Alleen al om het voorjaar smakelijk te vieren wordt deze maand in Best uit de Test ruim een dozijn verkwikkende, sappige witte wijnen aanbevolen en beschreven. Ze komen uit even zovele landen en regio’s. Voorts heb ik zowel uit de Oude Wereld als de Nieuwe een aantal heerlijke rode wijnen ontdekt, alsmede twee bubbelde rosés. En de proefprofs van Perswijn stellen de nobelste wijnen van Vino Nobile di Montepulciano voor. Bovendien kun je via dit magazine gaan stappen in Staverden, de kleinste stad van Nederland, terwijl ik je ook meeneem op een historische bezoek aan het Hongaarse wijndorp Tokaj.

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

DC Sparkling rosé  – Alcoholvrij
South Africa
Er zijn overeenkomsten tussen de gebieden Darling (Zuid-Afrika) en Marlborough (Nieuw-Zeeland). Beide waren voorheen veeteelt streken, beide liggen langs de kust, beide  kennen een koel, relatief vochtig en toch zonnig klimaat, en beide hebben sauvignon blanc als grootste specialiteit. Vandaar dat de alcoholvrije DC Sparkling rosé voor 96 procent uit Sauvignon Blanc bestaat; de bleek oranje kleur is te danken aan 4 procent grenache. De naam DC staat voor Darling Cellars, een dynamisch, groot familiedomein dat over meer dan 900 hectare wijngrond beschikt – en zo’n 90 procent van de stokken wordt niet geïrrigeerd, want Darling ontvangt voldoende regen. De alcohol uit deze DC werd zorgvuldig verwijderd via een soort centrifuge en vacuüm systeem, en bij lage temperatuur. Dankzij het koele klimaat en de sauvignon blanc smaakt de flink bruisende rosé op pittige wijze verkwikkend fris, en is ook goed droog (slechts 2,2 gram suiker per 100 ml), en biedt bovendien frisse fruittonen van bessen en een hintje grapefruit. Fles  €8,99 bij www.hema.nl.

Krone Rosé Cuvée Brut 2022
Cap Classique, Western Cape
De eerste ondergrondse wijnkelder van Zuid-Afrika werd gebouwd op het eeuwenoude domein Twee Jonge Gezellen – en het is daar dat de mousserende Krone wijnen hun Champagneachtige behandeling ondergaan. Zo rustte de Rosé Cuvée Brut 2022 er anderhalf jaar voordat hij zijn definitieve kurk kreeg. De licht getinte wijn werd dus à la Champagne samengesteld uit pinot noir plus 35 procent chardonnay. Zijn tint is licht oranje, de flink bruisende belletjes zijn klein, de structuur is elegant (met slechts 11,5 procent alcohol) en in de smaak proef je een prettige, beschaafde fruitmelange van abrikoos, rode vruchten en een besje. Bij www.ah.nl (zie de banner) kost deze Cap Classique €9,99.

 

 

Abbazia Santo Anastasia Grillo 2023
Sicilia
Op Sicilië, in de buurt van Palermo en temidden van een immens, 450 hectare bestrijkend natuurpark, ligt Abbazia Santo Anastasia. Deze middeleeuwse abdij, die al 45 jaar aan de familie Lena behoort, fungeert niet alleen als hotel (met 28 kamers) maar ook als wijngoed waarvan de 70 hectare geheel biologisch worden bewerkt. Van de autochtone grillo heeft het domein een kostelijke, vriendelijk frisse wijn gecreëerd met een sappige, zacht kruidige smaak waarin ook wit fruit en bijna iets van zuidvruchten te proeven vallen. Delizioso bij o.m. Mediterrane visgerechten en salades. Richtprijs €13,45, verkoopinfo via www.heisterkamp.com.

AIX 2024
Coteaux d’Aix en Provence
Na allerlei experimenteren heeft de wereldwijd succesvolle AIX rosé – een creatie van Eric Kurver (op de foto, wandelend in zijn 75 hectare tellende wijngaard) en diens team – in 2023 gezelschap gekregen van een net zo hoogwaardige witte variant. Waarvan onlangs de tweede jaargang is verschenen. Ook in deze wijn heeft rolle (de Provençaalse nam voor vermentino) de hoofdrol. Deze variëteit vormt 60 procent van de blend. Ongeveer half zoveel is het aandeel van sauvignon blanc. De resterende 10 procent bestaat uit grenache blanc. Om hun frisheid te behouden werden de druiven ’s ochtends heel vroeg geplukt (tussen 4 en 9 uur). Vervolgens vond net als bij de rosé een uiterst zorgvuldige vinificatie plaats waarbij het contact met zuurstof tot een minimum werd beperkt en het wijnaroma geoptimaliseerd. Het resultaat is een hoogwaardige, sappig frisse, goed gevulde maar zeker niet zware wijn met slechts 12 procent alcohol. De rolle heeft hem een floraal aroma verschaft, de sauvignon blanc gaf frisheid, de grenache verstrekte structuur, en de drie druiven samen brachten prettig wat fruit, citrusachtig vooral, met ook nog een partje peer. Deze grote ami van vis is vanaf deze maand beschikbaar en kost meestal net zoveel als de AIX rosé, dus €17,95 à €18,95. Verkoopadressen via internet en via importeur www.walravensax.nl die ook aan de betere horeca levert.

 

 

Vilerma 2023
Ribeiro
Niet lang leden nam de Spaanse wijnfamilie Pariente, bakermat Rueda, een bijzonder domein over in Ribeiro, Galicië. Het betreft A. Vilerma (links) dat anno 1977 begonnen werd door Arsenio Paz – die veel inspanning verrichtte om autochtone druivenrassen te telen. De A. Vilerma Ribeiro uit 2023 is dan ook gemaakt van treixadura, albariño, godello, loureira, lado en torrontés, variëteiten die groeien op een 6 hectare tellende akker in de Valle del Avia. De rijke melange heeft een heerlijke, mondvullende, fruitrijke wijn gegeven met toetsen van o.a. appel, citrus en meloen, een sappige frisheid en een hint van noten. Deze grote amigo van gebakken of gegrilde vis draagt een richtprijs van €20,50. Adressen via www.vinites.com.

Birgit Braunstein Chardonnay Felsenstein 2023
Burgenland
Aan de heuvelige, kalkhoudende westzijde van de Neusiedlersee, we zijn in het Oostenrijkse Burgenland, cultiveert Birgit Braunstein op haar 22 hectare omvattende, biodynamische domein een stuk of tien verschillende druivenrassen. Waaronder de voor walsenland vrij schaarse chardonnay die bij Birgit groeit op schelpenzand. De daarvan gemaakte Felsenstein 2023, die geen houtrijping kreeg maar wel een half jaar verbleef op zijn aroma verschaffende gistingsbezinksel, smaakt aangenaam fris en aangenaam fruitig, met tonen van o.a. tropische vruchten, terwijl een nootje niet ontbreekt. Flesprijs €15,70 bij www.okhuysen.nl, zie de banner.

 

 

Bürgerspital Würzburger Stein-Harfe Silvaner 2023
Franken
Een van Duitslands oudste, gerenommeerdste en grootste wijndomeinen is het ruim 700 jaar oude Bürgerspital zum Heiligen Geist in Franken. Deze stichting bezit 120 hectare waarvan 30 binnen de hellende, fameuze akker Würzburger Stein. Een exclusiviteit binnen die wijngaard is  het hellende perceel Stein-Harfe (rechts) dat 8 hectare omvat, als Grosser Gewächs werd bestempeld – en waarvan een superieure Silvaner wordt gewonnen. Sowieso is Silvaner een grote specialiteit van Franken; de gelijknamige druif, een van oorsprong Oostenrijkse kruising, groeit er al sinds 1659. De Stein-Harfe Silvaner van 2023 is een bleke getinte, fraai geconcentreerde wijn met duidelijk dimensie. Diverse fruittonen, zowel van witte als gele vruchten zijn waarneembaar, samen met een lichte mineraligheid en veel sap. Vandaar de 95 punten waarmee hij door een wijngids werd bekroond. Liefhebbers van Chablis zullen ongetwijfeld ook aan deze Silvaner genoegen beleven. Importeur www.doktermaler.nl rekent ruim drie tientjes per fles.

Domaine Dionet 2023
Menetou-Salon
Kwalitatief kunnen de witte wijnen van Menetou-Salon zich tegenwoordig makkelijk meten met die uit het bekendere, grotere, naburige Sancerre gebied. Ze worden ook gemaakt van hetzelfde druivenras, sauvignon blanc. Hoe mooi een hedendaagse Menetou-Salon kan zijn bewijst de goud bekroonde 2023 van Domaine Dionet. Een vijftig jaar bestaande familie bezitting van 8,5 hectare. Waar tegenwoordig Nicolas Cherrier (rechts) de leiding heeft. Voornoemde wijn is nog zeer vief en goed sappig, met het voor zijn druivenras kenmerkende plantaardige, ook buxusachtige aroma, en een ondertoon van fris citrusfruit. Deze voorbeeldige voorjaarswijn draagt een richtprijs van €18,50 à €19,95. Verkooppunten via www.monnik-dranken.nl.

 

 

Dona Maria Amantis Viognier 2023
Vinho Regional Alentejano
In de Portugese Alentejo, niet ver van de marmerstad Estremoz, werd in 1718 het wijndomein Dona Maria gesticht– dat later ook Engelse eigenaren zou krijgen, en zelfs een tijdje voor de helft aan de Franse Rothschilds heeft behoord. De huidige eigenaar is Júlio Bastos (links) die het prachtige, witte landhuis een nieuw elan gaf, alsmede de wijnkelder, maar die wel de marmeren kuipen behield waarin druiven traditioneel met voeten worden getreden. Op de circa 80 hectare tellende wijngaard is ook viognier te vinden waarvan de sappig frisse, vlezige Amantis wordt gemaakt. Het oogstjaar 2023 offreert behalve mild frisse citrus ook een zachte kruidigheid plus een snufje specerijen. Wat deze Viognier verrukkelijk deed zijn bij op de huid gebakken zalm besprenkeld met citroensap. Richtprijs €15,95, adressen via www.cordier-wines.nl.

Josef Ehmoser Grüner Veltliner Terrassen 2024|
Niederösterreich
Net als zijn voorgangers gaf hij feest in het glas, de nieuwe jaargang van deze Oostenrijkse wijn.Wederom vormt de Terrassen een schoolvoorbeeld van Grüner Veltliner. De wijn is loepzuiver, verkwikkend, elegant (12,5 procent alcohol), bijna mineralig, goed sappig, en zowel een tikje kruidig als fris fruitig, denk aan o.m. limoen. Bovendien werden de druiven duurzaam geteeld. Zijn maker is Josef Ehmoser die samen met zijn vrouw Martina een domein drijft van ongeveer 17 hectare in het Oostenrijkse, licht heuvelige Wagram waar de bodem veelal bestaat uit diepe lagen löss. Deze voorbeeldige voorjaarswijn kost €12,95 bij www.colaris.nl.

 

 

Köningsmosel Pinot Blanc Weissburgunder 2023
Mosel
De historie van Zimmermann, Graeff & Müller, een in Zell langs de Duitse Moezel gelegen wijnfirma die tegenwoordig alle mogelijke wijnen uit alle mogelijke landen bottelt, gaat terug tot 1886. Twee jaar geleden werd het Frans eigendom, en opgenomen in het grote familiebedrijf Les Grands Chais de France. Een plezierige wijn voor lente, zomer en zeker ook vis (bijvoorbeeld lekkerbekjes) is de Köningsmosel Pinot Blanc ofwel Weissburgunder. In zijn smaak combineert deze Mosel mild wit fruit van appel en peer met elegantie, een vriendelijke frisheid en een aangename sappigheid. Vanaf week 15 is de wijn beschikbaar bij www.dirckiii.nl (zie de banner) voor een bescheiden €5,99.

Le Cabanon des Alexandrins Viognier 2023
France
Drie destijds jonge wijnmannen uit de noordelijke Rhône-streek besloten om samen een nieuw wijnhuis te stichten dat tien jaar terug de naam kreeg Maison & Domaines Les Alexandrins. Dat het gevestigd werd in Tain-l’Hermitage was geen toeval. Want daar heeft een van de oprichters, Nicolas Jaboulet, de zesde generatie van de familie Jaboulet (in het verleden eigenaresse van Paul Jaboulet Aîné) zijn wortels. De andere twee zijn Alexandre Caso en Guillaume Sorrel. Hun Le Cabanon Viognier 2023, afkomstig van hoog terrein in de Ardèche, smaakt op levendige wijze sappig fris, met in zijn vrij ferme smaak zowel fruitige elementen (milde citrusvruchten, vleugje peer) als een mini-kruidje. Het is gewoon een verrukkelijke viswijn, zoals wij ontdekten bij sliptongetjes. Adviesprijs €12,85, adressen via www.kwastwijnkopers.nl en de banner.

 

 

Louis Latour Bourgogne Aligoté 2023
Bourgogne
Witte wijnen van de Bourgondische aligoté druif plachten zo zuur te zijn dat burgemeester  Kir van Dijon propageerde om ze met crème de cassis te vermengen. Die situatie is echter veranderd. Goede producenten weten tegenwoordig van aligoté attractieve wijnen te maken die in pure vorm perfect smaken, en juist niet gebaat zijn met een scheutje likeur. Een heel smakelijke is de 2023 van Louis Latour. Deze Bourgogne Aligoté heeft een groenzweem in zijn kleur, is goed gevuld maar niet zwaar (12,5 procent alcohol), mild fruitig (richting perzik, hint van peer) en heeft net als veel Chardonnays een hint van notigheid. Sowieso zou je deze Aligoté haast als een frisse versie van Chardonnay kunnen beschouwen. Wij hebben ervan genoten bij een ontspannen quiche lorraine. Fles €11,95 bij www.heerenvanheusden.nl, zie de banner.

Marco de Bartoli, Vignaverde Grillo 2023
Sicilia
Wijn van witte Siciliaanse druif verdween per traditie in Marsala, maar Marco de Bartoli geloofde zozeer in het potentieel van deze variëteit voor ‘gewone’, dus onversterkte droge witte wijn, dat hij een wijngaard van circa 18 hectare creëerde met alleen grillo.  En vervolgens op Sicilië de eerste was om een pure Grillo te produceren. De wereld was er blij mee, en Marco’s voorbeeld kreeg volop navolging. Hoe lekker een pure Grillo kan zij, toont de Bartoli Vignaverde 2023. Het is een voor zijn zuidelijke herkomst verrassend elegante wijn met slechts 12,5 procent alcohol. Sappig fris bovendien en prettig voorzien van licht gekruid citrusfruit en zowaar een hint van zilt. Al proevend associeerde ik deze Grillo met een Assyrtiko van Santorini die ook wat zilts heeft. In beide gevallen zal de nabije zee daar uiteraard debet aan zijn. Marco de Bartoli’s grootse Grillo is verkrijgbaar bij www.vinoblesse.nl voor €17,95.

 

 

Trimbach Riesling 2022
Alsace
In de Elzas staat Trimbach voor kwaliteit – en dat al sinds 1626. Deze hoogbejaarde, maar nog springlevende familiefirma is gevestigd in het schilderachtige Ribeauvillé en geniet wereldwijd respect voor zijn zuivere droge witte wijnen, Rieslings voorop. Die van 2022 is een heel kenmerkende. Namelijk zeer zuiver, nog flink fris, elegant en ferm tegelijk, voorzien van fris wit plus citrus fruit. Super bij o.m. fris aangemaakte salades en alle mogelijke visgerechten. Te koop voor €19,95 à €21,95. Adressen via internet en importeur www.walravensax.nl.

 

Callia Malbec 2023
San Juan
In Argentinië heeft de familie Pon van M.P. Wines niet alleen wijnbedrijven in de provincie Mendoza, maar ook twee in San Juan. Waar twintig geleden een immers domein werd overgenomen dat momenteel over zo’n 1500 hectare met druivenstokken beschikt, Bodegas Callia. De eigen akkers liggen verspreid over drie valleien, tot op een hoogte van ongeveer 1400 meter, waar de zon 330 dagen per jaar aan een heldere hemel schijnt en elke nacht de temperatuur sterk daalt. Voorts beschikt het bedrijf over een hypermoderne kelder met roestvrijstalen gistingstanks. Geen wonder dat hier superieure wijnen worden gemaakt. Een zeer Argentijnse, want vervaardigt van malbec, het meeste geplante druivenras, is de kort op vat gelagerde Callia Malbec 2023. Een soepele, zacht frisse en op sappige wijze naar rijp zwart fruit, laurier en een vleugje vanille smakende, goed gevulde, ferme wijn die in licht gekoelde vorm muy bien samengaat met alle mogelijke vleesgerechten. Fles €6,59 bij www.plus.nl.

 

 

Domaine de la Baume, Elite d’Or Cabernet Sauvignon-Marselan 2021
Pays d’Oc
Het is steeds weer een genoegen om wijnen te proeven van Domaine de la Baume, het Zuid-Franse modeldomein dat sinds 2003 behoort aan de Noord-Franse familie Helfrich (van Les Grands Chais de France). Domeindirecteur Frédéric Glangetas vertelde dat hij 216 hectare eigen grond beheert voor de eigen domeinwijnen, waaronder die met het merk Elite d’Or. De op een zeer zware fles gepresenteerde rode blend van Cabernet Sauvignon en Marselan (genoemd naar een kruising van cabernet sauvignon en grenache) werd keurig op vat gerijpt, en heeft dus in zijn solide smaak een zachte kruidigheid die donkere aroma’s en heel rijp zwart fruit aangenaam omkadert. Dit is een wijn die vanwege zijn smaakintensiteit bijvoorbeeld blauwschimmelkaas mooi kan begeleiden, alsmede kruidige, zoniet wildachtige vleesgerechten. Een van de aanbieders is www.abelswijnen.nl die (in de aanbieding) €10,50 per fles rekent.

Invincible número dois-number two 2020
Douro
Companhia de Vinhos Invencível staat voor een bijzondere joint venture, tussen twee wijnveteranen, de Portugese Rita Marques en de Zuid-Afrikaanse Marc Kent (van Boekenhoutskloof). Hun topwijnen dragen de naam Invincible, en de rode 2020 vormt daarvan de tweede oogst. Deze donkerrode wijn heeft als bakermat de Douro Vallei, waar men hem maakte van een field blend bestaande uit touriga nacional, touriga francs en tinta roriz. De stokken zijn meer dan dertig jaar oud. De bijna massief getinte, stevige wijn onderging een rijping van zestien maanden in gebruikte fusten van Frans eikenhout, wat o.m. de discrete aanwezigheid van zachte, milde roostertonen zoals van chocolade verklaart. Maar het zijn vooral zwoelige donkere tonen die samen met heel rijp zwart fruit het aroma domineren, terwijl een zachte frisheid een zekere vitaliteit verschaft. Zowel de Portugese als de internationale pers schreven lovend over deze Douro, en ik sluit me er graag bij aan. Richtprijs rond de twee tientjes, Verkooppunten via www.coenecoop.com.

 

 

Paxton Jones Block Shiraz 2018
McLaren Vale
Hij was een pionier met en werd in eigen land de grote specialist van organische en biodynamische duiventeelt, de Australiër Bill Paxton (rechts op de foto met zijn zoon Ben). Anno 1979 stichtte hij zijn eigen wijngoed in het alom geroemde gebied McLaren Vale dat veel diverse gronden heeft en niet ver van zee ligt, op zo’n 40 kilometer bezuiden Adelaide (South Australia). Tegenwoordig beschikt het – overigens zeer gastvrije – Paxton domein over bijna 150 hectare wijngaarden, in zeven locaties. Shiraz is de grote specialiteit. En van de diverse soorten Shiraz is de van een enkele wijngaard afkomstige Jones Block misschien wel de meest geprezen. Zo ontving de jaargang 2018 in eigen land 92 tot 96 punten van vier verschillende critici. Behalve stevig is deze Shiraz ook rijk met donkere aroma’s, met mild fruit van blauwe en zwarte vruchten, met een zachte frisheid, met veel sap en – dankzij een lange rijping in fusten van Frans eikenhout – met allerhande roostertonen, variërend van vanille tot chocolade. Deze klassewijn kost €34,95 bij www.bosmanwijnkopers.nl, zolang de beperkte voorraad strekt.

Pino 2021
Manchuela
Na te hebben samengewerkt met de Spaanse wijnmeester Telmo Rodriguez begon oenoloog Juan Antonio Ponce (links) voor zichzelf. Hij stichtte Bodegas y Viñedos Ponce in de reliëfrijke regio Manchuela, zo’n 100 kilometer westelijk van Valencia, Hij bouwde daar een eigentijdse kelder, en betrekt momenteel druiven van ongeveer 55 hectare die vrij hoog gelegen zijn en geheel duurzaam worden bewerkt. Een van zijn beste rode wijnen, Pino gedoopt (naar pijnboom), heeft als basis de blauwe, regionale bobal die in dit geval groei op slechts 1 hectare met bijna veertig jaar oude stokken. José Antonio gebruikte voor de 2021 alleen natuurlijk gisten, lagerde de wijn de klein jaar op vat, en paste geen filtering toe. Voorts heeft deze Manchuela, mede dankzij de hoge ligging van de wijngaard, een beheerste 12,5 procent alcohol, alsmede een zachte frisheid. Bovendien offreert de Pino zacht fruit van bessen en zwarte vruchten, alsmede wat laurier en, dankzij het houtcontact, ook een vleugje chocolade. Voor dit schaarse moois uit Manchuela rekent www.josbeeres.nl €26,60 per fles.

 

 

Staphyle Malbec 2024
Mendoza
Een prettige bestemming om te logeren, te eten en te proeven is het hoog gelegen Gran Hotel Potrerillos, op zo’n 50 kilometer van de Argentijnse stad Mendoza, in de gelijknamige wijnstreek. Het comfortabele complex wordt deels omgeven door druivenstokken, die van het domein Staphyle. In totaal bestrijkt dit ongeveer 60 hectare en behoort, net als het hotel, aan de familie Porretta. Een van de variëteiten is malbec, de nummer één druif van Argentinië. Waarvan Federico Porretta en diens team vorig jaar een hoogst attractieve, voorbeeldige versie hebben gemaakt, de Staphyle Premium. Deze in Franse en Amerikaanse vaten opgevoede, sappige wijn trakteert voornamelijk op zwoelig zwart fruit dat omlijst wordt door wat chocolade, vanille  en andere roostertonen. Een van de aanbieders is www.perfectewijnen.nl die €9,49 per fles rekent. Ga voor meer adressen naar www.lfe.nl.

The Pledge, Our Lekker Pinotage 2021
Coastal Region
In ruim twintig jaar heeft Origine Wine zich ontwikkeld tot een van Zuid-Afrika’s belangrijkste merkenbouwers en wijnexporteurs. Jaarlijks verscheept dit in Stellenbosch gevestigde bedrijf zo’n 100 miljoen liter. Een van de eigen merken is The Pledge. De Our Lekker Pinotage daarvan onderging ongeveer anderhalf jaar vatrijping, en werd uiteraard gemaakt van pinotage, Zuid-Afrika’s eigen druif (anno 1925 gecreëerd door Abraham Perold). In de 2021 ruik en proef je vaag iets van banaan, wat kenmerkend is voor Pinotage. Markanter present is heel rijp, mild fruit van bessen en zwarte vruchten, terwijl de vatopvoeding  hints van vanille, rook en kruiden heeft verstrekt. Dat ‘Lekker’ is terecht. Alleen al vanwege zijn alcohol (14 procent) verdient het aanbeveling de wijn fris te schenken, bij kruidige vleesgerechten bijvoorbeeld. Een fles, helaas vrij zwaar en met een rare lakcapsule, kost €14,99 bij www.gall.nl, zie de banner.

 

 

 Het nobelste van
VINO NOBILE DI MONTEPULCIANO

Zuidelijk in Toscane, rond het tegen een heuvel liggende dorp Montepulciano, zijn zo’n 1100 hectare met druivenstokken beplant waarvan een van Italië’s meest gevierde, inderdaad nobelste rode wijnen wordt gemaakt, Vino Nobile di Montepulciano. De wet schrijft voor dat deze ten minste 70 procent van een lokale sangiovese variant moet bevatten. Volgens de proefprofs van Perswijn zijn onderstaande Montepulciano’s de mooiste; ze ontvingen allemaal minsten 16 punten van een mogelijke 20. Er werd gekeurd met Versatile glazen van Grassl Glass. De foto, met op de achtergrond  het dorp Montalcino, is van Poliziano.

Boscarelli 2021
GEUR fijn fruit, kersen, rokerig, zwoel, tabak
SMAAK mooi fijn en elegant, balans, mooie zuren, fijn
pallaswines.nl, €26,95

Casale Daviddi 2019
GEUR kersen, vleugje vlierbes, pruimen, leer, jasmijn, zoethout
SMAAK smaakvol, stevige droge tannine, zuren, hartig
www.horizonwines.com, €22,95

Dei, Riserva Bossona 2017
GEUR rijk, donker fruit, likeur, kruiden, tabak, leer
SMAAK intens, krachtig, kruidnagel, heftig, lang
www.colaris.nl, €55

Poliziano 2020
GEUR fijne rijp, fruit, pruimen, zwoel, kruiden, vanille
SMAAK goed fruit, diepgang, elegant ook, zuren, fraai
www.vinites.nl, €26,95

Poliziano, Asinone 2020
GEUR intens fruit, pruimen, zwoel, kersen, olijven
SMAAK fijn en elegant, mooie zuren en tannine
www.vinites.nl, €63,95

Poliziano, Le Caggiole 2018
GEUR kersen, zwoel, intens, kruiden, mooi rijp
SMAAK heerlijk fruit, fijne tannine, zuren, balans, puur
vinites.nl, €89,95

Salcheto, Nobile di Montepulciano 2022
GEUR opwekkend fruit, kersen en pruimen, zwoel
SMAAK zacht en rijp, elegant, fijn en klassiek
www.lesgenereux.nl, €22,50

Geïnteresseerd in Perswijn magazine? Klik hier als je een abonnement wilt https://perswijn.nl/abonnement/

 

***

STAPPEN DOOR STAVERDEN

 In het bezoekerscentrum, tevens landgoedwinkel, van Staverden vroeg ik aan een van de vriendelijke gastvrouwen: ‘Staverden gaat er prat op de kleinste stad van Nederland en misschien zelfs van de wereld te zijn, maar waar staat de stad? We hebben een flinke wandeling gemaakt, maar hebben alleen het kasteel en enkele bijgebouwen gezien.’
Vrolijk glimlachend antwoordde ze: ‘Ja, en dat ís het eigenlijk. Staverden is geen echte stad, maar bestaat inderdaad uit alleen het kasteel en nog een aantal verspreid liggende boerderijen’.

 We zijn op de Veluwe, in het bosrijke gebied tussen Ermelo (waarbij Staverden officieel behoort) en Elspeet. Het gehele landgoed telt een indrukwekkende 718 hectare waarvan bijna de helft bos, en behoort aan de Stichting Geldersch Landschap & Kasteelen. Ooit was het de bedoeling om er een echte stad te bouwen. De Gelderse Graaf Reinoud de Eerste vroeg voor zijn bezitting al bij voorbaat stadsrechten, in 1298, en kreeg die ook van de Roomse koning Rudolph von Habsburg. Overigens had voornoemde graaf twee bijnamen, ‘de strijdbare’ en ‘de gekke’. Het Gelders archief bezit een ruitermunt met een afbeelding van deze aristocraat (links). De graven en later hertogen van Gelre bouwden wel een kasteel met grachten, een koetshuis (waarin tegenwoordig een ambachtelijke bierbrouwerij is gevestigd), een orangerie, een duiventil, enkele hoeven, arbeiderswoningen, een waterrad, een kerkje en een begraafplaats. Maar van een echte stad was geen spraken, zelfs niet van een dorp. Het kasteel werd door de graven van Gelre voornamelijk gebruikt als jachtslot, en verhuurden het aan leenmannen Met als bijzonderheid dat deze bestuurders verplicht waren om witte pauwen te houden. De hertogen wilden namelijk met de pauwenveren hun toernooi helmen versieren. Letterlijk dienden de staartveren ‘om daarmede te stofferen den helm des hertogen’. Later droegen ze ook mutsen met daarop een pauw afgebeeld. Op hedendaagse Staverden vertoeven nog steeds een kleine dertig witte pauwen, en kom je hier en daar pauwsymbolen tegen. Diverse historische gebouwen dragen ook een schildje met een pronkende pauw. En Geldersch Landschap & Kasteelen schenkt pauwenveren aan de Commissaris van de Koning in Gelderland, die twintig jaar geleden 2005 een kunst- en cultuurprijs creëerde getiteld Gelders Pauwenveer.

Het Middeleeuwse kasteel, dat bij herhaling werd verbouwd, bestaat niet meer. En heeft ook op een andere plek gestaan dan het huidige, dat stamt uit 1905. Het kreeg zijn huidige vorm dankzij eigenaar Herman Theodore s’Jacob, een welgestelde grootgrondbezitter uit een voorname familie van politici. Het witte slot, dat door een gracht wordt omgeven, straalt veel allure uit en heeft Jugendstilachtige elementen Zeker zoveel allure hebben de kasteeltuinen, waarmee in 1790 werd begonnen.  Het ontwerp is van J.G, Michaël die koos voor een Engelse stijl met symmetrische, door buxus omrande vakken met vaste planten en/of struiken. Voorts werden mythologische standbeelden geplaatst. Er kwam bovendien een rechthoekige beuken doolhof, niet in Engelse stijl, maar à la Versailles. Generaties later, in de 20^e eeuw, verrees naast de tuin een orangerie waar tropische gewassen werden en soms nog worden geteeld, waaronder ananas, bananen, koffiebonen, sinaasappelboompjes, suikerriet en palmen.

Zo mogelijk nog mooier is de omringde natuur die via een drietal wandelroutes, elke van 3 a 3,5 kilometer, te beleven valt. Via kleurrijke pijltjes op paaltjes –-blauw, geel, rood – worden ze duidelijk aangegeven. Het landschap ontleent zijn variatie, zijn pracht en zijn karakter in hoge mate aan de schone Staverdense beek, een van de weinige natuurlijk laagland beken die ons land nog telt. De begroeiing rond en in het beekdal is buitengewoon afwisselend. Je vindt er moerassige bosjes, hoog oprijzende beuken, soms in statige rijen langs een laan, naaldbomen, alle mogelijke planten, houtwallen, beekjes, weiden en bloemrijke velden. Behalve de flora is ook de fauna heel rijk. Zowel in het kraakheldere beekwater als op de grond en in de lucht. Zo heeft het Staverden een groot aantal edelherten en reeën, alsmede wilde zwijnen. Dassen en marters verblijven er eveneens, alsmede allerlei vogelsoorten, waaronder de buizerd, de havik, de houtduif, de gele kwikstaart, de uil, de vink en de ijsvogel. Ook diverse van de achttien boerderijen zijn het aanzien waard, zoals de zuidelijk gelegen, voorname Meerhoeve.

Last but least is er de Brasserie Staverden waar je van woensdag tot en met zondag terecht kunt voor een uitstekend en vriendelijk verzorgd koffie- of theeservies, lunch en borrel. Behalve over twee binnenruimten, waaronder een orangerie, beschikt dit sinds 2009 bestaande bedrijf over een groot buitenterras – dat twee maal werd uitgeroepen tot beste van Nederland. Het ligt naast de kasteeltuin. Al met al kun je in ‘s lands kleinste stad groots genieten.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

***

 SCHILDERIJ VAN DE MAAND

 Mede geïnspireerd door de zonnige dagen van de vorige maand heb schilderend een zonnig Frans fantasie landschap gecreëerd, Le Paysage. Met op de voorgrond een oude stokken wijngaard waarin een werker rustig aan het snoeien is. En de kleurrijke percelen in de achtergrond worden verbonden via een lijnenspel, zeg maar wirwar van weggetjes. Voor meer details over dit grote, 60 cm brede werk zie Landschappen op www.vinpressionist.com.

 

***

 WIJN IN BEELD (4)
In kunstenaarsdorp Abcoude is een handvol amateur fotografen actief, en zelfs al tien jaar verenigd in de Fotoclub Abcoude. Een van hun maandelijkse opdrachten had als onderwerp… wijn. Wat een aardige variatie aan nieuwe en bestaande beelden heeft opgeleverd, waaronder twee kelder impressies van Frits Olthof.
www.fotoclubabcoude.nl

 

 

 

 

 

 

 

MEMORIES ARE MADE OF THIS (13)

TOKAY MET BARTÓK

Middenin het dorp Tokaj, zo’n 45 jaar geleden. Het dorpsplein van dit Hongaarse plaatsje is nauwelijks verhard, de er naartoe leidende straten evenmin. Omringende gebouwen verkeren in vervallen staat, en tussen enkele lukraak geparkeerde Trabants wachten groepjes sober geklede mensen op kleine, aftandse bussen. De bisztro, een Spartaans ingericht eetcafé, doet goede zaken, maar het aan de staat behorende wijnproeflokaal helemaal niet. Geen wonder, het naast de grijze kerk gesitueerde gebouw doet denken aan een bunker. Toch is Tokaj wereldberoemd – om zijn fris zoete wijn die behalve smakelijk ook heilzaam zou zijn. De Tokay Aszú Essenz, die meer dan 150 gram suiker per liter bevat, werd vroeger door tsaren en andere rijke aristocraten besteld als medicijn tegen o.a. tuberculose. Engelse onderzoekers schijnen te hebben aangetoond dat de schimmel die in het najaar op de druiven ontstaat enigszins lijkt op penicilline, vandaar.

Anno 1977 is Hongarije het achtste wijnland van de wereld. Iemand van het monopolistische staatsbedrijf Monimpex meldt bovendien dat een op de acht volwassen Hongaren direct of indirect betrokken is bij het produceren van wijn. In Tokaj wordt door het Nederlandse groepje van voornamelijk wijnverkopers ook geluncht, in een grote zaal met een zwart-witte tegelvloer waarop de witte gympen van de ook witte hoofddoekjes dragende serveersters nauwelijks te horen zijn. Tijdens een angstig moment heb ik het gevoel in sanatorium te zijn, zij het dat zowel de wijnen als het eten die gedachte snel doen verdampen. Na de in Hongarije onvermijdelijke soep verschijnen kip met noedels, biefstuk en het eveneens onvermijdelijke gebak, met daarbij een Tokaji Aszú 5 Puttonyos. Het is een lichtbruine wijn die enerzijds fris smaakt, anderzijds ietwat zoet. Tegelijk zijn allerlei subtiele schakeringen aanwezig; ik noteer kweepeer, rinse appelstroop, rozijnen, noten en specerijen. Het alcoholgehalte blijft beperkt tot 11,5 procent, de structuur is elegant. En, hoera, we kunnen dus gerust roepen ‘gezondheid’.

Tijdens mijn Hongaarse ontdekkingsreis is deze lunch is een van de weinige maaltijden waarbij geen muziek ten gehore wordt gebracht. Het gebruikelijke zigeunerstrijkje – dat van gisteren in Eger speelde filmmuziek uit Oorlog & Vrede, Spaanse deuntjes en, hoe kan het anders, Tulpen uit Amsterdam – is afwezig, maar muziek komt wel ter sprake. Die van de Hongaarse componist Belá Bartók. ‘Daar worden wij zo vaak mee geplaagd’, zegt een van de gastheren, ‘dat er een grap over bestaat’.

Een Hongaar komt in de hemel. Waar alles heel keurig en kalm is. Maar in de nabije hel drinken de mannen Tokaj, hebben een vrouw bij zich en luisteren naar muziek. Onze Hongaar vraagt God of hij even met de hel mag bellen om te vragen hoe dat zit. Hij krijgt een vriend aan de lijn en vraagt:
‘Hoe komt het dat jullie flessen Tokaj hebben en wij niet?’ Antwoord: ’Er zit wonderolie in’.
‘Waarom hebben jullie een vrouw hebben en wij niet?’ Antwoord: ’Het is onze eigen vrouw’.
‘En waarom hebben jullie muziek en wij niet?’ Antwoord: ‘Het is Bartók’.

***

 

 

FLATERS AAN TAFEL
Mijn allesbehalve serieuze paperback Flaters aan tafel verscheen ruim 35 jaar geleden bij Mondria Uitgevers. Het boekje bestond uit een verzameling blunders die bekende, minder bekende en volstrekt onbekende Nederlanders aan tafel (mee)maakten, thuis of in restaurants. De uitgave werd gegarneerd met knappe, cartoonachtige tekeningen van de briljante, internationaal bekroonde Bert Witte (1943-2012).

KURK(EN)  Als culinair publiciste en vertaalster van voornamelijk kookboeken kwam Fon Zwart regelmatig in Frankrijk, ook op vakantie. Ze reisde het liefst van hotelletje naar hotelletje. Met oog op een laat glas in haar kamer had Fon soms een fles zelf gekochte wijn bij zich. Zo ook tijdens die ene reis waarop de kurk van haar eigen fles was afgebroken. Zodat ze besloot om ’s avonds in het restaurant de ober om een nieuwe kurk te vragen. Ze vond het alleen te genant om te zeggen dat ze die kurk wilde voor een fles op haar kamer. Dus toen ze koffie geserveerd werd, zei Fon tegen de over dat ze graag een kurk wilde hebben ‘omdat ik kurken spaar’. Het gevolg was dat de man met hándenvol kurken aan kwam lopen, en Fon met minstens dertig stuks naar haar kamer moest. Het zouden er nog meer zijn geweest als Fon niet bij veel kurken had gezegd dat ze die al had.

 

 

NOG MEER MOOIS IN MERLET  Het gastvrije restaurant-hotel Merlet in Schoorl heeft al veel moois te bieden: de duinrijke omgeving, de comfortabele kamers, de prachtige lounge, een gezellig terras, de met o.a. een Michelin ster bekroonde keuken – en nu ook kunst. Want momenteel hangen er, deze maand nog, zestien van mijn mooiste schilderijen. De tentoonstelling heet Vinpressions, en bestaat uit zowel landschappen als zeegezichten. Voor deze expositie heeft eigenaar-directeur Martin van Bourgonje mij persoonlijk uitgenodigd, wat een voorrecht. De meeste werken zijn vrij recent, en werden merendeels niet eerder in het openbaar getoond. En natuurlijk zien ze er in werkelijkheid heel veel beter uit dan op een kleine foto. Kortom, gaat dat zien, bij www.merlet.nl.

 

 

 

 DORSTMAN & DORSTMAN is de titel van een boek waarin tekenaar Kamagurka en wijnpublicist Harold Hamersma de zichzelf vaak serieus nemende wijnwereld creatief op de korrel nemen. Dit gebeurt via cartoonachtige tekeningen die allerlei absurde situaties weergeven, zoals de hier afgebeelde. Dorstman & Dorstman telt 160 pagina’s, werd uitgegeven door De Harmonie, en is voor €22,50 te bestellen bij o.m. www.bol.com.

***

 

Deze claret, de historische Engelse term voor rode Bordeaux, komt van Château La Tuilerie Du Puy in het district Entre-Deux-Mers. Waar men hem componeerde uit merlot, cabernet sauvignon en cabernet franc. Hij wordt geschonken als rode huiswijn van het House of Lords, het Britse Hogerhuis, dat gevestigd is in het Palace of Westminster te Londen. Aldus de toelichting van de grote etiketten verzamelaar Bert Wentzel (jokebertwentzel@gmail.com) die dit label selecteerde uit zijn wereldomvattende collectie.

 

 

 

 

 

 

Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website in dit maandmagazine zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.