. ‘Onze Rieslings vormen een statement. Ze zeggen wat – en houden zich staande naast de beste witte wijnen ter wereld.’ Aan het woord is Markus Kuntz van het naar zijn vrouw Sybille genoemde wijndomein in het Duitse Moezel-dal. Samen maken ze opmerkelijke wijnen, uitsluitend Rieslings, die zich nauwelijks met andere Mosels laten vergelijken. Sybilles vader was wijnboer, kuiper en bottelaar in Lieser, langs de Moezel. Na eerst een zakenstudie (‘ik wilde het werk in de wijngaard ontvluchten’) opende ze een wijnwinkel in Wuppertal, dit om haar studie te bekostigen. Daardoor leerde ze tal van andere witte wijnen kennen dan de traditionele Moezels, droge vooral. Als gevolg daarvan overreedde ze haar vader om ook Moezels zonder restsuiker te gaan maken. ‘Droog, droog, droog, luidde het devies. Maar die wijnen waren vaak agressief zuur; ze vielen je zintuigen aan.’ Dat was in de jaren ’80. Anno 1990 kreeg Sybille totale controle over het wijn maken, en ontdekte dat het wel degelijk mogelijk was om droge Moezels te creëren die aangenaam smaakten. Samen met Markus, die in 1995 haar levensgezel werd, ontwikkelde ze een bijzondere werkwijze. In een hoog boven Lieser en de glinsterende Moezel gelegen wijngaard leggen beiden het concept uit. Wat direct opvalt is het uitbundige groen tussen de druivenstokken. ‘Wij zijn onkruidgroeiers, geen vergifgebruikers’ zegt Sybille vastberaden. Het onkruid concurreert met de druivenstokken, en dwingt deze hun wortels diep te laten groeien. Bovendien doet het de grond, die sterk leisteenhoudend is, zijn vitaliteit behouden.

Maar gezonde wijngaarden zijn niet het enige facet. Op de ruim 60 percelen van het acht hectare tellende Weingut Sybille Kuntz worden de beste wijnen van uitsluitend oude stokken gemaakt. De leeftijd varieert van 40 tot meer dan 75 jaar. Voorts vindt de pluk altijd zeer laat plaats, want er wdeskundigenordt alleen gewerkt met optimaal rijpe druiven die bovendien een natuurlijk suikergehalte hebben voor 11,5 tot 12,5% alcohol. Een late pluk in dit noordelijke gebied betekent een grote kans op najaarsregens – en dus rotting. Toch gebruiken Sybille en Markus geen anti-fungusmiddelen. Wel worden eventueel aangetaste trossen voor de oogst verwijderd. In een vochtig najaar gaan plukkers diverse malen de akker door om de tien tot vijftien trossen van elke stok te controleren. ‘Alleen op deze manier’, zo stelt Markus, ‘krijgen we druiven waarvan wijnen kunnen worden vervaardigd die al vanaf hun eerste slok boeien’. We gaan proeven. De Riesling trocken/dry 2008  geurt naar bloemetjes en wit fruit, smaakt opwekkend maar niet te licht en heeft behalve een enigszins mild fruitaroma ook frisse, bijna tintelende zuren en een vleugje mineraligheid. Hij kost doorgaans €13,95. Ook de Riesling Gold-Quadrat 2008 trocken vloeit in het glas. Deze Mosel heeft een sappige, droge, aangenaam frisse smaak die behoorlijk vol is en mineralig van aroma (‘dankzij de leisteen’), flink wat citrusfruit en in de achtergrond een vleugje zoet. Duitse toprestaurateurs werken er graag mee; ze beschouwen deze Moezel als een echte maaltijdwijn. Adviesprijs  €16,95. ‘Je zou het een power-Riesling kunnen noemen’, zegt Sybille, ‘een wijn ook waarmee wij Chardonnay-drinkers willen uitdagen.’

 

 

 

. Kun je met rode wijn ouder worden? Een studie uitgevoerd door de University of Wisconson-Madison lijkt dat aan te tonen. Het onderzoek vond plaats onder muizen. De beestjes die resveratrol kregen toegediend, een vooral in rode wijn voorkomende stof, hielden sterkere harten en gezondere weefsels. Niet minder dan 92 procent van leeftijdsgerelateerde celveranderingen werden door resveratrol geremd – en dat dankzij hoeveelheden die bij mensen van gemiddeld gewicht neerkomen op drie tot vier glazen rode wijn per dag.

. Bij vooral kaasfondue maar ook bij raclette, droge worst, rauwe bergham, beekforel of andere zoetwatervis: bij dit alles past Fendant perfect. Het is de bekendste witte wijn uit de Zwitserse Valais. In eigenlijk alle jaargetijden is de Valais een schitterende streek. ’s Winters vind je er volop sneeuw en kan op tal van plekken worden gewintersport, terwijl het tijdens de andere seizoenen genieten is van de omringende, imposante bruine bergen, alsmede van groene boomgaarden en wijngaarden. In Valais – een vallei die de bovenloop van de Rhône volgt – staan ook aardige steden, als Sion en Sierre.

Men vergelijkt Valais wel met Californië, want dankzij het zonrijke klimaat en de vruchtbare valleivloer brengt deze regio jaarlijks meer dan honderd miljoen kilo groente en fruit voor, waaronder asperges, aardbeien, abrikozen, appels, peren – en wijndruiven. Want met 5100 hectare is dit Zwitserlands grootste wijnregio; een kleine 40 procent van alle druiven wordt hier geoogst. Van de witte soorten is chasselas, aangeplant op een kleine 1100 hectare, de nummer één. Elders in de wereld wordt deze druif slechts mondjesmaat tot wijn verwerkt. Waarom chasselas wel volop aanwezig is in Valais? Dit dankzij een combinatie van factoren: het klimaat in deze wijnstreek is zonnig en toch vrij koel, mede dankzij de relatief hoge ligging van de druivenakkers. En op veel plekken bevat de bodem kalk, een grondsoort waarop chasselas uitstekend gedijt. Omdat Zwitserland een klein wijnland is en de eigen wijnen ter plekke graag worden gedronken, schiet er voor export weinig over. Met als extra drempel relatief hoge prijzen. Toch kun je hier de Fendant Swiss Valley 2008 kopen, een prettig product van de voortreffelijke coöperatie Provins. De wijn heeft een zacht frisse smaak met een zachte kruidigheid, zachte fruittonen (van citrus vooral) en is heel sappig. Een fles kost meestal €6,95. Verkoopinfo vind je via info@wineworld.nl en op www.zwitserlandwijnland.nl (let wel op de juiste jaargang). Breng de kaasfondue maar vast aan het pruttelen.

. In auto met chauffeur van en naar het vliegveld worden gebracht, logeren in een comfortabel, zeer rustig en centraal gelegen hotel met dakterras, tips voor de leukste restaurants, tickets voor de belangrijkste bezienswaardigheden en perfecte rondleidingen op maat: dit alles biedt Persoonlijk Rome. Het is de beste, prettigste manier om de eeuwige stad te ontdekken en te beleven. De vrouw achter dit bedrijfje is Sandrina Bokhorst. Ze heeft een fenomenale kennis, verblijft jaarlijks enkele maanden ter plekke en weet ook de weg naar minder bekende wijken en juweeltjes, zoals door het grote publiek nog niet ontdekte Villa Farnese. Het is gewoon geweldig om met Sandrina kunstwerken te bekijken, omdat haar toelichting ongelooflijk gedetailleerd is – en je dus veel meer ziet dan als gewone passant. Kijk op www.persoonlijkrome.nl. Overigens heb ik in een Romeinse trattoria een mij onbekende, uitstekende producent uit de omgeving van Napels ontdekt. Namelijk de Janare Greco Pietralata 2008, een op sjieke fles gepresenteerde witte wijn met een zuivere, sappig frisse smaak waarin zowel kruiden als citrus te proeven zijn. Janare wordt gemaakt door de succesvolle coöperatie La Guardiense, waarvan de leden zo’n 2000 hectare aan vrij hoog gelegen wijngrond bewerken. Een Nederlandse importeur heeft Janare nog niet, althans voor zover ik weet.

 

. Na een gouden handdruk te hebben gekregen bij de Belgische tabaksdivisie van Sara Lee besloten Eric Verhaak en diens vrouw Mariëtte om ergens op het zuidelijk halfrond wijn te gaan maken. Ze keken overal, maar kozen uiteindelijk de Kaap. Dicht bij Paarl, aan de voet van het luxueuze hotelcomplex Grande Roche, werd Groot Parys Estate hun eigendom, een historisch rijk domein met maar liefst 80 hectare wijngaarden en 3000 vierkante meter aan voornamelijk oude gebouwen. ‘Ruimte, rust en licht’, we werden er verliefd op.’ De vorige eigenaar had alle druiven naar de plaatselijke Boland coöperatie gebracht, en ook de nieuwe uitbaters bleven dat doen – zij het in mindere mate. Want van ongeveer zeven hectare stenige grond (‘die volgens onderzoekers van Stellenbosch behoort bij de beste 5 procent van Zuid-Afrika’) besloten ze zelf wijn te produceren, uitsluitend witte. Mede dankzij contacten met andere wijnbouwers leerden Eric en Mariëtte al gauw het belang van ‘balans in de wijngaard’, de optimale verhouding tussen wortelgroei, bladontwikkeling, trosgrootte en andere aspecten. ‘En waar haalt de plant zijn balans vandaan? Uit de grond.’ Vandaar dat de Verhaaks samen met hun lokale team van werknemers niet alleen heel veel tijd in hun akker doorbrengen, maar ook stapsgewijs overgingen op een milieuvriendelijke, biodynamische manier van telen. Veruit de belangrijkste variëteit van Groot Parys is een Kaapse klassieker, chenin blanc. Geen andere druif groeit zo lang (ruim 350 jaar) op zo’n groot oppervlak (een kleine twintig procent) in Zuid-Afrika. Van stokken die doorgaans geen irrigatie kregen, wat in Paarl bepaald uitzonderlijk is, worden op Groot Parys verbijsterend goede wijnen vervaardigd. Die Tweede Droom 2009, een in langzaam in tanks vergiste Chenin Blanc, smaakt enerzijds levendig en bijna tintelfris, anderzijds naar grapefruit en frisse groene vruchten, met tegelijk een vleugje anijs. Prijs €7,45 Er bestaat eveneens een op vat vergiste en gelagerde versie van, jaargang 2008, die vooral getypeerd wordt door milde roosteraroma’s. Deze kost €8,95. Website importeur: www.winematters.nl.
. Geen wijnbouwer uit de regio rond Poitiers is zo bekend, en eigenlijk ook berucht, als Frédéric Brochet. Zijn bekendheid dankt hij niet alleen aan zijn wijnen – men riep hem uit tot een van Frankrijks zeven Jeunes Talents du Vin – maar ook aan zijn colleges over de psychologie van het proeven, een van de onderwerpen waarin hij zich verdiepte tijdens zijn studie oenologie. Als proefprofessor doceert hij tegenwoordig aan diverse universiteiten. Dat zijn reputatie tevens berucht is, komt vanwege een tweetal in Bordeaux georganiseerde proeverijen. Voor de eerste werden acht jaar geleden 57 experts uitgenodigd. Frédéric (1972) verzocht hen om impressies te geven van twee wijnen, een witte en een rode. De deelnemers wisten echter niet dat rode identiek was aan de witte, en zijn tint had gekregen dankzij kleurstof. Geen van de vakmensen ontdekte dat beide wijnen gelijk waren. Sterker nog, de ‘rode’ werd totaal anders beschreven, met termen die voor rode wijnen gebruikelijk zijn. Het enige echte rood waren de hoofden van de deskundigen achteraf. Voor een zo mogelijk nog onthullender tweede keuring gebruikte Brochet een middelmatige Bordeaux die hij uit twee verschillende flessen liet schenken. De ene fles droeg het etiket van een simpele Vin de Table, de andere dat van een prestigieuze Grand Cru. Opnieuw gingen de experts volledig de mist in. Veertig van hen beschouwden de Grand Cru als ‘drinkbaar’, wat meer dan drie keer zoveel was als bij de Vin de Table. Ook verbale beoordelingen liepen sterk uiteen. De zogenaamde geklasseerde Bordeaux werd geprezen als ‘complex, evenwichtig, aangenaam, rond, met hout’, terwijl dezelfde wijn uit de andere fles beschrijvingen kreeg als ‘dun, licht, vlak en onzuiver’. Op schokkende wijze toonde Frédéric Brochet aan dat we óók proeven met onze ogen. Nog belangrijker is zijn werk in Haut-Poitou, een wijnstreek die rond 1950 zo’n 18.000 met druivenstokken telde, tegen 4900 nu – en daarvan geven slechts 750 hectare wijn met een beschermde herkomstbenaming. Decennia lang heeft een coöperatie de productie beheerst, met gewoonlijk vrij lichte, frissige wijnen. Nog altijd domineert dit bedrijf de regio, maar Frédéric Brochet, met zijn Ampelidae, is tegenwoordig een sterke tweede. Dit bedrijf (zie foto’s van huis en grotkelder) ligt even buiten Marigny-Brizay, en verwerkt de druiven van zo’n 125 hectare. Het telen geschiedt met veel zorg en organisch. Sterker nog, Frédéric cultiveert 10 procent van alle organische sauvignon blanc in de Loire-regio. Eenzelfde zorg krijgt de wijnbereiding. Een optimale kelderhygiëne, een korte, aromabevorderende schilweking voor de witte wijnen, een precieze temperatuursbeheersing tijdens de gisting: het gebeurt bij Ampelidae allemaal. Tot welke heerlijke resultaten dit kan leiden, toont de Marigny Neuf Sauvignon Blanc. De nu beschikbare 2008, gebotteld met schroefdop, past prachtig bij oesters, frisse salades, vis met een citroen- of limoensaus en Franse geitenkazen, waaronder uiteraard de conische Chabicou de Poitou. Want de wijn smaakt heel vief en heel zuiver, met zowel de voor zijn druif grassige, plantaardige elementen als frisse citrus. Richtprijs €7,75. Pikant detail is dat Frédéric al zijn wijnen – hij maakt ook rosé en rood – niet meer aanbiedt met de voor hem ondermaatse appellation Haut-Poitou, maar met de overkoepelende herkomstbenaming Vin de Pays du Val de Loire. Verkoopadressen via info@pallaswines.nl.

 

. Alexander Nijeboer heeft een probleem. Hij is wijnliefhebber, maar mag vanwege medicijngebruik geen alcohol gebruiken. Om toch van zijn favoriete drank te kunnen blijven genieten heeft hij zich verdiept in alcoholvrije wijnen – en is daarmee zelfs gaan handelen. Zijn bedrijf heet Domaine de Fleur. De voormalige journalist Alexander (zie de foto van Jaap Reedijk) vertelt hierover:’Ik wil graag een smakelijk alcoholvrij alternatief bieden en een zo goed mogelijke kwaliteit. Om die reden ben ik gaan samenwerken met internationale experts die al zo’n dertig jaar wijnen selecteren voor dealcoholisatie. Daarnaast hebben experts van de eerste Duitse patenthouder op het dealcoholisatieproces (patent sinds 1908!) meegewerkt aan de realisatie van de eerste Domaine de Fleur-wijnen. Kortom: bij de ontwikkeling van onze alcoholvrije wijnen ben ik niet over een nacht ijs gegaan.’  Naast enkele halfzoete soorten bevat het assortiment een prettige parelwijn met elementen van bladgroen en groen fruit. Zijn naam, Raszsecco, geeft aan dat het een Prosecco-alternatief betreft. Prijs €8,95. De Domaine de Fleur Sparkling Rosé heeft een oranjeachtige tint, is pittig fris van karakter en heeft nuances van rijp rood fruit. Deze kost eveneens €8,95. De rode Domaine de Fleur Merlot smaakt fris en bessensapachtig; hiervoor betaal je €6,95. Verkoop via www.domainedefleur.nl en Dirck III, www.dirckiii.nl of zie de banner op deze website. Overigens groeit de vraag naar  alcoholvrije wijn spectaculair, niet alleen vanwege medicijngebruikers, maar ook dankzij zwangere vrouwen, voorzichtige automobilisten, zakenmensen die fit willen blijven na een lunch,  mensen met een alcoholprobleem en anderen. In Frankrijk – 2,2 miljoen flessen per jaar – is het zelfs de sterkste groeisector binnen de wijn.

. Hoe trendy alcoholarme wijn is, blijkt ook uit een nieuwe creatie van de toonaangevende familiefirma Torres. Het van muskaatdruiven vervaardigde Spaanse product heet Natureo en smaakt écht lekker. Fris maar niet schraal, aangenaam druivig met wat groene appel, lenteachtig licht (een half procentje alcohol) en loepzuiver. Heerlijk als ‘loos’ aperitief. Of bij vis met een druivensaus. De prijs bedraagt €6,99 en vanaf deze maand staat Natureo bij Gall & Gall, www.gall.nl.

 

 

 

*

Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.