. Wat een rumoer, wat een gedoe. De Europese Commissie heeft voorgesteld om voor het bereiden van rosé óók het mengen van blauwe met druiven (of most c.q. wijnen) toe te staan. Want buiten ons continent gebeurt dat gewoon – met in elk geval commercieel succes. Het plan werd echter van tafel geveegd na protesten alom. Men riep zelfs schande. Zelf echter betreur ik deze gang van zaken. Ziehier het commentaar dat ik ook naar collega-wijnpublicisten zond.

In Australië, Zuid-Afrika, Chili, Argentinië en andere zogeheten Nieuwe Wijnlanden zullen ze met een grote glimlach de Europese ophef over de rosébereiding hebben gevolgd. Het is het zoveelste voorbeeld van conservatief denken, resulterend in het handhaven van wettelijke restricties.

Restricties die Yves Grassa, een progressieve wijnbouwer uit Gascogne, deden verzuchten:’Fransen moeten opboksen tegen wijnproducenten uit de Nieuwe Wereld. Maar wíj staan in de ring met onze handen gebonden vanwege al die wettelijke beperkingen.’ Denk bijvoorbeeld aan het vrije gebruik van eiken spaanders, of liever nog staven, bij de bereiding van witte en rode wijnen.

In bijvoorbeeld Australië geldt er slechts één criterium: de uiteindelijke kwaliteit van de wijn. ‘Als die niet goed is, word je door de consument vanzelf afgestraft’, noteerde ik tijdens mijn eerste bezoek aan kangoeroeland, ruim een kwart eeuw geleden. Dit naar aanleiding van een vraag die ik stelde over het – voor een Europeaan toen nog verrassende – mengen van een Bordeaux-variëteit als cabernet sauvignon met een Rhône-ras als shiraz.

Ook voor rosé geldt: welk resultaat kun je bereiken door blauwe en witte druiven c.q. rode en witte most of wijnen met elkaar te mengen? Lang niet altijd een verheffende product, maar in sommige gevallen zou best een hoogst plezierige, misschien zelfs bétere wijn. Denk aan nu te zware, te logge rosés uit warme streken, rosés die dankzij wat wit wellicht winnen aan frisheid en ook fruit. Dat soort vermoeiende roséwijnen bestáán; ik heb ze o.a. geproefd in de Levant. En zou in Bordeaux een rosé van bijvoorbeeld alleen merlot niet nog wat viever, energieker en dimensierijker kunnen worden door toevoeging van een scheutje sauvignon blanc? Om maar te zwijgen van het mogelijk rolletje dat chenin blanc zou kunnen spelen als verrijker van Rosé d’Anjou. Trouwens, wat te denken van een Pinot Bianco uit Trentino Alto Adige als frisfactor in een rosé uit Puglia?

Bovendien hebben de protesteerders een beetje boter op hun hoofd. Want rood en wit met elkaar mengen gebeurt hier en daar binnen de EU al járen – met legale permissie. In Valdepeñas bijvoorbeeld, waar de lichte rode Clarete, die verbazend veel op een rosé kan lijken, slechts voor een kwart(!) uit blauwe cencibel hoeft te bestaan en voor het overige uit witte druiven kan worden bereid.

Al met al vind ik het spijtig, zoniet onbegrijpelijk dat het vrijgeven van de rosébereiding een halt werd toegeroepen zonder voorafgaand onderzoek naar de mogelijke pósitieve aspecten daarvan.

De zo hoog nodige liberalisering van de niet meer van deze tijd zijnde Europese regelgeving is wéér eens blijven steken. Wijnwettelijk gezien rijdt Europa nog rond in een Deux Chevaux, de rest van de wereld in een bolide Formule 1.

 

. Tenger is hij nog steeds. Ook de ietwat hoge, zachte stem en de enigszins droeve oogopslag zijn gebleven, maar voor het overige is er met Miguel Torres in de afgelopen drie decennia veel gebeurd. De in 1941 geboren wijnproducent werd een der belangrijkste van zowel Spanje als Chili, terwijl de jaaromzet van het door hem geleide, uit 1870 daterende familiebedrijf groeide tot circa €150 miljoen. En er wordt naar 120 landen geëxporteerd. Ook Nederland hoort daarbij. Toen ik Miguel zo’n 35 jaar geleden voor het eerst ontmoette, verscheepte hij enkele honderden dozen naar ons land. Momenteel zijn dat er tweehonderdduizend. Bepaald indrukwekkend is het ‘groene’ beleid dat Miguel Torres heeft geïnitieerd. Op de wereldranglijst van personen en bedrijven die milieu- en klimaatvriendelijk, dus duurzaam actief zijn, is Torres de eerste wijnfirma. De laatste twee jaar werd door de Catalaanse onderneming €10 miljoen in duurzaamheid geïnvesteerd, o.a. via  zonnepanelen waarmee elektriciteit kan worden opgewekt. Torres geeft jaarlijks ook veel geld uit aan onderzoek, ongeveer €3 miljoen. Het scala aan experimenten is enorm. Een project betreft oude, vrijwel verdwenen Catalaanse druivenrassen. Daarnaast ontwikkelt het in Vilafranca del Penedès gevestigde huis een schimmel die wortels van druivenstokken beschermt. Aan nieuwe gisten wordt eveneens gewerkt. En de tractoren waarmee men in de eigen wijngaarden (plusminus 1500 hectare in Catalonië) werkt, zijn tegenwoordig voorzien van een ‘global positioning system’, zodat ze precies naar het juiste perceel kunnen worden gedirigeerd. Bij Torres ontwierp men tevens een apparaat om de kwaliteit van eenmaal op fles zittende wijn snel te controleren. Bovendien werd een sensor bedacht waarmee in fusten de mate van ‘toasting’ kan worden gemeten. Kenmerkend voor het huis Torres is bovendien het voortdurend uitbreiden van de wijnactiviteiten. De laatste jaren werd alleen al €12 miljoen besteed in het Catalaanse gebied Priorat, om daar een enorme terraswijngaard te creëren. De vlezige, krachtige, dimensierijke wijn daarvan heet Salmos. Voorts kocht Torres 400 additionele hectaren in Chili, niet ver van de zuidelijke stad Concepción. Want na drie jaar zoeken – Torres bezat al een domein bij Curicó, noordelijker – ontdekte hij daar wellicht Chili’s enige wijnlocatie met pure leisteen. Bovendien werd Torres’ Californische wijndomein Marimar Estate met 24 ha vergroot.

En er werd een nieuwe kelder gebouwd in de Rioja. De eerste wijn daarvan verscheen onlangs op de markt. Het is de Ibéricos 2006. Deze Rioja verdient het predicaat riant. De van alleen tempranillo gemaakte wijn heeft een donkerrode kleur en een sappige, vlezige smaak met lekker veel fruit (bessen, zwarte vruchtjes) en zacht kruidig houtaroma waarin ook wat vanille zit. Een verrukkelijke aanwinst van een gamma dat al veel verrukkelijke wijnen telt. De prijs ligt tussen €9 en €10.


. ‘Rode wijn kan beschermen tegen borstkanker uitzaaiingen’ aangezien ‘de antioxidanten in rode wijn ook de oxiderende effecten van alcohol reduceren, wat betekent dat het drinken van wijn beschermender is dan het drinken van andere soorten alcohol’. Aldus Surangani Flanagan. Zij is hoofd van de biologische celafdeling bij de Universiteit van Puerto Rico. Samen met haar team onderzocht ze het effect van resveratrol en andere polyfenolen (die veel voorkomen in rode wijn) op menselijke borstkankercellen – en constateerde dat deze cellen 40 tot 55 procent meer werden gedood dan wanneer er niets gebeurde. Bovendien bleek na 77 dagen dat tumors van borstkanker met 30 tot 50 procent waren geslonken na behandeld te zijn met polyfenolen. Een ander onderzoek, uitgevoerd in Zweden door het Karolinska Instituut, geeft aan dat de verpreiding van kankercellen in het algemeen door resveratrol kan worden beperkt.

 

. Slim, slim, slim, dat is de zogeheten Bottle Cleaner van de beroemde glasfabrikant Riedel. Want hiermee kun je wijnkaraffen eindelijk ‘ns een keer goed schoonmaken. Dus de onvermijdelijke aanslag verwijderen. En dat zonder afwasmiddel of zeep – maar met kleine, ronde, roestvrijstalen kogeltjes en water. De kogeltjes gaan in een karaf, je vult deze daarna voor de helft met water, een minuut of twee zachtjes schudden, en klaar is Kees. Het werkt ook met thermoskannen. Een doosje Bottle Cleaner kost €7,50 bij De Gouden Ton, zie www.goudenton.nl of de banner op deze website.

. Een van de opmerkelijkste en tegelijk heel comfortabele locaties om te logeren in de Elzas is sinds twintig jaar Hôtel Husseren les Châteaux. Niet alleen werd het gebouwd en wordt het geleid door een enthousiast Nederlands-Deens echtpaar, Lucas en Karin de Jong, maar het heeft ook opvallend ruime (van 30 tot 56 vierkante meter), opvallend andere kamers (duplex, in Skandinavische stijl). Plus een binnenzwembad en een sauna. Het complex staat op een boomrijke helling boven Husseren les Châteaux, dat weer uitrijst boven het fraaie Eguisheim. In het hotelrestaurant wordt goed gekookt, en Lucas wijst je graag de weg naar de beste plaatselijke wijnproducenten. Op zijn wijnkaart figureert trouwens een opmerkelijke, van eigen druiven vervaardigde Beaujolais Villages, Domaine Victoria (genoemd naar een kleindochter). Dankzij een andere manier van vinifiëren heeft deze wijn meer diepgang en meer structuur dan vergelijkbare soorten. Zo is nu de jaargang 2006 nog opvallend vitaal, met een vlezige, door zwart fruit getypeerde, sappige smaak. Op de kaart kost-ie €19,25, en voor thuis kun je ‘m meenemen voor €6,65. Het hotel heeft allerlei aardige arrangementen. Bijvoorbeeld drie overnachtingen met ontbijt plus drie driegangendiners voor €309 per persoon. Zie www.hotel-husseren-les-chateaux.com.

. In de Elzas, waar ik al meer dan veertig jaar kom, is een van mijn favoriete domeinen het 10 hectare tellende Domaine Edgard Schaller & Fils, in Mittelwihr. Vader Edgar verrichtte pionierswerk met wat tegenwoordig Crémant d’Alsace heet. Zoon Patrick, na scholing in de Champagne, perfectioneerde dit wijntype. Tegenwoordig wordt hij bijgestaan door zijn eigen zoon, Charles, die eveneens een opleiding genoot in de Champagne. Samen maken ze een zacht schuimende, wit fruit biedende, tikje kruidige, aangenaam frisse Extra Brut. Nog wat meer klasse wordt geboden door de “S” de Schaller, een bijna drie jaar gerijpte Crémant gemaakt van…chardonnay. Deze in de Elzas zeldzame variëteit werd ter door Edgard Schaller in 1985 geplant, waarschijnlijk als eerste in zijn streek. Ter plekke, ze worden in Nederland niet gevoerd, kosten de Crémants €8 respectievelijk €12. Voor adresgegevens zie www.edgard-schaller.com. Sinds kort wél beschikbaar zijn enkele van Schallers stille wijnen. Waaronder de geurige, elegante, verkwikkende, in zijn soort voortreffelijke Pinot Blanc 2008 à €10,95. En de vieve, mineralige Riesling 2007, die €11,95 kost. Plus uiteraard een andere grote specialiteit, de droge, fris-druivige Muscat “Cuvée Charles2007, gecomponeerd uit muscat ottonel en muscat d’alsace. Deze mooie, zoniet meesterlijke Muscat kost €14,50. De importeur is www.thiessen.nl.

. Je zou hem een mannetjesputter kunnen noemen, Peter Yealands. Hij werd Nieuw-Zeelands eerste kweker van groene mosselen (waarmee het land inmiddels €280 miljoen per jaar omzet), was een succesvolle aannemer, fokte herten, bouwde een bos – en creëerde het grootste particuliere wijndomein. Dit bestaat uit 1150 hectare, waarvan er 1000 langs de koele, winderige, enigszins heuvelige kust van Marlborough liggen. Dus op de noordpunt van South Island. Daar verrees in 2008 ook een uiterst efficiënte, volstrekt milieuvriendelijke kelder. Om een idee te geven van de hoeveelheid wijn die daar gemaakt wordt, dat was dit jaar zo’n 6,5 miljoen flessen. Een van de merken waaronder Peter – grijs bebaard, altijd
informeel gekleed – zijn oogst verkoopt, is Flaxbourne. De desbetreffende wijnen bieden een briljante verhouding prijs-kwaliteit. Zo kost de Flaxbourne Sauvignon Blanc 2008 slechts €5,99, terwijl de wijn loepzuiver en frappant vief smaakt, met elementen van buxus, wat kruisbes en frisse citrus. Daar kan geen Sancerre tegenop. Ook heerlijk, met mildere fruitaroma’s, zachtere zuren en een klein vetje is de Flaxbourne Pinot Gris 2008 à €6,99. Hetzelfde kost de verleidelijk sappige, naar aardbeien en ander rood fruit geurende Flaxbourne Pinot Noir 2008. Alle wijnen dragen een schroefdop en staan bij Albert Heijn.

 

. In navolging van andere collega-wijnschrijvers onthult Magda van der Rijst speciaal voor dit magazine haar favoriete wijn-spijscombinatie. Magda is niet alleen talentvol, maar ook veelzijdig. Ze stond aan de wieg van uitgaven over o.a. rosé, bubbelwijnen, topwijnen, zuivel en welke wijnen bij het eten, terwijl ze ook een uitstekend wijnboek schreef voor Albert Heijn. De laatste jaren werkt ze nauw samen met Noële Ruitenberg, zoals te zien is op de website www.ruitenrijst.nl. Over haar combinatie ‘smullen’ schrijft Magda het volgende. Je zou denken dat ik heel diep moet graven om te vertellen wat mijn lievelingseten is. Eigenlijk klopt dat ook wel. Het is namelijk telkens iets anders en zo afhankelijk van het weer en de sfeer buiten en binnen. Maar een pasta kan altijd. In juli is dat er bijvoorbeeld een met kleine tuinbonen en veel groene kruiden als peterselie (platte, uiteraard), bieslook en kervel, een beetje boter en een scheut witte wijn. De tuinbonen dop je natuurlijk dubbel en dat gaat bijna vanzelf als je daar alvast een Grüner Veltliner Federspiel uit Wachau of een droge Silvaner Grosses Gewächs uit Franken bij drinkt. Frisse, lentegroene aroma’s en lichte romigheid komen in de wijn en in de pasta voor en daarom passen die twee meer dan lekker bij elkaar. Enjoy!

 

. ‘Ik noem mezelf geen wijnmaker, maar een gistingsbeheerser, want ik máák niks’. Aldus Niël Groenewald uit Zuid-Afrika. Sinds 2004 is hij verantwoordelijk voor de alle wijnen van Bellingham, waarvan jaarlijks zo’n 4,5 miljoen flessen worden verkocht. Niël, een vriendelijke reus, heeft een gedegen internationale scholing gehad, door o.a. te werken in Australië en Rusland, terwijl hij ook in Frankrijk en Duitsland intensief heeft rondgekeken. De wijnen die hij maakt zijn krachtig, met toch een zekere elegante, hebben flink wat fruit, met hout altijd in een ondersteunende en dus niet dominerende rol. Bellingham is overigens genoemd naar een 17e-eeuwse bezitting bij Franschhoek. De verwerkte druiven komen tegenwoordig echter uit andere districten.

Voor de rode topwijn St. Georges 2006 bijvoorbeeld kwam de pinotage uit Stellenbosch, de merlot uit Darling en de cabernet sauvignon uit Helderberg. Het is een behoorlijk complexe, soepele wijn, evenwichtig ook en behalve van beheerste roosteraroma’s ook voorzien van bessige tonen plus zwart fruit. Prijs €13,95. Hetzelfde wordt gevraagd voor de Dragon’s Lair 2006, een voortreffelijk,gulle rode Rhône-blend van niet alleen shiraz, mourvèdre en een beetje cinsault, waar ook wat viognier. De witte melange Fair Maiden 2008 mag er trouwens ook zijn. ’t Is een heerlijke, milde, kruidig-fruitige creatie met zowel wat toastachtig hout als vanille en sappige citrus. Nog een stapje hoger zijn de wijnen van The Bernard Series, waarvan mijn favoriet de Hand-Picked Viognier 2007 is. De druiven komen van Zuid-Afrika’s eerste wijngaard waar viognier werd geplant. ‘Het was een uitdaging om frisheid in de wijn te krijgen’, stelt Niël. Maar dat lukte. Want behalve fruit van voornamelijk abrikoos en milde, beheerste houttonen biedt deze volle witte wijn ook wat aangename, vitaliserende zuren. Net als alle wijnen van Bellingham, dus ook de goedkopere, is deze Viognier een echte voedselwijn: kostelijk bij kalkoen, kip, kalfsvlees en konijn. Hij kost €17,95. Verkoopadressen bij Intercaves, (0341) 41 15 90 of info@intercaves.nl.

. Toen Pierre Philippe in juni 2005 aantrad als directeur bij de coöperatie van Buzet, een  wijngebied in het Franse zuidwesten, verkeerde het ooit florerende bedrijf in grote problemen. Zo bedroeg de voorraad aan onverkochte wijn maar liefst 12,5 miljoen flessen plus nog eens 250 miljoen liter in tanks. ‘Ze hadden te lang op hun historie geleefd’, stelt oenoloog en landbouwkundig ingenieur Philippe (zie foto) achteraf, ’wat overigens typisch Frans is.’ Tussen de 280 leden – die gezamenlijk 2000 hectare aan wijngaarden bewerken, 95 procent van Buzets totaal – bestond bovendien een slechte verstandhouding. Nogal wat wijnbouwers spraken zelfs niet meer met elkaar. Alleen een fundamentele aanpak zou kunnen helpen. Een stap bestond uit het creëren van een comité dat al proevend analyseerde waarnaar de markt vroeg. ‘Deze groep stelde vast welke typen wijn wenselijk waren, en hoe die te maken. Tot dan toe misten de Buzets vaak fruit.’ Parallel met dit initiatief werden alle percelen wijngrond in kaart gebracht, wat het mogelijk maakte om tijdens de oogst precies te bepalen wanneer welke druiven waar moeten worden geplukt. ‘We ontdekten dat je via de rijpheid van de druiven ook het aromatype van de wijn kunt sturen.’ Daarom worden nu tijdens de aanloop tot de oogst vierduizend druivenmonsters geanalyseerd.

Ook bij de wijnbereiding gebeurde het nodige. Rode Buzet heeft van nature vrij veel tannine, dus om een soepeler product te krijgen werd een warme weking van de druiven en hun most ingevoerd voordat de gisting begint. ‘Daarmee imiteren we een warm klimaat en benutten ook al het aromatische potentieel.’ Het betekende wel de aanschaf van speciaal ontwikkelde installaties, de eerste overigens in heel Frankrijk. Maatwerk bij het vergisten werd eveneens mogelijk, dankzij 180 computergestuurde modellen. Deze en nog veel meer andere maatregelen hebben geresulteerd in beduidend betere wijnen. Dat blijkt als we de gewone rode Buzet van 2005 proeven naast die van 2007. De recente jaargang smaakt guller, vleziger en vooral fruitiger, met veel sappig zwart fruit, wat rood fruit, een besje, een vleugje laurier en een snufje kruidigheid. ‘Hij is ook soepel, niet agresssief, schoon, en elegant, een wijn waarvan je na het eerste glas graag en tweede wilt drinken’ roept zijn maker. De door merlot gedomineerde Buzet 2007 is bovendien buitengewoon betaalbaar, namelijk €3,85 à €4,75 (afhankelijk van de leverancier). ‘Onze coöperatie is een beetje speciaal’, glimlacht Pierre Philippe – en daarmee heeft hij volstrekt gelijk. Buzet 2007 is onder diverse labels te koop bij o.a. C1000, Coop, Dekamarkt, Dirk III, Dirk van den Broek, Hema, Hoogvliet, Jan Linders, Jumbo, MCD, Sanders, Spar, Vomar.

 

*

Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.