. Geen staat heeft zo’n belangrijke rol gespeeld in de Amerikaanse muziekgeschiedenis als Tennessee. Want hier ontstond de blues, werd country music groot gemaakt en leefde Elvis Presley. Maar behalve van muziek kun je in Tennessee ook genieten van smakelijke gerechten, veel natuurschoon, talrijke bezienswaardigheden – en enkele verrassende wijnen. De populairste attractie van het langs de Mississippi gelegen Memphis, de hoofdstad, is Graceland, waar Elvis Presley 20 jaar heeft gewoond (zie foto).  Elke drie minuten begint een nieuwe groepstoer  door de diverse kamers en de keuken, waar de King of Rock ’n Roll zijn favoriete snack bereidde van gebakken banaan met pindakaas.   Over de muzikale historie van Memphis, dat groot geworden is dankzij katoen en hardhout, valt nog veel meer te zien en te beluisteren in het Rock & Soul Museum. Elke bezoeker volgt daar een fascinerende audiotoer met ook muziekfragmenten en interviews. Het museum staat vlakbij Beale Street, waar W.C. Handy klassiekers componeerde als St. Louis Blues, en dat tegenwoordig fungeert als uitgaanscentrum..  Dyer’s serveert er goede hamburgers, voted the best in town.  Het geheim, zo meldt men er vol trots, zit hem in ‘het tijdloze kookvet’ waarin ze worden bereid. Een van de opmerkelijkste andere musea is het National Ornamental Metal Museum, op een de rivieroever even buiten het centrum. Er worden alle mogelijke smeedijzeren kunstvoorwerpen geëxposeerd én ter plekke gemaakt. Vanuit de museumtuin heb je een riant uitzicht over de Mississippi. Overigens worden in Memphis ook de wereldberoemde Gibson gitaren gemaakt. Een  gerenommeerd restaurant downtown is het informele McEwens, waar behalve superieure gegrilde steaks ook smakelijke gerechten als gegratineerde krab, confit van eend met verse vijgen en soortgelijke keukencreaties worden geserveerd..Ook elders in Memphis is het goed tafelen. ‘Na twee maanden’ zo vertelde Alexa Turner van het Memphis Convention & Visitors Bureau, ‘vroeg ik mijn baas om een kledingtoelage. Want dankzij de talrijke lekkere maaltijden waren al mijn kleren te krap geworden.’   ‘Country music has always been about real people and real life’ staat op en van de muren in de Country Music Hall of Fame and Museum. En even verderop vinden we een treffende uitspraak van zanger Hank Williams:’I’ll never get out of this world alive’. We zijn op bezoek in Music City U.S.A. ofwel Nashville, middenin de staat. Overal in en rond het centrum word je geconfronteerd met country music, die deze uitgestrekte stad beroemd en deels ook welvarend heeft gemaakt. Voornoemd museum, waarvan het hoofdgebouw doet denken aan het toetsenbord van een piano (zie foto hal), toont de geschiedenis van country music en zijn sterren op bijkans briljante wijze, multimediaal. En maakt iedereen die nog geen fan van country was dat ter plekke en terstond.  Voorts kun je ook legendarische geluidstudio’s bezoeken, zoals Studio B van RCA op Music Row, waar o.a. Elvis Presley, Dolly Parton, Jim Reeves, Don Gibson en The Everly Brothers hits hebben opgenomen. Live wordt country nog in tal van kroegen uitgevoerd, vooral downtown, altijd heel luid en van wisselende kwaliteit. Echte concerten worden eveneens gegeven, met name in de Grand Ole Opry. Dit theater is nu in een verre buitenwijk gesitueerd, maar was eerst gevestigd in het centrale Ryman Auditorum, dat tegenwoordig vooral fungeert als museum.  Tot de andere bezienswaardigden in deze ook universitaire (zo’n vijftien colleges en universiteiten) en religieuze stad (met naar schatting 300.000 mensen die lid zijn van een kerk) behoort een imposante, in bruine steen uitgevoerde imitatie van het Parthenon. Overigens hoorden van een buschauffeur nog een aardige grap. Een man die in zijn auto heel veel mijlen aflegt, zegt het volgende. ‘Geen moeite, hoor. Mijn vrouw doet al het rijden. Ik hoef alleen het stuur vast te houden.’  De beste wijk om in Nashville te eten ligt even ten westen van het stadshart en heet Hillsboro Village. Aldaar is de Pancake Pantry is een perfect adres voor een uitbundig ontbijt. Er tegenover vormt Provence Breads & Café (beroemd om zijn brood) een voortreffelijk lunchadres en op een minuut lopen is het doorgaans prettig dineren in de Sunset Grill (gazpacho van watermeloen, zalm in een korst van sesamzaad; tientallen wijnen per glas). Tuin- en kunstliefhebbers kunnen hun hart ophalen in Cheekwood, een subliem tuinencomplex met een herenhuis waarin de met koffie rijk geworden Maxwell-familie haar kunstcollectie heeft ondergebracht. Deze omvat alleen al zo’n zeshonderd schilderijen.  Het adres om in Nashville te logeren – althans voor tienduizenden bezoekers – is het Gaylord Opryland Resort.  Dit immense complex ligt ten zuidoosten van het centrum (richtig vliegveld) en telt maar liefst 2861 kamers. Deze zijn verdeeld over een handvol gebouwen met daartussen enorme atriums. Sommige zijn zo groot dat ze behalve tropische planten ook watervallen en fonteinen hebben, ja soms zelfs riviertjes waarover een je boottocht kunt maken. Contrasterend daarmee zijn de standaardkamers die vrij klein zijn (de onze had één stoel, vanuit Nederland geboekt voor ruim €150 per nacht), terwijl ontbijt (vanaf continentaal voor $17) niet is inbegrepen, evenmin als parkeren ($18 per dag, via een valet $28). Een helaas klinkt er luide bonkbonk muziek bij de zwembaden. Uiteraard telt het hotel, waarnaast een groot conventiecentrum werd gebouwd, de nodige restaurants. De beste herinneringen bewaren we aan Wasabi’s, waar sushi, sashimi en andere Japanse gerechten vers en vakkundig worden bereid (foto). Het is mogelijk er een flight van drie wijnen te bestellen (wit, rood, rosé à $15), of bijvoorbeeld een gul glas Gruet, een heerlijke mousserende wijn die door een Champagne-familie wordt gemaakt in New Mexico ($9).   We hebben ook gedineerd in Cascades, waar als hoofdgerecht een heel royale galantine van halve kip arriveerde, begeleid door gele rijst en een organisch spiegelei, zeer genietbaar ($28). Er waren vijftig wijnen per glas beschikbaar. Zelf kozen we opnieuw voor een flight, nu van drie Amerikaanse bubbels, waaronder de heerlijke Californische van Domaine Carneros ($15). Waarmee ons bezoek aan Nashville een helemáál bruisend karakter kreeg. Tenslotte mag bij een trektocht door Tennessee de zuidelijke, deels in Georgia liggende stad Chattanooga niet worden vergeten. Alleen al het prachtige zoetwateraquarium met vissen uit ’s werelds grote rivieren is een omweg waard. Bovendien heeft men het gehele stadscentrum fraai opgeknapt, kun je een boottocht met diner meemaken over de Tennessee River en bevinden zich vlak bij deze plaats boeiende bezienswaardigheden als de rotsentuin Rock City Gardens en, in een grottencomplex, de hoge ondergrondse waterval Ruby Falls.  Een plezierig eethuis ter plekke is St. John’s, waar chef  Daniel Lindley sinds het  jaar 2000 op hoog niveau kookt, veelal met regionale ingrediënten. Ten noordoosten van Chattanooga, bij Loudon, kan aan beide zijden van de snelweg wijn worden gekeurd. Bij Loudon Valley Vineyards  schenkt men een geslaagde, bijna Rieslingachtige, naar groene appel en citrusfruit smakende Seyval Blanc. En aan de overzijde trakteert de Tennessee Valley Winery, een van grootste producenten, de zintuigen op de Captain’s Reserve, een vatvergiste variant van Seyval Blanc. Frisheid, fruit en toast maken dit tot een wijn die smáákt – net als eigenlijk heel Tennessee. Voor toeristische gegevens zie www.tnvacation.com, voor wijninformatie  www.tennesseewines.com.

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 . Buitenlandse bezoekers zijn betrekkelijk schaars in het Tierra de Barros, de naar rode klei genoemde en als een schilderspalet gevormde regio in het hart van Extremadura. Toch valt er in en rond deze Spaanse streek veel te genieten.  De stad Mérida bijvoorbeeld (zie foto) is vanwege zijn talrijke monumenten een soort Rome in het klein, en het schilderachtige Zafra (foto van plein, beneden) heeft een der mooiste pleinen van Spanje. Het landschap is doorgaans open en wijds, met hier en daar stuwmeren en ooievaarskolonies. Je kunt er bovendien lekker eten. De grote specialiteit is jamón Iberico de Bellota, gedroogde achterpootham van varkens die zich voeren met eikels. De ham daarvan bevat goede vetzuren; vandaar dat de bewoners van het Tierra de Barros geen enkele aarzeling hebben om deze heerlijke, sappige, bijna mild smakende vleessoort frequent te serveren. En er is wijn, veel wijn. De beste draagt de herkomstbenaming Ribera del Guadiana en komt van zo’n 20.000 hectare. Vroeger was vrijwel alle wijn wit, simpel en bestemd voor zowel bulkleveranties als brandyfabrieken. Maar dankzij een ingrijpende ombouwoperatie levert Ribera del Guadiana nu voornamelijk rode wijn, alsmede rosé. De belangrijkste druif voor beide is tempranillo, een hoogwaardige, zeer Spaanse variëteit die waarschijnlijk ontstond in Rioja. Dat Almendralejo de wijnhoofdstad is van het Tierra de Barros, blijkt onder meer uit het plein waarop een standbeeld staat van een blote vrouw met een tros druiven. ‘Maar zo plukken ze hier niet’, grapt Julio García, directeur van de plaatselijke coöperatie San Marcos We hebben dit bedrijf net bezocht, een kleine tien wijnen geproefd en zijn op weg voor eerst een aperitief (ham en rosé) en dan de in Spanje onvermijdelijke, uitgebreide lunch (die begint met ham). De in 1980 gestichte cooperativa behoort tot de allerbeste van Spanje en kan als symbool worden beschouwd voor het nieuwe elan van Ribera del Guadiana. De aangesloten boeren (in totaal 260 die 1280 hectare bewerken) gaven Julian García en diens jonge team carte blanche om te investeren. Vandaar dat de coöperatie San Marcos nu beschikt over roestvrij stalen gistingstanks, koelapparatuur, een razendsnel analyseapparaat (voor het controleren van druiven en wijnen), een hypermoderne bottellijn, een geklimatiseerde vatenhal en een designachtig hoofdgebouw.   Dit alles heeft het bedrijf geen windeieren gelegd. Het merendeel van de productie wordt geëxporteerd. Zoals naar Canada, waar de rode Tempranillo furore maakt. Diezelfde wijn wordt ook in Nederland verkocht, onder verschillende merken. Een daarvan is Valdegracia. De oogst 2011 blijkt een echte plezierwijn te zijn, met in zijn soepele, vrij levendige en ook ferme smaak fruit van bessen plus rijpe zwarte vruchten, aangevuld door een vleugje kruidigheid. Reken op zo’n €4,50.   Een ander pretproduct is de biologische Jumero rosado 2011, ook weer van tempranillo. Deze oranje getinte wijn trakteert op een behoorlijk volle, zacht frisse smaak waarin je behalve sinaasappel en ander fruit ook wat kruiderij kunt ontdekken. Richtprijs eveneens €4,50. Hij doet ons toch wel erg verlangen naar een  mooie ham… Verkoopadressen, van wijnspeciaalzaken, via DGS Wijnkopers, info@dgswijn.nl.

 

.  Ze waren bijna verdwenen, de ooit beroemde, rijke wijnen van Málaga. Maar de laatste jaren komen ze op bescheiden wijze terug – vooral omdat steeds meer mensen Málaga ontdekken als perfecte partner voor zoete nagerechten, waaronder die van chocolade. Rond de Andalusische havenstad Málaga werd al wijnbouw beoefend door de Grieken en de Romeinen. Zelfs tijdens de eeuwenlange Arabische overheersing bleef dat het geval – zij het dat de drank geen wijn werd genoemd, want dan zou hij verboden zijn, maar ‘Malagaanse stroop’. Later, tijdens een concours in Parijs, kreeg Malaga de eretitel ‘kardinaal der wijnen’ en vanaf de zestiende eeuw vond export plaats naar onder andere het Russische hof. Honderden jaren was het rozengeur en maneschijn voor de wijnboeren van Málaga. Het oppervlak aan wijngaarden groeide zelfs tot 113.000 hectare, ongeveer net zoveel als het immense Bordeaux-gebied nu. Maar toen kwam de druifluis. Málaga had de twijfelachtige eer om als eerste Spaanse wijnstreek door de vernietigende, uit Amerika afkomstige druifluis te worden getroffen.  Dat gebeurde al in 1876 – vijf jaar voordat Pablo Picasso in Málaga werd geboren – wat tegelijk betekende dat de regio het langst moest wachten op de uiteindelijk gevonden remedie (het enten van de druivenstokken op Amerikaanse wortels). In de tussentijd, drie à vier decennia, gingen alle bestaande wijngaarden van Málaga verloren. Talrijke boeren emigreerden ook.  Als wijnstreek en als wijn verdween Málaga volledig uit beeld. Het herstel duurde lang, om allerlei redenen. Zo werd de stad Málaga zwaar getroffen tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Bovendien raakten zoete wijnen steeds meer uit de mode.   Hoe bescheiden Málaga is teruggekomen, moge blijke uit het wijnareaal van tegenwoordig: zo’n 1320 hectare, inclusief de jongere herkomstbenamingen Pasas de Málaga en Sierras de Málaga. De druivenstokken groeien tot op tientallen kilometers van de stad Málaga, soms op plateaus, maar vaker nog tegen hellingen die zeer steil kunnen zijn. Een toonaangevende – en de grootste – producent ter plekke, met zowel een traditionele als een hypermoderne kelder (zie foto), is Bodegas Málaga Virgen. Alle als Málaga aangeboden wijnen worden uitsluitend vervaardigd van twee witte druivenrassen, moscatel (muskaat) en pedro ximénez. Die groeien al heel lang rond Málaga.  In het woonhuis van Pablo Picasso, tegenwoordig een museum (zie foto), is bijvoorbeeld een grote foto te zien waarop de kunstenaar een grote mandfles met Málaga Moscatel krijgt aangereikt. Een mooie Moscatel van Málaga Virgen heet Reserva de Familia. Deze blanke, niet overdreven zware wijn (14,5 procent alcohol) heeft een prachtige smaak met karamel en andere zoete weelde, in combinatie met een vleugje kruidigheid. Het is een fantastische begeleider van crème brûlée en andere zoete desserts. Zou Picasso inspiratie kunnen hebben geput uit een dergelijke Moscatel? Nog meer concentratie, nog meer zoet, het is bijna stroop, nog meer aroma, nu ook met chocolade, rozijnen en dadels, biedt de Pedro Ximénez Reserva de Familia. Deze Málaga’s zijn zo rijk dat je de neiging krijgt om ervan te gaan snoepen, niet uit een glas maar met een lepel. Het zijn eigenlijk desserts op zich. Beide halve liters kosten €10,95 per stuk.De Málaga’s van Bodegas Virgen worden verkocht door de wijnkoperijen Henri Bloem, www.henribloem.nl.

PUNTDICHT

BEKENDE NEDERLANDER
Hoewel nog maar pas bekend,
wordt hij al op straat herkend.
Zo rent regelmatig onder luid geblaf
een volstrekt onbekende hond op hem af.

 Uit de bij Novella verschenen bundel Goedgemutst van de Haarlemse puntdichter en podiumpresentator Jan J. Pieterse. De uitgave kost €10.

 

. Westelijk van Wenen en even voorbij Krems ligt Wachau, misschien wel Oostenrijks beroemdste wijngebied. Groot is het niet, bijna 1400 hectare, wat neerkomt op zo’n drie procent van het landelijk totaal. Maar kwalitatief behoort het tot de top. Dit is deels te danken aan het klimaat. De meeste druiven groeien langs de ter plekke brede Donau, vooral tegen hellingen op de noordoever.  Het water van de rivier fungeert enerzijds als spiegel die zonlicht naar de stokken kaatst en heeft anderzijds een temperend effect zodat extreme temperaturen achterwege blijven. In het doorgaans zonnige najaar is bovendien sprake van aanzienlijke temperatuurverschillen tussen dag en nacht. En er valt weinig regen, het minst van alle Oostenrijkse wijnregio’s. Stuk voor stuk zijn het bevorderende factoren voor zowel de druivengroei als hun aromavorming. Voorts heeft Wachau uitstekende gronden, waaronder graniet- en leisteenhoudende.  Veruit de grootste streekproducent is te vinden bij Dürnstein, een aan de Donau gelegen, prachtig dorp met een barokke kerk. Het desbetreffende wijnbedrijf is een in 1936 gestichte coöperatie waarbij zo’n 350 families aangesloten zijn. Aanvankelijk heette het Freie Weingärtner Wachau, maar tegenwoordig Domäne Wachau. De gezamenlijk leden bewerken ongeveer 420 hectare, dus bijna een derde van Wachau’s wijngrond. Veelal voeren collectieve wijnbedrijven een conservatief beleid, maar dat van Domäne Wachau wordt getypeerd door dynamiek. Voortdurend vinden investeringen plaats, zowel in de kelders als wijngaarden. Zo toont directeur Roman Horvath (foto) ons met trots druivenakkers waarop een speciaal voor Wachau ontwikkelde soort onkruid groeit. Deze houdt niet alleen de grond levend en brengt het stikstofgehalte omhoog, maar kan er tevens toe bijdragen dat de vaak dunne bovenlaag op den duur wat dikker te wordt. Ondergronds en bereikbaar vanuit het historische hoofdkwartier, een okergele villa van dezelfde architect als de Stift te Melk, beschikt de coöperatie over eeuwenoude, twaalf meter diepe kelders waar traditionele grote vaten liggen. Tegenwoordig wordt slechts een derde van deze foeders gebruikt, aangezien Domäne Wachau sinds 2007 een imposant nieuw vinificatiecentrum heeft waar een miljoen liter kan worden verwerkt. Alle inspanningen resulteren in voorbeeldige wijnen, bijna uitsluitend witte, die wereldwijd lovende kritieken oogsten. Een van de betaalbaarste is Grüner Veltliner Wachau 2010 die €6 kost en gekenmerkt wordt door een droge, opwekkende, enigszins hartige, groen fruitige smaak met een bescheiden 12 procent alcohol. Het is Hema die deze breed inzetbare witte Wachau verkoopt, www.hema.nl.

 . De vermoedelijk uit Zuid-Frankrijk afkomstige syrahdruif adoreert zon, vraagt weinig vocht en gedijt probleemloos op arme grond. Wat verklaart waarom hij al sinds mensenheugenis groeit rond de Rhône en vervolgens werd overgebracht naar tal van andere warme, droge regio’s. In Chili echter verscheen syrah – synoniem shiraz – pas echt een jaar of twintig geleden, dankzij overheidssubsidie. Het Chileense oppervlak met syrah bleef aanvankelijk bescheiden, met slechts 19 hectare in 1996. Maar daarna groeide het explosief. Steeds meer wijnbouwers ontdekten het potentieel van deze  blauwe variëteit, met als gevolg dat tien jaar terug al haast 2200 hectare werd bereikt. Inmiddels is dat oppervlak meer dan verdubbeld tot zo’n 5300 hectare. Bijna overal in Chili blijkt syrah het goed te doen en wijnen te geven van wereldniveau. Een van de beste streken voor syrah is Elqui, het noordelijkste en tegelijk hoogste wijngebied (zie foto boven). Het ligt 520 kilometer benoorden Santiago en kent ongelooflijk heldere luchten, ergo een grote, plantengroei stimulerende luminositeit. In het van west naar oost gesitueerde dal lopen de druivenakkers op tot 2000 meter en worden relatief warme dagen (25 à 28 graden Celsius) afgewisseld door  koele nachten (10 graden).  Wat sterk bevorderend werkt op de aromavorming in de druiven en daarmee de wijnen. Bovendien zijn de gronden arm en veelal mineralig. Wie daar als eerste syrah plantte, maar liefst 85 hectare op drie verschillende locaties, was teler Mauro Olivier (1964). Vijf jaar later, in 2005, begon hij Viña Mayu, zijn eigen wijnbedrijf. En produceert daar sindsdien, met hulp van een Italiaanse wijnmaker, een superieure Syrah. Deze Mayu Reserva 2007 streelt de zintuigen met een stevige, tegelijk levendige smaak waarin besfruit, kruidigheid en toastachtig hout heerlijk met elkaar harmoniëren. Terecht gaf het Engelse tijdschrift Decanter hem vijf sterren, de hoogst mogelijke score (richtpijs €11,95). Adressen via info@newworldwineries.com.

 

. Een nieuwe maand, een nieuwe wijn-spijscombinatie, die van de internationaal werkende wijnhandelaar Barry Huisman. Nadat Barry de schoolbanken verliet, is hij gaan werken bij een importeur van Franse bakkerijproducten. In deze functie deed hij veel praktijkervaring op, maar na zeven jaar werd ‘mijn jasje een beetje te klein’. Hij vertrok dus naar een van de grootste wijnimporteurs van Nederland, Groupe LFE,  waar hij in totaal elf jaar werkte en uiteindelijk accountmanager werd voor diverse retailorganisaties. Eind 2008 werd Barry benaderd door Les Grands Chais de France om de verkopen van deze Franse producent te behartigen op de Nederlandse markt. ‘Vooral het internationale aspect sprak hem enorm aan.’ Op dit moment bedienen hij en zes collega’s de Nederlandse markt vanuit het Franse hoofdkantoor in Petersbach. Naast succesmerken als JP Chenet, Grand Sud en Osborne levert het bedrijf een breed assortiment van andere wijnen, alsmede distillaten. Barry’s ideale culinaire combinaties beschrijft hij zelf als volgt.  Als voorgerecht staat een foie gras uit de Elzas op mijn persoonlijke menu. Perfect begeleid met een stukje geroosterd krentenbrood in combinatie met zoete gekonfijte uitjes en een compote van frambozen. Begeleid door een Château de Fesles Bonnezeaux 2006. Deze kleine appellatie uit de Loire geeft prachtige, zoete wijnen van de Chenin Blanc, féést voor de zintuigen.Als hoofdgerecht kies ik een Thaise melange van groene curry, kip en aubergine. Deze begeleid ik met een Pinot Gris Grand Cru Hengst 2009 van Domaine Viticole de la Ville de Colmar. De wijn heeft een rijk palet aan tonen en vormt een perfecte balans met de kruidigheid van de curry.Een dessert mag van mij werkelijk een dessert zin: een heerlijke (pure!) chocoladetaart met daarbij eveneens heerlijk glas Oro de Osborne Dark & Sweet… Dit pareltje van de Osborne familie heeft een verfijnde stijl en is gekoeld een perfecte afsluiter van mijn ideale diner.

Middenin Parijs, op de heuvel van Montmartre en vlakbij de Sacré Coeur, bevindt zich een echte wijngaard, Clos Montmartre. Deze levert jaarlijks ongeveer vijfhonderd flessen rode wijn, type Beaujolais. De wijn wordt gevinifieerd in het gemeentehuis van het 18e arrondissement. Per traditie vindt de oogst plaats op de eerste zaterdag in oktober – en in de loop der tijden is dit uitgegroeid tot een groot folkloristisch evenement.

*

Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.