. Een gastronomisch marriage made in heaven ontdekt iedereen die de Elzas bezoekt: de pittige, markante Vogezen-kaas Munster, al dan niet met wat kummel bestrooid, met de zwoel-kruidige, krachtige Gewurztraminer. Tja, en dan de zuurkoolwijnen – heel actueel, want de zuurkool is deze maand weer vers. In de Elzas wordt jaarlijks zelfs een zuurkoolfeest gevierd, ter gelegenheid van de nieuwe oogst. Maar dat niet alleen. De Elzas heeft ook een zuurkoolbroederschap, de Confrérie de la Choucroute én ‘s werelds enige zuurkoolroute, de Route de la Choucroute. Even bezuiden Straatsburg voert deze door twaalf dorpen waarvan de vlakke akkers tweederde van alle zuurkool produceren die Frankrijk voortbrengt. Van dat dozijn dorpen is veruit de grootste zuurkoolleverancier Krautergersheim. De naam zegt het al, want Kraut staat voor kool. Tja, en wat doe je langs die zuurkoolroute? Eigenlijk vooral
zuurkool eten. En dat in herbergen als Au Boeuf in Ittenheim en Père Benoît in Entzheim. Natuurlijk serveert men geen gewoon bordje zuurkool, maar de traditionele choucroute alsacienne. Voor het eerst maakte ik daar kennis mee in september 1969, op een van mijn allereerste wijnreizen.  Dat gebeurde tijdens een zondagse lunch in hotelrestaurant Les Trois Epis, op een bergtop van de Vogezen, samen met een wijnproducent. Ik zie de schotel nóg arriveren, een enorme schaal met daarop niet alleen zuurkool, maar ook aardappelen, verschillende soorten worst, twee soorten spek, varkensribstuk, ham, gekookte aardappelen en misschien nog meer ingrediënten die onder de berg kool verborgen lagen. Mijn hemel, moesten wij dat allemaal opeten? Voor de lunch? Vandaag nog? Maar we kwamen een héél eind, en ik ben sindsdien een echte liefhebber van echte choucroute geworden. Meteen al tijdens die eerste zuurkoolmaaltijd ontstond met die wijnhandelaar een discussie over de ideale zuurkoolwijn. Moet dat Pinot Blanc zijn of Riesling? Voor eigenlijk alle twee is veel te zeggen. De Pinot Blanc is wat minder verfijnd, minder teer dan de Riesling en heeft behalve aroma’s van wit fruit heel vaak een klein kruidje, eigenschappen die hem in lijn brengen met het toch betrekkelijk boerse van de choucroute.  Riesling daarentegen heeft een ander voordeel, namelijk meer frisheid, meer zuren en meer groen fruit, wat hem mooi doet harmoniëren met de per definitie zure kool. Tijdens allerlei zuurkoolmaaltijden later, als in de daarom beroemde Caveau d’Eguisheim en het zeer landelijke l’Arbre Vert in Ammerschwihr, heb ik zowel Pinot Blanc als Riesling geprobeerd, steeds tot volle tevredenheid. En omdat ik geen zin heb in een Salomons-oordeel valt te vrezen dat ik dit zal blíjven doen. Met af en toe een uitstapje naar een minder traditionele Elzasser wijnsoort die óók een beste geleider van zuurkool pleegt te zijn, namelijk de mousserende Crémant d’Alsace – die overigens vaak als basis heeft óf pinot blanc óf riesling. Wat de juiste wijn betreft zal choucroute-code wel nooit worden opgelost, maar daarmee kan ik heel best leven, beslist ook zonder een zuur gezicht.

 

. Het komt voor dat je wijnen uitsluitend ter plekke kunt drinken, gewoon omdat hun volume te beperkt is voor verkoop elders. Zoals in Amerika. Alle vijftig staten produceren inmiddels wijn, ja zelfs Alaska, maar van de meeste komt de oogst niet verder dan de eigen streek.Vandaar dat ik al zo’n vijftien jaar consequent een andere staat bezoek, voor de wijn. Dat heeft heel wat heerlijke vondsten opgeleverd, onder meer in Arizona, Colorado, Georgia, Indiana, Kentucky, Missouri, New Mexico, North Carolina (zie hierna), Oklahoma, Tennessee, Texas en Virginia. Zelfs in het alcoholvijandige Utah – waar in restaurants een wijnkaart nooit door de bediening ongevraagd  mag worden aangereikt en beverage menu heet – heb ik prettige wijnen geproefd. Waaronder een frisse Utah Chenin Blanc, een naar rozen en verse druiven ruikende Utah White (gecomponeerd uit gewürztraminer en riesling) en een wat aardse Merlot met elementen van zwart fruit, kruidig hout en chocolade. De wijnen kwamen van Arches Vineyards in Moab, een door een vrouwelijk professor geschiedenis gesticht bedrijf. Ze verkoopt haar wijnen ook aan plaatselijke restaurants, als het Grand Old Ranch House.  Wanneer je daar de Arches Merlot drinkt bij dikke, gegrilde lamskoteletten met muntboter en een rode-wijnsaus, dan wordt weer eens duidelijk waarom wijn een eigenlijk beste bestemming is. Het aardige is ook dat ik, eenmaal thuis, via de geur en de smaak van een wijn, weer op reis ga. Ik zie het gebied, wandel in de wijngaard, hoor de producent, denk aan de streekgerechten – kortom, ik beleef het allemaal opnieuw. Met wijn blíjf je reizen.

 

. Wat opvalt is met hoeveel zorg, smaak en vaak ook geld sommige wineries in North Carolina werden gebouwd. Het ontvangstlokaal van Childress doet denken aan een Spaanse bodega, dat van Raffaldini troont op een heuveltop als een Toscaanse villa (zie foto beneden) en het proeflokaal van Shelton heeft een Californische allure, compleet met park en waterpartijen. Om maar te zwijgen van de imposante, moderne Biltmore kelder waar jaarlijks zo’n 250.000
mensen worden rondgeleid. Minstens zo opmerkelijk is dat de meeste wijnbedrijven in deze staat – meer dan drie keer zo groot als Nederland, met ruim 8,5 miljoen inwoners – nog geen tien jaar oud zijn. Een decennium geleden telde North Carolina 22 wijnproducenten, tegenwoordig bijna vijf keer zoveel. Nogal wat ondernemingen werden begonnen uit liefhebberij (door bijvoorbeeld de coureur Richard Childress), andere als oudedagsinvestering (door de bankier Jay Raffaldini en ziens zuster Babara, een procureur), maar de meeste waarschijnlijk vanwege de dalende vraag naar tabak – waarvan North Carolina de belangrijkste producent is binnen Amerika. Op honderden hectaren waar tot voor kort tabaksplanten stonden, groeien nu druivenstokken. Na tientallen jaren tabak te hebben geteeld werden boeren als Frank Hobson en Neil Shore wijnbouwers, van respectielijk RagApple Lassie Vineyards en Sanders Ridge, dat zelfs een druk bezocht weekendrestaurant heeft. Vrijwel alle nieuwe wineries liggen in een brede waaier rondWinston-Salem, binnen de wettelijk erkende wijngebieden Yadkin Valley en Swan Creek, waar lage, groene heuvels en rode klei het landschap bepalen. In tegenstelling tot het vlakke, warme, vochtige oostelijke deel van de staat, waar op grote schaal de zoete wijnen gevende muscadine wordt gecultiveerd, het oudste Amerikaanse druivenras, groeien in het westen voornamelijk edele Europese rassen. Waarvan soms niet, maar vaak ook wel echt lekkere wijnen wordengemaakt.   De van uitsluitend chardonnay vervaardigde Childress Victory Cuvée doet namelijks onder voor een Champagne, kenmerkende Viogniers vind je haast overal en aangename rode wijnen worden niet alleen gemaakt van bekende blauwe soorten als cabernet sauvignon, maar ook van minder bekende, waaronder cabernet franc, shiraz en tannat. Waar de tabak opging in rook, geurt het nu heerlijk naar wijn.

. In het voortreffelijke vakblad Misset Horeca werd een tijdje terug John Beeren geïnterviewd, eigenaar van vijftig jaar bestaande sterrenrestaurant De Bokkedoorns (Overveen, zie de rubriek ‘Aanbevolen restaurants’). Tijdens het gesprek ging het ook over Johns vader en wijn. We lazen het volgende. Ooit adviseerde mijn vader aan tafel een fles Château Gruaud-Larose ’67. Een belabberd wijnjaar, maar deze wijn was heel mooi. De gast twijfelde vanwege het jaar, maar nam hem toch omdat mijn vader zo aandrong. Toen de gast de wijn proefde, zei hij meteen:“Zie je wel. bocht”. Mijn vader zei niets, maar haalde alle wijnglazen van tafel. Tegen mij zei hij: “Die mensen hebben geen verstand van wijn, ze krijgen geen druppel.” Dus ik zeg: “Pa, wat doe je nou? Ik wil de zaak opbouwen, jij breekt hem af.” Toen leerde hij me dat je op een gegeven moment een leeftijd bereikt waarop je je niet meer alles laat welgevallen. Dat ben ik nooit vergeten.

. De vondst in 1995 van tweehonderd keramieke wijnpotten in China’s aan de Gele Zee gelegen provincie Shandon, leert dat de geschiedenis van de Chinese wijnbouw ouder is dan 4600 jaar. Het eerste naar westers model gestichte wijnbedrijf dateert uit 1892. In dat jaar begon emigrant Chang Bishi de Changyu Pioneer Wine Company, door met hulp van een Oostenrijkse teler 120 verschillende druivenrassen uit o.a. Bordeaux, Bourgogne en de Elzas aan te planten, ook weer in de provincie Shandong. Het bedrijf groeide uit tot de grootste wijnproducent van China – en is dat nog steeds. Recentelijk werd het zelfs opgenomen in de toptien van ’s werelds belangrijkste wijnfirma’s. De dimensies waarbinnen het werkt zijn enorm. Niet alleen betrekt het druiven van meer dan 16.000 hectare (een kwart van China’s oppervlak aan wijngaarden), maar bovendien uit regio’s die ver van elkaar liggen. Zo komt de Changyu Cabernet Gernischt diep uit het binnenland, te weten de provincie Ningxia (Sinkiang), zuidelijk van de grens met Mongolië en 1330 kilometer westelijk van Beijing. De druiven groeien daar in een zonnig klimaat (3000 zonne-uren per jaar, bijna een derde meer dan Bordeaux), op 1100 meter hoogte en worden bovendien biologisch geteeld.   Voornoemde variëteit, cabernet gernischt dus, is een zeldzame kruising van cabernet sauvignon en cabernet franc. Het is vooral de laatste druif die domineert in de jaargang 2010, die een paprika-muntachtig aroma heeft, veel sap, een zachte kruidigheid, donkere tonen en wat besfruit. Zijn richtprijs bedraagt ruim een tientje per fles. Hij smaakt vast erg lekker bij o.a. gevulde paprika’s en chili con carne. Verkoopinfo via www.kwastwijnkopers.nl.


. Het gaat goed met Argentijnse wijn. Na eeuwenlang – de eerste wijngaard werd in 1551 door Spaanse kolonisten geplant – van louter regionale betekenis te zijn geweest is in tangoland de wijnindustrie sinds een jaar of twintig sterk exportgericht. Vorig jaar bijvoorbeeld groeide de wereldwijde dollaromzet met 17 procent, met Nederland als vijfde exportmarkt. En in Amerika is Argentinië zijn concurrent Chili inmiddels voorbij gestreefd.

Kenmerk nummer één is de hoge ligging van de Argentijnse wijngaarden. Het komt in Europa zelden voor dat druiven groeien op 900 meter – maar oostelijk van de Andes is dat het landelijk gemiddelde. Michael Halstrick, de Oostenrijkse eigenaar-directeur van Bodega Norton, weet nog een paar andere onderscheidende facetten.  Zoals de vaak hoge leeftijd van de druivenstokken.  Op de 1300 hectare waar de druiven – uitsluitend handmatig – worden geplukt voor de 22 miljoen flessen die zijn bedrijf jaarlijks verkoopt, zijn de planten door de bank genomen 40 ã 45 jaar oud, met uitschieters naar zelfs 90 jaar. Dat betekent een lage opbrengst, maar tegelijk veel concentratie in de wijnen. ‘En in principe kan 95 procent als organisch worden beschouwd.’  Voorts is malbec, de nummer één druif, anders dan zijn Franse moeder, met kleinere vruchten en meer aroma. Halstrick (zie foto) herinnert zich het bezoek van Robert Mondavi in 1997, die na het proeven van een nog volstrekt vitale Norton Malbec uit 1974 riep dat Malbec de toekomst van Argentinië zou zijn. ‘Inderdaad kunnen onze rode wijnen goed rijpen’, stelt Halstrick, die de stijl van rode Nortons tegelijk omschrijft als ‘intense kleur, milde tannines en een geconcentreerde smaak’. Bij Norton, ‘een grote producent die werkt als een kleine’, wordt de wijnkwaliteit mede gewaarborgd door een dubbele selectie van alle binnenkomende trossen, zowel voor als na het ontstelen. Zelfs de eenvoudigste wijnen smaken daarom indrukwekkend goed. De Norton Merlot 2011 is een zijn soort een modelwijn, gul, met donkere en fruitige aroma’s, wat ook geldt voor de wat kruidiger, pittiger Malbec 2011 en de gespierde, naar cassis en andere bessen geurende Norton Syrah 2011. Alle kosten €4,99 per fles. Terwijl het niveau nog stijgt met de Norton Barrel Select versies, geheel of deels op vat gelagerd, van de jaargang 2009. Deze kosten €6,99. Je vindt genoemde Norton-wijnen bij Albert Heijn (soms alleen in de grotere supers). In restaurants worden andere soorten verkocht, waaronder mousserende.

. Le Vau, de architect van het Château de Versailles, ontwierp in 1670 ook de uitbreiding van het Château de Pennautier. Tegelijk creëerde La Nôtre een immens park in Franse stijl. Het even ten noordwesten van Carcassonne gelegen paleiskasteel bestond toen exact vijftig jaar en verrees tijdens het bewind van Lodewijk XIII – die er ook drie maanden heeft gewoond.  Zijn bed en zes stoelen liet hij er achter. Directe nazaten van de familie Pennautier zijn door de eeuwen heen de eigenaren gebleven.   De huidige, tiende generatie wordt vertegenwoordigd door Nicolas de Lorgeril (1959), die niet alleen het monumentale bouwwerk prachtig heeft gerenoveerd, maar tevens de wijnproductie aanzienlijk heeft uitgebreid, zowel die van het château zelf als van een vijftal andere domeinen in de regio. Hij woont in Parijs, maar komt per trein vrijwel wekelijks naar Pennautier, voor een dag of drie. De 146 hectare bestrijkende, eigen wijngaard van het château valt voor ruim 60 procent binnen een bijzondere herkomstbenaming, Cabardès. Deze is de westelijkste van de Languedoc, wat betekent dat het plaatselijke klimaat zowel Mediterrane als Atlantische invloeden ondergaat. Een direct gevolg daarvan is behalve Mediterrane druivenrassen ook zuidwestelijke niet alleen zijn toegestaan, maar zelfs voorgeschreven.   Zo dient rode Cabardès alstijd minstens 40 procent bevatten van de Bordeaux-variëteiten cabernet sauvignon, cabernet franc en/of merlot. Terwijl tegelijk de Mediterrane grenache en syrah in de melange aanwezig moeten zijn. Dit palet geeft de wijnen van Cabardès per definitie de nodige dimensie. Deze druivenrassen, aangevuld door malbec, groeien allemaal in de wijngaard van Château de Pennautier, op dan ook nog hoogten tussen de 200 en 400 meter, waar het koeler is dan op de vlakte.Alle factoren samen plus een vakkundige vinificatie à la Bordeaux resulteren in een energieke, behoorlijk geschakeerde Cabardès, waarvan de Château de Pennautier 2010 zondoorstooofd zwart fruit van o.a. kersen en bessen, combineert met een aangename frisheid, tonen van laurier en een lichte kruidigheid. Het is een soort Mediterrane interpretatie van Bordeaux, heerlijk bij biefstuk en extra belegen Boeren-Goudse. Te koop voor €7,35 bij  www.okhuysen.nl.

. Men zegt wel dat op het schiereiland Médoc de beste wijnen afkomstig zijn van akkers met uitzicht op de rivier. Deze stelling heeft een zekere waarde, want vrijwel alle hoger gelegen wijngaarden bestaan uit kiezelkruinen die niet alleen goed draineren, maar tevens een complexe samenstellingen hebben – waaruit complexe wijnen kunnen ontstaan. Ook de druiven van Château La Tour de By groeien op zo’n lage grintheuvel, vlakbij de Gironde. Het hoogste deel van die heuvel wordt gemarkeerd door een voormalige, uit 1825 daterende vuurtoren die verrees op het fundament van een graanmolen. Vandaar het ‘La Tour’ in de naam. De bijna 75 hectare bestrijkende wijngaard wordt bewerkt  met respect voor het milieu. Insecticiden zijn dus taboe. Voorts geschiedt wijnbereiding zeer zorgvuldig en heel klassiek. Zo blijft de wijn, die vergist wordt in zowel houten kuipen als stalen tanks, tussen de 20 en 30 dagen in contact met de schillen, met als doel flink wat kleur en extract te krijgen. De vatrijping die daarna plaatsvindt, geschiedt in half ondergrondse kelders en duurt voor de grand vin gewoonlijk een jaar. Voor elke oogst wordt een vijfde tot bijna een derde van de fusten vernieuwd.  Net als bij elke grote Médoc is cabernet sauvignon de belangrijkste druif en voor 60 procent aanwezig in de beste wijn. Daarna volgen merlot met 35 procent en petit verdot met 5 procent. De stokken hebben een gemiddelde leeftijd van 30 à 40 jaar. Alle factoren samen resulteren in een Médoc – classificatie Cru Bourgeois – die buitengewoon betrouwbaar is. Ik volg Château La Tour de By al een meer dan kwart eeuw, en heb nog nooit een  teleurstellende jaargang geproefd of gedronken, ook niet uit lichtejaren. Neem bijvoorbeeld Château La Tour de By 2007, een wijn die enerzijds verfijnd, anderzijds energiek is, met een zachte kruidigheid, besfruit, een vleugje laurier en beheerste roostertonen. Voor dat jaar echt bijzonder, wat zeg ik, Byzonder.  Eenzelfde predikaat verdient Château La Tour de By 2009. Deze betere jaargang smaakt net wat voller, krachtiger, fruitiger, met echter eenzelfde fraaie verfijning – en leent zich goed om nog een paar jaar te worden weggelegd. Mijn enige probleem is dat ik bij het proeven van deze Médoc altijd trek krijg. Hévige trek zelfs. In lamkoteletten, entrecôte, ribeye of extra belegen boeren Goudse. Want de wijnen van Château La Tour de By zijn echte tafel-Bordeaux; je moet er wat bij eten,  dan komen ze riant tot hun recht. Beide By’s kosten €13,75, resp. €15,50 en zijn te bestellen via www.colaris.nl of zie de banner.

. ‘De liefde voor het vak is wat me drijft’, schrijft Arjan Rietveld. Sinds vorige maand is hij de trotse eigenaar Wijnkoperij De Gouden Ton in Amersfoort, na eerst elders voor dezelfde groep te hebben gewerkt. Wat weer gebeurde na eerst een creatieve opleiding en een carrière in communicatie. Arjans motto is dat wijn vooral lekker moet zijn. En waarbij? Dat beschrijft hij in zijn zijn favoriete wijn-spijscombinatie.   Vaak wordt mij gevraagd; wat is je favoriete wijn? Mijn antwoord: eh, heb ik niet. Alles wat goed werd gemaakt en op het moment van de dag past, is op dat moment mijn favoriete wijn. Vreemd genoeg heb ik dan wel weer riesling en pinot noir als favoriete druifjes. Kijkend naar waar ik voor wakker gemaakt kan worden qua wijn-spijscombinatie? Tja, als ik eerlijk ben, is het genot van zilte oesters met een heerlijk glas Champagne wel een ultieme. Omdat ik regelmatig zelf achter het fornuis sta is er in huize Rietveld altijd wel een queste voor wijn-spijs gaande. Ik zoek het vooral in de eenvoud, weinig ingrediënten, hoog op smaak en qua wijnkeuze contrasterend, soms aanvullend. Ook vis met rood is een graag geziene combinatie. Zo heb ik onlangs nog een prachtig stuk tarbot bereid met zomertruffel, goudgele cantharellen en een lichte kalfjus. Daarbij de Blaufränkisch van Gernot Heinrich, een waar meesterwerk. Prachtig fruit, fris en rond, met wat kruidigheid. Deze licht gekoelde wijn van Heinrich vormde een heerlijke combinatie met de rijke tonen van het tarbotgerecht. Als liefhebber van Italiaanse auto’s kan ik natuurlijk niet om een Italiaanse wijn heen.   De Soave Classico van Pieropan is een wijn die me altijd past. Vol fruit, wat bloesem, mooie zuren en een tikkeltje honing op de achtergrond. Een wijn die bij veel gerechten past, van prachtige pasta’s met schaaldieren tot groenteschotels en de oh zo typische antipasti. Deze wijn ligt altijd standaard in de koelkast, omdat hij zo geweldig lekker is en talrijke wijn-spijscombinaties tot een succes maakt. Dus terugkomend op de vraag ‘Wat is je favoriete wijn? , dan toch maar de Soave Classico van Pieropan gekozen – een wijn die niet moeilijk doet over wijn-spijscombinaties.

 

. Art nouveau is alom aanwezig in het centrum van Praag. Het beroemde restaurant Francouszká, waar in 1918 de Tsjechische republiek werd uitgeroepen, werd er zelfs geheel mee ingericht (zie ook de rubriek ‘Aanbevolen restaurants’). Temidden van alle pracht proeven we daar onze eerste echt goede, echt lekkere Tsjechische wijnen. Een droge mousserende van alleen chardonnay en een geurige, loepzuivere Müller-Thurgau 2010, perfect in zijn soort. De wijnbouw in Tsjechië, zo blijkt ook op latere vervolgproeverijen, heeft vooral in het laatste decennium een soort wedergeboorte ondergaan. Waterige, karakterloze wijntjes uit het communistische tijdperk hebben veelal plaatsgemaakt voor producten van kwaliteit.   Ruim 95 procent van alle Tsjechische wijngaarden, ofwel 18.000 hectare, ligt in Zuid-Moravië, tussen de stad Brno en de Oostenrijkse wijnstreek Weinviertel. Het is een heuvelig, stil gebied met veel groen. De druiven groeien er op diverse soorten grond, voornamelijk kalksteen, zand en löss. Bijna driekwart van de aanplant bestaat uit witte variëteiten. Een belangrijke producent ter plekke is de in Moskou afgestudeerde Milós Michlovský, die in 1995 zijn eigen wijnbedrijf begon. Vooral in de Pavlov heuvels, het warmste, bijkans Mediterrane deel van de regio, bezit hij 130 hectare wijngrond, terwijl van bijna eenzelfde oppervlak druiven worden bijgekocht. Bij de wijnbereiding gebruikt Michlovksý (1953, zie foto) half zoveel SO2 als door de EU wordt toegestaan. Twee jaar terug werd hij in eigen land uitgeroepen tot ‘wijnmaker van het jaar’. Zijn voorbeeldige wijnen, merknaam Vinoselekt Michlovský, doen begrijpen waarom.  De 49 Latitude Sauvignon 2010 smaakt uitgesproken fris en opwekkend, en doet gezien zijn grassigheid denken aan een Nieuw-Zeelands equivalent. Prijs slechts €5,95. Eveneens superieur is de Quatre Brut Nature 2006, een echt lekker, frisse, zacht schuimende bubbelwijn met ook prettig wat fruit. Deze kost €12,45. Een andere toonaangevende producent is het over een modern keldercomplex beschikkende domein  Sonberk (zie foto), dat in het moelijke oogstjaar 2010 toch een fraaie, levendige Ryzlink Rýsky wist te creëren, een wijn met frisse fruittonen van onder meer grapefruit. Fles €13,95. En van Míkrosvin is de heel kenmerkende, naar rozen geurende en lychees smakende Gewürztraminer 2009 niet te versmaden, die op €11,25 is geprijsd. Ook het ontdekken waard is de elegante, zoete, enigszins karamelachtige en tegelijk verkwikkende dessertwijn Slámové víno 2003 van het blauwe druivenras frankovka. Reken op €12,95 voor een halfje. De legendarische Californische producent Robert Mondavi stelde dat het maken van goede wijn een kunst is – een kunst eigenlijk nieuw voor Tsjechië, art nouveau als het ware…Voor Michlovský is het verkoopadres www.moravino.nl, voor Sonberk en Míkrosvin www.vinice.nl.

. ‘In 1996, ons eerste jaar, verkochten we zesduizend flessen, nu maar liefst vier miljoen.’ Verbazing over dit snelle succes klinkt door in de woorden van Marc Kent, die bij Boekenhoutskloof begon als een soort manusje van alles, maar tegenwoordig de meeste aandelen bezit. Aanvankelijk werden voor Boekenhoutskloof alleen druiven verwerkt van de eigen, in het Zuid-Afrikaanse Franschhoek (zie foto kerk) gesitueerde wijngaard, overigens de eerste  organische in die vallei. Tegenwoordig komt komt het merendeel uit Swartland, een grote, noordelijk van Kaapstad gelegen regio waar het klimaat Mediterraan is en de grond gevarieerd. Bovendien heeft Boekenhoutskloof de bedrijfsgebouwen en de naam overgenomen van de Helderberg Wijnmakerij, een voormalige coöperatie, in Stellenbosch en levert nu ook wijnen uit dat beroemde gebied.  Het geheim van dit succes? Kent (1970) noemt een aantal factoren. ‘We werken hard, we houden van wijn en we proeven veel; je kunt geen goede wijn maken zonder veel te proeven, maar maken geen wijnen die alleen indruk maken op proeverijen. Want kwaliteit zit hem in de tweede helft van de fles. Je moet van onze wijnen met plezier een paar glazen willen drinken. Voorts selecteren we de druivenstreng: Boekenhoutskloof was de eerste om in ons land een sorteertafel te gebruiken. En onze wijnen worden met echt eiwit geklaard.  Voorts kochten we voor ons hogere gamma eivormige, betonnen tanks waarin de gistende wijnen circuleren en meer textuur krijgen.’ Voor The Wolftrap en Porcupine Ridge, de belangrijkste merken van Kent en zijn team, worden voornamelijk Rhône-rassen gebruikt. Zoals syrah, mourvèdre en wat viognier voor The Wolftrap rood 2010, een mondvullende, kruidig fruitige, complete compositie met ook wat rokerig hout. Richtprijs €7,95. Terwijl de Porcupine Ridge Syrah 2010 een vlezige, vitale smaak heeft waarin bessen en zwarte vruchtjes vrolijk samengaan met een toastachtig aroma. Meestal €9,95. Kent roept glimlachend ‘it has been a wonderful ride’ en néémt nog een slok.

. Het is dit najaar exact een kwart eeuw geleden dat de VacuVin  op de markt verscheen, het door Bernd Schneider en diens broer John bedachte vacuumpompje. Daarmee (en met bijbehorende dop) kun je een aangebroken fles wijn vacuüm  zuigen, wat resulteert in het beter in het genietbaar blijven van de wijn – omdat vijand zuurstof er niet bij kan komen. Inmiddels zijn van de VacuVin zo’n 35 miljoen exemplaren verkocht, in tachtig landen.  Het idee voor zijn wine saver kreeg Schneider in 1984, toen hij op een feestje een bedorven wijn geschonken kreeg. Daags daarop ontwikkelde Bernd (zie foto links) met zijn broer ‘een ideetje’, waaruit aanvankelijk een primitief koperen pompje ontstond – dat totaal niet werkte. Het zou nog twee jaar duren voordat een wel effectief model van pvc gelanceerd kon worden. In september 1986 werd de VacuVin voor het eerst getoond. Een week na de introductie kwamen er meer dan duizend aanvragen uit de hele wereld binnen, en drie maanden later had Scheider in Nederland al 200.000 exemplaren afgezet. In die tijd handelde Bernd nog in wijn. Mede dankzij zijn – inmiddels afgestoten – wijnbedrijf kon Schneider het VacuVin-project financieren. Hij haalde een ton uit zijn wijnhandel voor de ontwikkeling van prototypen en octrooiaanvragen, en leende nog eens 1,2 miljoen gulden bij de Rabobank.De productie van de pompjes en vrijwel alle later ontwikkelde producten laat Schneider verrichten door verstandelijk gehandicapten in zijn geboortestad Delft. Niet omdat dit goedkoper is, maar uit sociale overwegingen. Sinds 2001 is de uitvinder overigens ook ereburger van Delft en Ridder in de orde van Oranje-Nassau. Het spectaculaire succes van de VacuVin had Schneider op zijn lauweren kunnen doen rusten. Hij is met zijn team blijven innoveren.   Hij lanceerde bijvoorbeeld de Wine Server, een tuitje van doorzichtige kunststof dat via een slimme vinding in de fleshals kan worden geklemd. Dankzij de Wine Server wordt morsen vermeden bij het uitschenken. Druppels die op tafel zouden belanden, vloeien namelijk terug in de fles via een ingenieus tweede tuitje onder het bovenste. De Wine Server werkt perfect – en kan heel wat stomerijkosten besparen. Ik gebruik hem vrijwel dagelijks, wat trouwens ook geldt voor een andere briljante vondst van VacuVin, de Rapid Ice. Dit is een soepele manchet die eerst in de vriezer wordt gelegd, en die je vervolgens om een te koelen wijnfles schuift. Binnen pakweg vijf minuten is de witte of rosé wijn op de gewenste temperatuur, zonder gedoe met een emmer, water en ijsblokjes. Ook kun je te warme rode wijn er snel wat frisser mee maken. De inmiddels in negen landen gevestigde International Innovation Company (zie foto hoofdkantoor) – de huidige naam van het door Bernd en diens zonen Patrick (op de foto beneden) en Stephan geleide bedrijf – heeft tien jaar terug een verbeterde versie van de Wine Saver uitgebracht. Deze heet Concerto, omdat zijn pompje een klik geeft wanneer de fles vacuüm is gezogen.  Patrick Kerkhof , die als  een van de drie industrieële vormgevers aan de Concerto heeft gewerkt stelde bij de lancering: ‘Denk aan die kikkers van blik of de deksel van een jampot die klik zegt als je de deksel voor de eerste keer opendraait.’ In het pompje zit een stukje metaal dat klikt als de optimale onderdruk is bereikt. Te veel onderdruk kan een averechts effect hebben op de kwaliteit van de wijn. De klik voorkomt dat een al te ijverige wijndrinker de wijn verpest door te veel lucht weg te pompen. Er is nog meer gesleuteld aan de oorspronkelijke Wine Saver. De vormgeving van het pompje uit 1986 was vrij hoekig. De handgreep van de Concerto is sierlijker. Volgens productvormgever Kerkhof laat de nieuwe handgreep de gebruiker vrijer bij het kiezen van een houding bij het op en neer bewegen van de pomp. De vorige ‘dwong’ de gebruiker zijn handen op één bepaalde manier te gebruiken. Bovendien is het mogelijk de Concerto op te hangen aan de greep. Ten slotte is ook de herbruikbare rubberen dop onder handen genomen. De stopper van de oorspronkelijke VacuVin bestond uit één stuk. Aan de bovenzijde is met een vlijmscherp mesje een gleuf aangebracht. Als je de gleuf met duim en wijsvinger openduwt, stroomt de lucht weer in de vacuüm gezogen fles. Het aanbrengen van de gleuf was een extra handeling die voor extra problemen kon zorgen. De Concerto stopper daarentegen heeft twee delen. Alleen het bovenste afneembare deel heeft de ventielfunctie. Overigens bleef de oude dop blijft bruikbaar in combinatie met de nieuwe pomp en vice versa. Al met al kan de Vacu Vin Concerto de levensduur van wijn in open flessen tot maar liefst een à twee weken verlengen. Meer vindingen zullen blijven komen, maar welke precies wil de familie Schneider liever niet kwijt. Want, zoals blijkt uit complete vitrines met gekopieerde Vacu Vin modellen, de imitatoren liggen op de loer. Zie ook www.vacuvin.nl.

 

 

r

Aan de oostzijde van de Verenigde Staten was al veel eerder wijnbouw dan in het westelijke Californië. Al aan het einde van de 18 eeuw lagen er wijngaarden rond de Finger Lakes in de staat New York. Voor wijnetikettenliefhebbers zijn de labels van de daar gesitueerde Bully Hill Vineyards helemaal het einde. Prachtige kunstwerkjes met allerlei thema’s. De wijngaarden werden in 1970 geplant, maar de familie Taylor houdt zich al sinds 1878 met druiven en wijn bezig. Space Shuttle White Wine is een droge witte van seyval en vidal druiven. Er bestaat ook een rode versie van chambourcin, maréchal foch en cabernet franc.

 

 

*

Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.