Sherry leren waarderen, dat doe je het plezierigst ter plekke. Thuis placht het een halfzoet drankje te zijn, type Medium, dat bovendien op kamertemperatuur werd gedronken. Een lauwe verschrikking dus. In Jerez de la Frontera maakte ik echter kennis met droge Fino, net zo gekoeld als een gewone witte wijn – en met altijd erbij olijven of andere hartige hapjes. Wát een verrukking. De Fino, net als de nog wat teerdere, bijna enigszins zilte Manzanilla, bleek zelfs visgerechten perfect te kunnen begeleiden. Dat ontdekte ik op het strand van Sanlúcar de Barrameda, tijdens een zondagse vislunch temidden van tientallen luid tafelende Spaanse families.Eén gerecht hebben ze in Spanje niet, en dat is Hollandse Nieuwe. Daarmee smaakt met name Manzanilla, die in de verte ook iets zilts heeft, gewoon fantastisch. Van Fino of Manzanilla kun je ook blíjven drinken, eigenlijk de hele dag. Bartolomé Vergara van de gezamenlijke Sherry-producenten zei eens, toen we samen op een terras in Jerez zaten: ‘Je kunt één Fino drinken om elf uur, of elf Fino’s om één uur’.  Wie door Andalusië reist, zal overigens andere Fino’s tegenkomen, die uit Montilla-Moriles. Die maakt men van een andere druif die groeit op andere grond en in een ander klimaat, maar de Fino’s daarvan worden wel op dezelfde, complexe wijze vervaardigd als hun soortgenoten uit Jerez. Vandaar dat ze er sterk op lijken. Montilla-Moriles ligt even bezuiden Córdoba, dus in die stad zijn de regionale Fino’s volop te vinden. Mijn favoriete is de Gran Barquero.

.  Hij struikelt bijna over zijn woorden van enthousiasme, Matías Rías, die als hoofdwijnmaker verantwoordelijk is voor de ruim vijftig miljoen(!) flessen die Cono Sur jaarlijks verscheept – wat dit bedrijf tot Chili’s tweede wijnexporteur maakt. Rías legt met verve uit wat de drie pijlers zijn van dit succes: innovatie, kwaliteit en milieubewustzijn. Innovatie omdat Cono Sur op allerlei fronten pionierswerk heeft verricht, niet alleen met de druivenrassen pinot noir, viognier en gewürztraminer, maar ook bijvoorbeeld door vrijwel al zijn wijnen, dus ook de meeste hoogwaardige, met een schroefdop te bottelen. Kwaliteit, zo stelt de wijnmaker (1977), is niet alleen aanwezig in de topwijnen, maar in het gehele assortiment: ‘Wij streven naar de best mogelijk expressie van elk druivenras.’ Om die te bereiken betrekt Cono Sur druiven van wijngaarden die in allerlei gebieden over honderden kilometers liggen verspreid. In eigen bezit zijn 1200 hectare, terwijl daarnaast van contracttelers wordt bijgekocht, o.a. in het noordelijke, koele Limarí. En dan is er het milieubewustzijn. Eerder dit jaar werd Cono Sur door een Brits vakblad uitgeroepen tot Green Company of the Year. Het bedrijf werd ISO-gecertificeerd door CornNZero en is ook de eerste wijnproducent in Zuid-Amerika (en derde ter wereld) om zijn ecologische voetafdruk te meten en vervolgens terug te brengen. Dat gebeurt vooral bij het transport, zoals door gebruik van lichtere flessen. Voorts wordt in de wijngaard steeds milieuvriendelijker gewerkt. Zo’n 300 hectare zijn organisch erkend en dat aantal groeit gestaag. Het zijn daarom vooral de organische wijnen die Matías graag schenkt. Met in de eerste plaats de briljante Sauvignon Blanc 2011, geurig, complex en nu eens niet grassig als de Nieuw-Zeelanders, maar uitge-sproken fruit, met nuances van grapefruit, andere citrusvruchten en zowaar wat passievrucht. Prijs €7,99. Uit dezelfde regio, het zeer zuidelijke, koele San Antonio, komt ook de Organic Chardonnay 2010, waarin sappig peerfruit fraai samengaat met milde citrus, een lichte mineraligheid en de allerlichtste hint van kruidig hout. Zelfde prijs, dus €7,99. De acht maanden op fust gerijpte Chardonnay 2010 Reserva, waarvan de druiven afkomstig zijn uit de eveneens koele streek Casablanca, is ook een kostelijke wijn. Expressief, fris en tegelijk een beetje romig, met citrusfruit en wat mineraligheid. Eén en al verleiding. Prijs €9,99. Om maar te zwijgen over de zacht frisse, stevige Viognier 2010 uit  Colchagua, een op €6,99 geprijsde, perfecte begeleider van o.a. kalkoen. En dan is er de Organic Pinot Noir 2010 uit datzelfde Colchagua, stevig van structuur, heel sappig, met enerzijds roostertonen, anderzijds zwarte kersen, een vleugje laurier en een zachte kruidigheid. Kost  €7,99 en biedt daarmee voortreffelijke waar vor zijn geld. Het niveau stijgt nog verder met de bijna zijdeachtige, royaal in het fruit zittende Pinot Noir 2010 Reserva uit Casablanca, een Bourgogneachtige creatie met ook kruidig hout. Prijs €9,99. En laten we ook niet de zwoel kruidige, milde, maar niet te zoete Gewürztraminer 2010 vergeten, noch de feestelijke, elegante, fris fruitige Cono Sur Brut, een op €12,99 geprijsde bubbel uit het koele, zuidelijke Bío-Bío. Het is ons duidelijk: Cono Sur maakt wijnen voor – prijsbewuste – connaisseurs. Verkoopadressen via www.mitra.nl.

. Een plaatselijk producent zei eens dat het bezitten van een wijngaard in Savennières net zo kostbaar is als het onderhouden van een ‘danseuse’, maar wel moreler. Het gelijknamige gebiedje ligt even westelijk van Angers en bestaat deels uit heuvels en rotspartijen van harde leisteen die soms zo steil zijn dat ze alleen met een paard kunnen worden bewerkt. Zonnekoning Lodewijk XIV wilde het bezoeken, maar raakte ter plekke met zijn koets in de modder vast en keerde daarom voortijdig terug. De plaatselijke witte wijn werd overigen wel aan zijn hof geschonken, net als aan dat van Napoleon. Dertig jaar geleden telde heel Savennières nog slechts 60 hectare, maar sindsdien is sprake van een duidelijke revival, naar ongeveer 140. Bijna een tiende daarvan dat oppervlak behoort aan Domaine Baumard, dat voortvarend geleid wordt door Florent Baumard. Wat die zijn bezoekers altijd laat zien, is een gefotografeerde tros chenin blanc. Waarop duidelijk te zien is hoe oneven de rijpheid van de druiven verloop.  ‘Daarom moeten we tijdens oogst ook drie keer de wijngaard door om met speciale scharen alleen de echt rijpe vruchtjes te plukken.’ Baumard (1963)  omschrijft chenin blanc – de enig toegestane soort voor Savennières – bovendien als een rampdruif. ‘Het is een soort die je het hele jaar koestert en verzorgt, maar die dan opeens stopt te rijpen of begint te rotten.’ De opbrengst is dan ook zeer onregelmatig. Normaal wordt zo’n 40 hectoliter per hectare geoogst, maar van de nu beschikbare jaargang 2007 wast dat slechts 20 tot 25 hectoliter per hectare. Mede voor dat soorten oogsten heeft Domaine Baumard een special pneumatische pers aangeschaft die extra krachtig kan werken, om uit de vruchtjes zo veel mogelijk sap te halen. Alle factoren samen maken Savennières tot een bijzondere wijn. Een witte Loire die ook lang kan leven, een paar decennia zelfs. Zo smaakt de Baumard Clos St. Yves 2007 ondanks zijn rijpe elementen nog volstrekt vitaal, met zachte zuren, vetheid, mild wit fruit en een onmiskenbare beschaving. Prijs €17,95. Terwijl we nog meer kracht en concentratie proeven in de Baumard Clos du Papillon 2007, die €26,95  kost. Waarbij je dit soort Savennières zou kunnen drinken? Florent Baumard noemt kalfsvlees en gevogelte met romige sauzen ‘en witte roomkazen, maar géén Camembert’.
Te koop bij www.degoudenton.nl of zie de banner.

 


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

.  Voortreffelijk begeleid door gids Tina Somberg-Buiks van SRC Cultuurvakanties en Oad-chauffeur Willem Boek hebben we een boeiende busreis gemaakt door Midden- en Noord-Engeland. Met als startplaats het noorden van Wales, waar de kustplaats Caernarfon werd bezocht. Dit deels door wallen omgeven stadje ligt aan de voet van een Middeleeuws bolwerk, door Engelsen gebouwd maar nimmer afgemaakt. Het had ooit een paleis moet worden en verrees in een tijd dat de mensen een gemiddelde lengte hadden van ruim anderhalve meter en meestal niet ouder werden dan dertig jaar. Rond het nabije marktplein zijn we op zoek gegaan naar wijnen uit Wales, en vonden zowaar wat flessen – zij het hoog op een plank, met bestofte flesshouders en van jaren her. We hebben ze dus maar laten staan. Maar in het desbetreffende winkeltje, Y Pantri Cymaragg, hebben we voor een terraslunch wel hele lekkere salades laten samenstellen en ook Welsh kazen geproefd, waaronder de smakelijke, harde, hartig-milde Snowdonia Original. Dat op deze zaterdagmiddag de bus vervolgens terugreed naar Engeland via een route door het bergachtige binneland, bleek een bijna fatale vergissing te zijn.   Want vanwege illegaal geparkeerde auto’s van bergbeklimmers was deze weg zo smal geworden dat grote  voertuigen, dus ook autobussen, elkaar niet konden passeren – en achter zich tientallen gewone auto’s hadden staan, zodat achteruit rijden geen optie was. Alleen door uiteindelijk een stenen trottoirpaaltje te verwijderen kon het probleem worden opgelost en arriveerden we toch nog in het charmante Chester. Behalve wallen, waarover je kunt lopen, heeft dit stadje een hoekige kathe-draal, vakwerkpanden en oude galerijen. Afdalend van de noordelijke stadswal ontdekten we The Cheese Shop, met een prachtige collectie Engelse kazen, waaonder de harde, frisse Bournes Organic koemelkkaas en verse, heerlijke, niet te zoute  geitenkaas Kidderon Ash, beide uit Cheshire. Bovendien voert men Engelse wijnen. Zoals de lichte, frisse muskaatachtige en en tikje kruidige Three Choirs Vineyards Coleridge Hill 2010, ook weer uit Cheshire en perfect bij de geitenkaas. Als je vanuit Chester pal oost rijdt, over de A54, kom je bijna vanzelf in Biddulph. Dit is de reis waard vanweg de Biddulph Grange Garden, een rijk, schitterend tuinencomplex met ook Egyptische en Chinese elementen. Het werd aangelegd achter een imposant, laat 19e-eeuws herenhuis. Dan door naar het Lake District, een geliefde vakantiebestemming voor miljoenen Engelsen en vereeuwigd in niet alleen talrijke schil-derijen, maar ook gedichten. Wat je er kunt doen, behalve wandelen, schapen tellen en een boottocht maken over een deel van het 18 kilometer lange Lake Windermere? Véél eigenlijk. In Bowness-on-Windermere kan bijvoorbeeld The World of Beatrice Potter worden bezocht, een bijzonder aardig museum met poppen, voorstellingen en andere dingen uit de beroemde, knap geïllustreerde kinderverhalen van de schrijfster, die zelf in het gebied heeft gewoond. Voorts kun je even buiten het dorp Grasmere (waarnaar ook een meer werd genoemd) een korte rondleiding volgen in het Dove Cottage, een voormalige pub waar de beroemde dichter William Woodworth ruim acht jaar verbleef, samen met zijn zuster.Naast het gebouwtje staat inmiddels ook een klein museum. Streekinfo en een groot, hellend park zijn te vinden in het Lake District Visitor Centre te Brockhole, waar je bovendien op het panoramaterras kunt lunchen. De A66 brengt ons naar het historische Durham, niet ver van de oostkust. Het werd in de 10e eeuw gesticht. Behalve enkele hellende winkelstraten vind je er een grote kathedraal en vlak daarbij een universiteit. Om het altoos matige hoteleten een beetje te compenseren, hebben we er heerlijk geluncht, in een straatje richting kathedraal. Namelijk bij een filiaal van Zizzi, een grote keten van Italiaanse restaurants. De vers bereide pizza fiorentina, pompoenrisotto, Prosesco van het huis en een glas Sicilaanse Merlot van Cusumano brachten een glimlach om de mond. En toonden hoe waar het citaat is dat we van Frank Lloyd Wright op een servet aantroffen: ‘Dining is and always was a great artistic opportunity’.  In zuidelijke richtig zakken we af naar York, dat al bezocht werd door een Romeinse keizer en dat na Londen de belangrijkste Engelse vestingstad is geweest. Alsmede  hofstad en een bloeiende wolstad. Rijk dus. Sommige winkelstraten hebben vakwerkhuizen en veel sfeer, terwijl er ook een een immense kathedraal staat, de York Minster, met ’s werelds grootste gebrandschilderde raam (hoge toegangsprijs, 8 pond maar liefst). Daarnaast vind je er een bisschoppelijk paleis en resten van oude wallen. Bepaald beroemd is Little Betty’s, een op de eerste etage gevestigde tea room in de winkelstraat Stonegate. De bedienende dames lopen in witte uniformen, de eigen theemelange mag er zijn en je er kunt alle mogelijk scones en andere lekkernijen bestellen. In de buurt van York wordt ook wijn gemaakt, o.a. op de Fairfield Farm. De witte, in York gekochte Wolds View 2010  had weinig alcohol en de frisheid van een Sauvignon Blanc, plus wat kruidig wit fruit. Prima, eigenlijk. Een flink stuk verder afzakkend en even voorbij het vaak in films verschenen Stamford – waar ongeveer vijhonderd huizen op de monumentenlijst staan – vormde Burghley House het hoogtepunt van de trip. Het telt maar lieft 240 vertrekken die vrijwel allemaal vol gehangen zijn met werken van Italiaanse schilders (uit vooral de 16e en 17e eeuw). Ook het meubilair is beeldschoon. En vaak zijn zowel wanden als plafonds prachtig beschilderd. De rondgang begint in een hoge, enorme keuken (de oudste ruimte) en eindigt in de grote balzaal. Als extraatje kun je nog kunt wandelen in een tweetal parken, waarvan het grootste met moderne sculpturen werd versierd (foto onder). De reis eindigt in Cambridge, waar ook Erasmus verbleef, zijn het niet tot tevredenheid. Want hij vond ‘de vrouwen lelijk en de wijn niet lekker’. Heel populair daar is het punten over de grachten. Het centrum bestaat uit alle mogelijke grote en kleine colleges, zoals het King’s College, Trinity College en St. Johns College, plus een stuk of vijftien kerken en de nodige kapellen.Tegenover het King’s College zagen we een grote wijnwinkel, Cambridge Wine Merchants, met achthonderd soorten in voorraad. Dus vast ook veel Engelse, dachten we. Maar op onze vraag daarnaar werd enigszins smuikend gereageerd. Zo van: ‘Engelse wijnen, weet u dat zeker? Misschien dat we er een of  twee voeren, maar zeker weet ik het niet’. Kennelijk hebben de Engelse wijnbouwers in eigen land nog missiewerk te verrichten.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

Af en toe ril ik nog als ik denk aan het liefdeloos bereide voedsel dat in Britse middenklassehotels wordt geserveerd. Maar één ding doen ze wel goed, namelijk werken met maatglazen voor wijn. In veel gevallen kun je zelfs uit twee of drie hoeveelheden kiezen, bijvoorbeeld 125 ml, 175 ml of 250 ml. Meestal gebruikt men achter de bar, waar de wijnen worden ingeschonken, maatbekers. De bestelde wijn gaat eerst daarin en wordt vervolgens overgegoten in een glas. Maar ook glazen met maatstreepjes komen voor. In ons land wordt wijn-per-glas bijna altijd met de losse hand ingeschonken, met uiteraard als gevolg wisselende hoeveelheden. Het zou fijn zijn als het Britse, trouwens ook in Amerika veel gebezigde serveersysteen wordt overgenomen. Snel liefst, want wat betreft die Nederlandse pech-of-geluk hoeveelheden is voor mij…de maat vol.

CULINAIRE COMBINATIE

De wijnpersoonlijkheid die deze maand aan het woord komt met zijn favoriete wijn-spijscombinatie, is Joep Speet. Hij komt uit opleidingswereld en raakte in wijnland terecht door voor een importeur o.a. wijncursussen en proeverijen te organiseren. Dit was in 2001. Twee jaar later stapte hij over naar een ander bedrijf en werd daar verantwoordelijk voor de in- en verkoop van wijnen. Daarna volgde drie jaar als filiaalmanager bij Sauter Wijnen in Bussum, om uit eindelijk commercieel directeur te worden bij Pallas Wijnen in Waddinxveen, In deze functie is Joep verantwoordelijk voor het totale wijnbeleid, zowel wat betreft de inkoop als de marketing en het voorraadbeheer. Een van zijn hobby’s is bergbeklimmen. Zijn culinaire combinaties beschrijft hij als volgt. Mijn favoriete wijn-spijscombinatie, dat is lastig kiezen! Maar ja, als de grootste wijnschrijver van het land je daarnaar vraagt, ga je er wel over nadenken. Hoewel ik een groot liefhebber van goed eten ben en zelf graag thuis de messen mag slijpen, ben ik toch vooral een wijnman. Daarom is de wijn vaak het uitgangspunt bij het koken (een kerstdiner begint met een wijnlijstje) en – ditt zal vast tegen het zere been van sommeliers en chefs zijn – van mij mag de wijn ‘over het eten’ heen gaan. Van alleen al de gedachte aan een goede jaargang Echézeaux van Méo-Camuzet met bijvoorbeeld een hazenrug en rode-wijnsaliesaus op roergebakken groene kool (de meeste van dit soort gerechten heb ik van mijn vriend en uitstekende chef Wim Bastiaanse) kan ik heel gelukkig worden! Zo loopt het water me ook in de mond als ik een simpel gerecht ga bedenken bij de Morstein van Wittmann… Doordenkend over het verzoek van Hubrecht, komen er toch twee combinaties boven drijven die langer in mijn geheugen gegrift zullen blijven.   De mooiste combinatie kreeg ik een paar jaar geleden in restaurant Niven voorgeschoteld: bij drie bereidingen van oester, met onder meer makreel en erwtenpuree, kwam een prachtige Fino Sherry van Valdivia! Dat paste geweldig. Ook om twee andere redenen vond ik erg leuk: de durf om Sherry in een arrangement te plaatsen en de plezierige verrassing dat het om Valdivia bleek te gaan, het merk dat wij mogen importeren. Sommeliers: toon dezelfde durf en kom niet alléén in de wedstrijd Copa Jerez met mooie Sherry-combinaties! Een andere voltreffer was kort geleden bij ’t Lansink in Hengelo. Daar werd de door ons meegenomen Barbaresco Serraboella 2004 van Cigliuti bij een gerecht gezet van ossenhaas met truffelsaus: een simpel maar onberispelijk uitgevoerd gerecht waarbij de wijn, hoewel prachtig verfijnd, een lekker bommetje bleek te zijn.

. In Het Parool heeft Simon Carmiggelt eens een stukje geciteerd uit  T.H.D. Nieuws, een  uitgave van de Technische Hogeschool in Delft. Het luidde als volgt. In een weddenschap met enige Delftse journalisten beweerde Vuurens ‘als goede wijnkenner’ het verschil te kunnen proeven tussen twee flessen precies dezelfde wijn op temperatuur, waarvan een fles voor gebruik was geschud. Dit schudden had de heer Vooys voor zijn rekening genomen door met die ene fles een stuk te gaan fietsen. Vuurens zou de geschudde wijn aan moeten wijzen. Tot opluchting van de tegenpartij wees hij de verkeerde wijn aan. Hierover merkte hij op: ‘Verdraaid, dat glas wijn smaakte me nou juist het beste.’

Opnieuw heeft Bert Wentzel een opmerkelijk etiket uit zijn formidabele verzameling geselecteerd. Zelf licht hij het als volgt toe.
De Nederlandse kunstenaar Aat Veldhoen is vooral bekend van zijn erotisch getinte tekeningen en schilderijen. Dit thema is ook weer terug te vinden op de wijnetiketten welke hij jaren geleden voor wijnhandel Tastevin in Amsterdam heeft gemaakt. De wijnflessen met deze etiketten gingen vooral naar  homobars en andere erotisch gelegenheden. Toen ik dit kleine kunstwerkje op een ruilbeurs in België liet zien, werd ik bijna onder voet gelopen.

*

Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.