. Met wijn kwam Elke Wolterink, die deze maand naar favoriete wijn-spijscombinatie beschrijft, al vroeg in aanraking. Want haar ouders dronken bij het eten dikwijls een glas wijn. En als er vrienden van hen langs kwamen, werd er altijd wel een mooie fles geopend. Tijdens haar studie aan de Hogere Hotelschool Den Haag kreeg Elke steeds meer interesse voor wijn. ‘Maar mijn echte belangstelling ontstond pas toen ik bij HEMA op de inkoopafdeling wijn ging werken. Ik begon daar onder Cisca Breedijk, en zij heeft mij veel geleerd en écht 
enthousiast gemaakt voor het vak.’ Sinds 2012 is Elke werkzaam bij PLUS Retail. Waar ze sinds dit voorjaar, na het vertrek van Alexandra Pouderoyen, verantwoordelijk is voor de wijninkoop (‘een uitdaging’). Onlangs werd PLUS weer uitgeroepen tot Beste Wijnsupermarkt 2015, en daar is Elke terecht ontzettend trots op: ‘Consumenten waarderen onze mooie wijnafdeling en de deskundigheid van onze wijnadviseurs op de winkelvloer – en die tevredenheid doet ons goed!’ Haar culinaire combinatie beschrijft ze als volgt. De zomer is weer begonnen en ik vind het heerlijk om met vrienden lange avonden buiten te zitten en te genieten. Als voorgerecht eten we dan bijvoorbeeld een frisse salade met verse geitenkaas, walnoten en vijgen, of een salade met groene asperges, zeekraal en coquilles St. Jacques. Hierbij drink ik graag een glas Sauvignon uit de Loire-streek, bijvoorbeeld een Touraine of Menetou-Salon. Ondertussen ligt er op de barbecue een heerlijk Blonde d’Aquitaine biefstuk die perfect samengaat met een glas Mas du Petit Azegat (een gulle, warmbloedige, sappige zonnige en biologische wijn, €5.99 bij PLUS). En de finale bestaat of uit vers fruit en wat pure chocolade met een glas rode of witte Banyuls (overigens ook heerlijk als aperitief), of uit aardbeien een rode Muscadel uit Zuid Afrika.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
SIGHTSEEING IN
STOCKHOLM
. De mooiste manier om Stockholm te bereiken (en verlaten) is op een comfortabel cruiseschip (zoals van www.hollandamerica.com) langs enkele van de 24.000 eilandjes die als een immense archipel Zwedens hoofdstad in een straal van 150 kilometer omringen. Onderweg zie je ve
el zomer- en weekendhuizen, de meeste met een steiger aan het water. En er zwalken heel wat plezierjachten. Ook Stockholm zelf werd op eilanden gebouwd, veertien om precies te zijn. Die door ruim vijftig bruggen plus ponten en watertaxi’s met elkaar worden verbonden. Actrice Ingrid Bergman sprak over ‘een stad die drijft op water’. Het water is ook heel zuiver. Vandaar dat je in Stockholm nooit gebotteld bronwater hoeft te kopen.
Ongeveer een derde van het stedelijk oppervlak bestaat uit water, een derde uit bebouwing en, in verhouding heel veel, een derde uit groen. Dit laatste is mede te danken aan het hoge milieubewustzijn van de anno 1252 gestichte, ruim negenhonderdduizend inwoners tellende stad. Die niet voor niets Europa’s eerste ‘Groene hoofdstad van het jaar’ werd. De stadsbussen
bijvoorbeeld rijden op
biodiesel. Bovendien is het een levenslustige stad, getuige alleen de talrijke terrassen die tussen mei en oktober worden bezocht door massa’s pratende, etende en drinkende mensen van alle leeftijden. Naar verluidt heeft Stockholm per vierkante meter zelfs meer terrassen dan Parijs. Zelf hebben we heerlijk geluncht op een pop-up (dus seizoens)terras geheten Utecompagniet (foto rechtsboven), op het min of meer driehoekige plein Stureplan. We genoten van een lekkere ceviche van garnalen, pittige mayo en groene groenten, getoaste focaccia met Italiaanse ham, een glas 
droge rosé – en dat heerlijk in de zon. Het uitzicht was ook niet mis, op een enorme, paddenstoelachtige straatsculptuur, met daarachter een fraai, hoog oprijzend hoekpand, versierd met een torentje (foto linksboven). In dezelfde wijk, een van Stockholms 27 wijken, bevinden behalve veel winkels, banken en kantoren ook diverse van de uitstekende restaurants die in deze welvarende stad floreren. Plus de Östermalms Saluhall, een in 1888 geopende, overde
kte markt met fantastische voedselstallen en eetgelegenheden. Neem alleen al de verse vis, waaronder allerlei soorten zalm, die ligt uitgestald bij het familiebedrijf Lisa Elmovist (boven)
Lopend in zuidelijke richting passeer je op een geven moment de Hamngatan, een sjieke winkelstraat die rechts verderop de langste shoppingstraat van Stockholm kruist, de Drottninggatan. Wie gewoon doorloopt, komt in het park Kungsträdgärden, waarbij de kleine, van buiten r
oodbruine Jacobs kerk (rechtsboven) staat met schuin daarachter Kungliga Operan ofwel Koninklijke Opera. Dit is een statig gebouw (heeft een prachtig dinerrestaurant, Operakällaren) waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1773. Je kunt er een rondleiding te volgen. Van mei tot en met augustus, rond het middaguur, hoor je in de Kungsträdgärden beschaafd hoefgekletter. Te paard beweegt zich dan over straat een groep puntig gehelmde militairen in blauwe uniformen naar het Koninklijk Paleis, in het Zweeds Kungliga Slottet geheten, om daar, begeleid door kapelmuziek, de wacht te wisselen. Het koninklijk complex, een van Europa’s grootste, ligt op hetzelfde 
eiland als de gamla stan (oude stad) en verrees in Italiaanse barokstijl. Het is makkelijk mogelijk om er een paar uur door te brengen, want behalve zalen en appartementen, een kloosterkerk en een rijk 
gedecoreerde kapel (links) werden er vier musea ondergebracht. De oudste van de meer dan zeshonderd ruimten dateren uit circa 1690. Tot de mooiste behoort de Victoriasalon met zijn immense kroonluchters (onder), en veel sfeer heeft de 
schrijfkamer van koning Oscar II. Bij het paleis staat de Storkyrkan, de in baksteen opgetrokken oudste kerk van Stockholm. Per traditie vinden daar kroningen en koninklijke huwelijken plaats. Er is ook kunst te zien, een groot schilderij over het laatste oordeel en een gotische sculptuur van St. Joris met de draak. 
Typerend voor de ontspannen Zweedse levensstijl is dat voor de staatskerk, opzij van het paleis op zonnige dagen, jeu de boules wordt gespeeld. Daar zouden ze in bijvoorbeeld Londen niet aan willen dénken. Binnen de compacte oude stad met zijn smalle, vaak hellende straten, kunst- en antiekwinkels is het plezierig vertoeven, net als op het centrale, gezellige, historische plein Storgoret (onder). Je vindt er zitbanken, terrassen, een monumentale bron en de voormalige beurs of wel Börshuset. Deze fungeert tegenwoordig als onderkomen van de Zweedse Academie (die de Nobelprijs voor Literatuur toekent). Voorts heeft men in het 18e-eeuwse rococogebouw het Nobel Museum en de Nobel Bibliotheek ondergebracht.
Westelijk van de oude stad, op weer een andere eiland, prijkt het Stadshuset ofwel satadhuis waar jaarlijks op 10 december het Nobelbanket plaatsvindt, nadat eerder in het plaatselijke concertgebouw vijf van de zes Nobelprijzen werden uitgereikt (voor die van de Vrede gebeurt dat in Oslo). Speciaal voor dit ceremoniële diner worden de tafels gedekt in de zogeheten blauwe hal. De stijl van het bakstenen 
gebouw, gelegen aan Zwedens op drie na grootste meer, is aan de buitenzijde nogal sober, doch heeft een warm interieur (zoals de raadszaal met zijn bruine hout en rode tinten). 
Bovendien zijn er Venetiaanse elementen te ontdekken, zoals de gouden figuren langs het dak, versierde balkons en standbeelden langs de waterkant. Op bepaalde tijden is het mogelijk de 106 meter hoge toren te beklimmen (een lift brengt je halverwege), zij het met nooit meer dan dertig personen tegelijk.
Museumgangers kunnen hun hart ophalen aan de oostzijde van de oude stad. Daar liggen namelijk twee eilanden met uiteenlopende expositieruimten. Op het kleinste, meest nabije 
Skeppsholmen kun je terecht voor 20e-eeuwse kunst, in het Moderna Museet, alsmede voor Oostaziatische en architectuur. Een kort ponttrip of flinke wandeling verderop biedt het grotere, groene Djurggärden. Dit biedt naast zijn Nordiska Museet (Zweedse cultuurhistorie, bekijk er zeker de gedekte stijltafels, links), een biologisch museum, een spiritualiënmuseum, een openluchtmuseum (Skansen), een tabaksmuseum en het fameuze Vasa Museet. Dit is gewijd aan het 17e-eeuwse, verrassend goed geconserveerde oorlogsbodem Vasa die slechts anderhalve kilometer heeft gevaren voordat hij kapseisde en in een dikke modderlaag terecht kwam – vier eeuwen lang. Aspecten van de berging krijgen eveneens de nodige aandacht. Voorts, bij het pretpark Tivoli, werd twee jaar terug ABBA The Museum geopend dat niet alleen veel memento’s van deze popgroep toont (kostuums, muziekinstrumenten, gouden platen, foto’s, muziekvideo’s en nog veel meer), maar dat ook ter plekke dansen en zelf optreden mogelijk maakt. Er zit veel waarheid in de woorden van Marc A. de Jong, redacteur van de Stockholm Sweden Travel Guide die schreef:”Stockholm is niet zo groot en beroemd als Paris, Londen of New York. Desondanks wordt het beschouwd als een van de mooiste hoofdsteden ter wereld. Deze Zweedse stad verovert het hart van elke bezoeker.”
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
. Vanaf het terras voor de hoog gelegen, imposante Stift Göttweig heb je een riant uitzicht over de barokke stad Krems, het Donau-dal en de wijnstreek Kremstal, westelijk van Wenen. 
Het is een gebied dat uiteenlopende terreinen kent, zo legt een Benedictijner kloosterling uit. Klei, zand, graniet, leisteen, kiezel en dikke lagen löss, alles komt voor, op ongeveer 2300 hectare. Vandaar dat de hellende akkers van wijngoed Salomon Undhof, al eeuwenlang gevestigd in Stein an der Donau (verlengde van Krems), naast löss ook leisteen en verweerd graniet bevatten.
Eigenaar Bertold Salomon – hij vertegenwoordigt de zevende generatie – toont zijn bezoekers graag de verschillen. Want die bepalen in hoge mate het 
karakter van de wijnen. En passant wijst Bertold (links) ook op het gras dat milieuvriendelijk tussen de druivenstokken groeit, met als doel de bodem vitaal te houden en wortels dieper te doen groeien. De statige Undhof, ooit behorend aan Kapucijners, oogt van buiten nog als vroeger, maar in de kelder staat het modernste materieel. Waaronder roestvrijstalen gistingstanks en slimme koelapparatuur. Voordat de fermentatie begint, laat wijnmaker Thomas Ganser – die vijf jaar woonde en werkte in Nieuw-Zeeland, en nu drie jaar voor Bertold – de most zichzelf klaren gedurende 24 uur. Helemaal helder mag het druivensap niet worden ‘anders verliezen we te veel’. En na de gisting blijven de wijnen, uitsluitend witte, zo lang mogelijk in contact met het fijne gistingsbezinksel. Want dat geeft ze extra aroma. De grote specialiteit van het domein (15 hectare in eigendom, 15 gepacht) is Riesling, aangezien ongeveer 60 procent 
van de percelen met de zo hetende variëteit werd beplant. De opwekkende, enigszins naar bloemen geurende Steinterrassen Riesling 2014 presenteert zich bijna net zo knisperend en rassig als een mooie Mosel, zij het met iets meer body plus plezierig wat fruit van groene vruchten en frisse citrus (€15). Specialiteit nummer twee is Grüner Veltliner. De Amerikaanse importeur van Salomon Undhof zei eens over de gelijknamige druif: ’Als sauvignon 
blanc en viognier een kind zouden hebben, was dat grüner veltliner geweest.’ De eerste variant die Thomas (links) laat proeven is de Franciscus Grüner Veltliner 2014. Hartig, fruitig, licht kruidig, zuiver, elegant en opwekkend tegelijk: Kremstal op zijn kostelijkst (€13). Van de andere soorten valt de Lindberg Grüner Veltliner 2013 op, steviger, milder, maar wel met een frisse kern, alsmede wat notigheid. Het zou een aardig alternatief voor een goede Chardonnay kunnen zijn (€24,50). Tot slot is er de droge Gelber Muskateller 2013, herkomstbenaming Niederösterreich, een frisse, lichte, want slechts 11 procent alcohol bevattende, druivige muskaatwijn die in zijn aroma ook wat grapefruit heeft, zalig als zomers aperitief (€15). De importeur is www.delogie.nl in Amsterdam.
. Als wijnschrijver, pardon vinpressionist, word je soms geconfronteerd met ongelukkige verschrijvingen (4). Eén enkele letter kan een bepaalde term ineens een totaal andere, vaak ongewenste lading geven. Als vervolg op twee eerdere lijstjes (van vorige maand en en februari 2011) is er hier nummer drie, een soort nachtmerrie voor de computer gestuurde.spellingcontrole.
Grüner Veltliner wordt Grüner Veltliter
fruitrijke wordt kruitrijke
bestseller wordt besteller
terroir wordt terror
drupsfruit wordt rupsfruit
kustplaats wordt kusplaats
Pic Saint-Loup wordt Pic Saint-Youp
Pic Saint-Loup wordt Pic Saint-Poup
voorstel wordt voorspel
Prosecco wordt Posecco
totaliteit wordt totalitiet
eiken vaten wordt eigen vaten
verjaardag wordt verhaardag
zoete wijn wordt zoute wijn
barman wordt batman
citroensap wordt citroensoap
leisteen wordt keisteen
kraanwater wordt kraamwater
verwarmende wordt verwarrende
druivenras wordt duivenras
Grüner Veltliner wordt Grüner Vetliner
VINOSTALGIE (38)
‘’t Zou bijna een impressionistisch schilderij in zwart-wit kunnen zijn, deze ansichtfoto van Parijzenaars die zich op een zomerdag in zondagse kledij verpozen langs de Marne, in een uitspanning bij Bonneuil-sur-Marne.Tegenwoordig is dit een dicht bebouwde, multiculturele voorstad van Parijs, ongeveer 15 kilometer ten zuidoosten van het stadshart, maar destijds had het plaatsje een echt landelijk karakter.
. In 1925 kruiste de Zuid-Afrikaanse professor Perold de druiven pinot noir en cinsault (toen hermitage genoemd), waaruit het nieuwe ras pinotage ontstond. Dit is groeizaam en geeft, alleen wanneer het streng wordt gesnoeid, hoogwaardige wijnen. Decennialang heeft in Zuid-Afrika de pinotage gediend voor eenvoudige alledagswijntjes. Zijn werkelijke potentieel werd pas op aanzienlijke schaal benut in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw – waarna de aanplant voor het eerst 
steeg. De hoogste kwaliteit Pinotage bezit veel kleur, veel smaak, veel 
substantie en een rijpingspotentieel van tien of meer jaren. Bovendien wordt pinotage in toenemende mate verwerkt tot aantrekkelijke droge, zeer fruitige rosés.
Soorten Pinotage
Als de gemiddelde kwaliteit goed tot zeer goed is, wordt dit gesignaleerd met een ster: Brazilië, Israël*, Nieuw-Zeeland*, Verenigde Staten, Zuid-Afrika*. Buiten de Kaap is de aanplant in alle gevallen minimaal.
Wetenswaardig
Ruim 7 procent van de Zuid-Afrikaanse wijngaarden is nu met pinotage beplant, en dat aandeel zal waar
schijnlijk nog wat groeien. De meeste Kaapse Pinotage wordt aangeboden met de overkoepelende herkomstbenaming Wes-Kaap of Western Cape, maar ook uit individuele gebieden komen vaak prachtige, krachtige Pinotages, bijvoorbeeld uit Paarl, Stellenbosch en Swartland. De beste soorten zijn geschikt om weg te leggen. Of zoals wijnproducent Pieter Malan van Simonsig (Stellenbosch) het formuleerde: ‘Als ik moest kiezen tussen een vijftien jaar oude Cabernet Sauvignon of een vijftien jaar oude Pinotage, dan koos ik de Pinotage.’
Pinotage smaakt lekker bij
VLEES – chili con carne, gehaktballetjes, Indiase vleesschotels (geldt ook voor Pinotage rosé), kalfsnier (gebakken; tevens Pinotage rosé), lamsvlees, rundvlees (denk aan een Zuid-Afrikaanse braai ofwel barbecue, foto rechts), stoofgerechten, varkensvlees van de grill, worst.
WILD – eend, haas, hert, patrijs, ree, wild zwijn, wildbraad.
KAAS – Cantal, Cheddar, Cheshire, Edammer (oude), Goudse (belegen tot oude), Leicester.
Tjasma is een Portachtige wijn van een wijncoöperatie in Oezbekistan. Dit land ligt in Centraal Azië, heeft 28 miljoen inwoners, is dertien keer groter dan Nederland en grenst aan Kazachstan. Tasjkent is de hoofdstad van Oezbekistan, dat sinds zijn onafhankelijkheid in 1991 met harde hand geregeerd wordt door dictator Karimov. Het is een zeer onvrij land met grote olie- en aardgasreserves. Aldus de toelichting van verzamelaar Bert Wentzel, bertwentzel@hetnet.nl, die dit label leverde uit zijn collectie.
[socialring]
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.
