*** BRUISEND AANBEVOLEN+: CRÉMANT D’ALSACE ***
Maar de beginwijn hoeft natuurlijk geen Champagne te zijn. Op de Champagne-manier worden op tal van plaatsen bubbelwijnen gemaakt die zich met Champagne kunnen meten, behalve dan qua prijs. Tijdens een herfstbezoek aan de Elzas ben ik zelf een fan van Crémant d’Alsace geworden. Die ik daar zelfs genoten heb in driesterrenrestaurant Auberge de l’Ill (zie ‘Aanbevolen restaurants’). De desbetreffende wijn, daar voorgesteld door een van ’s werelds beste sommeliers, Serge Dubs, was de Dopff Cuvée Julien Crémant d’Alsace. ’t Is gewoon een perfect product, met fijn belletjes, een verkwikkende frisheid (er wordt geen ontzurende appelmelkzure gisting toegepast en dosage van suiker is heel laag), prettig wat wit fruit en een grote zuiverheid. Geen wonder, die hoge kwaliteit. Want Dopff, dat sinds 1574 geleid wordt door dezelfde familie, begon als eerste in de Elzas een mousserende wijn à la Champagne te maken. Dit gebeurde door Julien Dopff, die ook in Epernay had gewoond en gewerkt. Nog steeds is de familie Dopff zelf nauw betrokken bij het samenstellen van de Cuvée Julien, een compositie van pinot blanc en de daaraan verwante auxerrois, en de andere Crémants. Algemeen directeur Pierre-Etienne Dopff (1947, foto links) proeft persoonlijk mee, gewoonlijk ook met én zijn vader Pierre Julien (1921) en zijn zoon, de gedreven wijnmaker Etienne Arnaud (1973, rechts beneden). Niet voor niets ook verscheept het in Riquewihr gevestigd huis in verhouding meer flessen Crémant dan welke andere grote producent: 1,2 miljoen flessen per jaar, op een totaal van 2 miljoen. Dankzij Dopff kwam ook de herkomstbenaming Crémant d’Alsace tot stand, via een syndicaat. In 1976 telde dit een handvol leden, tegenwoordig meer dan honderd keer zoveel. In zijn algemeenheid is Crémant d’Alsace sowieso een spectaculair succes. Dat tegenwoordig haast een kwart van de hele Elzas-productie vertegenwoordigt, bijna 35 miljoen flessen.
Een andere Crémant d’Alsace die driesterrenrestaurant Auberge de l’Ill voert, is de Extra Brut van Edgard Schaller & Fils. Een 10 hectare familiedomein, vanuit een bl;au geschildered hoekpand in Mittelwihr met verve geleid door vader, moeder en zoon Schaller. Een bezitting bovendien die geheel tegentrends zo droog mogelijke wijnen is blijven maken, zowel mousserende als stille. De Extra Brut, een circa twaalf maanden gerijpte compositie van pinot blanc plus riesling, smaakt dus heel vief en fris, met fijne belletjes en wit fruit. Uiteraard kun je deze driesterren-Crémant ter plekke kopen (www.edgard-schaller.com). In Nederland wordt hij momenteel alleen geschonken in een drietal Zeeuwse restaurants die de Extra Brut rechtstreeks van de de familie Schaller betrekken. Dan zijn Bistro Spetters, De Kluiver en Gusto, alle gelegen langs de jachthaven van Breskens (samen één website, www.bistrospetters.nl). Een glas Extra Brut kost daar €6,50, een fles €36. Men voert daarnaast Schallers versie van Emotion, een speciale selectie – L’Excellence du Crémant d’Alsace –– die een aantal producenten onder eigen label voert. Deze Hommage à Edgard werd twee jaar gelagerd en heeft dus ook rijpe tonen in zijn smaak, maar toch ook een frisse kern en prettig wat fruit. In voornoemde restaurants kost een fles €45.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
VINOSTALGIE (7)
De oogst arriveert bij Seppeltsfield, een 19e-eeuws, nog steeds florerend bedrijf in de Barossa Valley, Australië. De opvallende kasteelkelder verrees in 1888 en werkte via zwaartekracht. Het was toen de grootste en meest moderne kelder – ter wereld.
. Je zou haar de Markiezin van Cáceres kunnen noemen, want zij is la presidente van Bodegas Marqués de Cáceres, een van Rioja’s meest succesvolle bedrijven. Dat miljoenen flessen exporteert naar zo’n 120 landen, waaronder al heel lang naar Nederland. De vrouw in kwestie is Cristina Forner Vives (foto), met wie ik vorige mand bijna vijftien wijnen heb geproefd. Dit gebeurde in het nieuwe Amsterdamse tapaspaleis Mercat (www.mercat.nl, foto) waar invallend Vyne sommelier Marijn Smit de proeverij perfect verzorgde. In de eerste plaats viel op hoe goed en betrouwbaar – door de jaren heen; ik volg ze al decennia – de gewone Rioja’s zijn. Zoals de sappige, rood fruitige Marqués de Cáceres Rosado 2011 à €7,62 en de rode Marqués de Cáceres Crianza 2008, waarin kruidig hout, vanille, rijp besfruit en zachte tannines fraai worden gecombineerd. Prijs €8,94 en net als de vorige wijn te koop bij Plus, www.wijnenvanplus.nl. Het was Cristina’s vader, Enrique Forner, die de bodega ruim veertig jaar geleden. stichtte. Van meet af aan verschilde de wijnstijl met die van andere, traditionele producenten. De rode Rioja’s gingen minder lang op vat en rijpten juist langduriger op fles, terwijl voor de witte en de rosé een koele, langzame vergisting werd gebruikt met als doel de wijnen meer frisheid en fruit te geven. ‘Het was dankzij de export dat we overleefden’, stelt Cristina (getrouwd met een arts, dochter van 17) achteraf, ‘want Spanje was aan dit soort wijnen nog niet toe.’ In de Marqués de Cáceres Reserva 2005 zijn zijn kruidige houttonen en vanille wat markanter aanwezig dan in de Crianza, maar de wijn is nog wel fris met ook prettig wat fruit. Prijs €15,24, ook bij Plus., ‘Weet je’, zegt Cristina met haar zachte stem’, ‘dit soort wijnen hoef je niet nog eens jaren weg te leggen, ze zijn zo gemaakt dat je ze na het kopen meteen kunt drinken.’ De grote specialiteiten verschijnen eveneens. Zoals de MC 2010 die net als de eerder geproefde 2008 niet alleen vlezig is en gespierd, maar ook gul trakterend op bessig fruit, inclusief een vleugje cassis, samen met beschaafde houtaroma’s, waaronder vanille. Als enige druivenras werd tempranillo gebruikt van zeer oude stokken (veertig tot honderd jaar) die slechts 20 hectoliter per hectare gaven. Vandaar ook die mooie concentratie. Opbrengst van de 2010 slechts 12.000 flessen. Prijs doorgaans €29,99 bij wijnspeciaalzaken en www.pluswijnkelder.nl (zie ook de banner op de startpagina van deze site). Tenslotte was een voorrecht, zoniet pure verwennerij om de Gaudium 2005 beschonken te krijgen de topwijn van Marqués de Cáceres. Prachtig geconcentreerd van smaak – rijpe bessen, zwarte vruchten, roosteraroma’s, een beheerste kruidigheid – en bovendien volstrekt vitaal, ja zelfs energiek. Dit alles is mede te danken aan zorgvuldige selectie van de druiven (ruim 90 procent tempranillo, de rest graciano, beide van oude stokken). Geen wonder ook de Gaudium 2004 een gouden medaille kreeg op een tempranilloconcours. Zijn prijs? Een heftige €45,99 – maar daarvoor krijg je wel iets bijzonders, geweldig bij entrecôte, ree of hart, om maar wat te noemen. De 2004 is te vinden bij www.pluswijnkelder.nl. Hoe Cristina de missie van haar bodega formuleert? ‘Kwaliteit handhaven en waar mogelijk steeds verder verbeteren.’ Een best aristocratisch streven, eigenlijk.
. Deze maand onthult Yvonne Klaassen haar meest geliefde wijn-spijscombinatie. Zij is een van de belangrijkste wijninkopers die ons land kent, aangezien ze via Superunie verantwoordelijk is voor het wijnassortiment van dertien retailorganisaties (kleinere supermarktketens), samen zo’n 1800 winkels. Hoe Yvonne in de wijnwereld belandde? Daar schrijft ze zelf het volgende over. Om bij het begin te beginnen; het woord ‘Gezelligheid’ wordt binnen mijn familie niet alleen met zachte ‘G’ uitgesproken, maar ook met een hoofdletter geschreven. Met lekker eten en drinken als een soort randvoorwaarde. Naast deze paplepel heb ik in een populaire bistro, waar ik tijdens mijn studie een centje bijverdiende, letterlijk en figuurlijk leren ruiken aan wijn. En zo gebeurde het dat ik in 1990 enthousiast reageerde op de vacature van marketing coördinator bij wijnhandel André Kerstens in Tilburg. Daar stapte ik dus in de wijnwereld – en daar ga je niet snel meer uit. Na acht jaar aan leverancierszijde wilde Yvonne meer met de ‘voeten in de klei’ en maakte daarom een overstap naar retail. Bij Groenwoudt Supermarkten werd ze category manager, uiteraard voor wijn. De overname van Groenwoudt bracht haar vervolgens naar Laurus. Vandaag de dag zit Yvonne dus nog steeds op een inkoopstoel, zij het dat die stoel sinds 2005 bij Superunie staat. Haar favoriete culinaire combinatie geeft ze in haar eigen woorden weer. Als ik op een zondagmiddag nadenk over mijn favoriete wijn-spijscombinatie, staat een pan ossenstaart al een aantal uurtjes te pruttelen. Mijn streven is om de rabo de toro te evenaren die ik jongstleden mei in Jerez de la Frontera te proeven kreeg als begeleider van een dertig jaar oude Palo Cortado. De heerlijke geur in huis en de fijne herinneringen aan het prachtige Zuid-Spanje zijn uitstekende verleiders om hier verder op in te zoomen. Mijn favoriete wijn-spijscombi? Waarmee begin je, met de wijn of met de spijs? De dis blijkt leading te zijn. Zo gaat eendenborst van de barbecue al heel wat jaartjes mee. Om precies te zijn, sinds die vakantie met vrienden, op en langs de Lot in 1995. Hun Franse oma leerde ons de kunst om dit gerecht te bereiden, met als ultiem resultaat een mooi rood/rosé stukje vlees met een knapperig vetrandje. In de loop der jaren zijn daar gekarameliseerde witlof en verse frites met goede mayo aan toegevoegd. Voor mij, maar inmiddels ook voor al onze tafelgenoten, een feestje. En de wijn? Veel varianten uit de hele wereld zijn inmiddels voorbij getrokken. Momenteel is S de SOL Tinto de uitverkorene. Deze rode Portugese wijn is afkomstig uit de Alentejo (foto) en een blend van de minder bekende druivensoorten: trincadeira, aragonez en alicante bouschet. Samen leveren ze een spannend glas, intens donkerrood van kleur met in de smaak een mooie balans tussen donker fruit (vooral pruimen) en kruiden. Bij de eendenborst komen de fraaie zuren tot hun recht en doen de tannines uit de ‘zon’ hun werk, waardoor deze krachtige wijn ook zijn fluweelzachte karakter toont. Daar worden we blij van!
In de Duitse wijnwet van vòòr 1971 was het toegestaan een wijn die op een bijzondere dag geoogst was, zoals bijvoorbeeld met Kerst of Nieuwjaar, de naam te geven van die dag. Weihnachtswein of Sylvesterwein. Deze Sankt Nikolauswein uit het stadje Wiltingen aan de Saar, een zijriviertje van de Moezel, werd op 5 en 6 december 1970 geoogst. In de nieuwe Duitse wijnwet is deze vorm van benamingen niet meer toegestaan. Zo schrijft Bert Wentzel, bertwentzel@hetnet.nl, uit wiens imponerende verzameling dit etiket afkomstig is.
*
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.