Met de zomer in zicht heb ik flink wat witte wijnen (inclusief een paar bubbelende) en rosés geproefd, om er uiteindelijk zestien te selecteren. Plus nog eens een half dozijn rode, waarvan diverse geschikt zijn om koel te schenken, bijvoorbeeld bij een barbecue. Eveneens geschikt om fris te serveren zijn zeven door de proefprofs van Perswijn gekozen rode topwijnen uit het Loire-gebiedje Saint-Nicolas-de-Bourgueil. Voor de reisreportage ben ik dicht bij huis gebleven, namelijk in het traditiesrijke Staphorst. En, als gebruikelijk, er is méér. Waaronder een culinaire combinatie, een memorabele maaltijd en een legendarisch etiket.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Métier Brut Alb
Moldova
Er vloeide een leuke bubbel uit Moldova in het glas, de Oost-Europese republiek die ongeveer net zo veel wijngaarden heeft als Bordeaux. Het land, dat gevat ligt tussen twee rivieren, heeft op de landkaart ongeveer de vorm van een druiventros, en kent een lange, lange wijnhistorie. Een hele grote producent is Radacini (ook bekend als Albastrele Wines) die maar liefst over 1000 hectare wijngaarden beschikt.
Naast allerlei stille wijnen brengt Radacini een reeks mousserende voort, waaronder de Métier Brut Alb, een via tweede flesgisting (foto kelder) en minstens negen maanden rust vervaardigde melange van chardonnay, pinot blanc en sauvignon blanc. De met goud bekroonde, flink schuimende, sappige wijn smaakt frissig, pittig en tegelijk een pietsje kruidig, met wat frisse citrus in de achtergrond, wat ‘m vooral geschikt maakt als prettige partner voor hartige voorafhapjes. Richtprijs €8,50, verkooppunten via www.dgswijn.nl.
Ponte PG
Pinot Grigio delle Venezie
Het was anno 1948 dat in het Italiaanse noordoosten veertien wijnbouwers besloten tot samenwerking. Ze doopten hun kleine coöperatie Cantina Viticoltori Ponte. Het bedrijf bestaat nog steeds, maar is mede dankzij fusies vele malen groter geworden. Het aantal leden groeide naar zo’n 1300 die samen circa 3000 hectare bezitten binnen de gewesten Treviso en Venezie. De grote specialiteit is Prosecco, gemaakt van de glera druif,
maar er wordt ook veel Pinot Grigio geproduceerd, zowel stille versies als met belletjes. Een voorbeeldig voorbeeld van de schuimende variant is de Ponte PG uit Venezie. Vanwege zijn pittig frisse, licht kruidige smaak, die ook iets van anijs heeft, verstrekt de bescheiden bubbelende wijn vooral plezier bij hartige voorafhapjes, waaronder zeker ook sushi. Richtprijs €8,95, verkoopinfo via www.vinites.com en de banner.
Andrés Iniesta Corazón Loco 2022
Manchuela
Voetbalfans in Barcelona, zoniet heel Spanje, kennen zijn naam waarschijnlijk nog: Andrés Iniesta. Hij was het bijvoorbeeld in de WK-finale van 2010 tegen Nederland tijdens de verlenging het enige, beslissende doelpunt scoorde. Vandaag de dag is hij, samen met zijn vader, wijnproducent in Manchuela, een gebied dat grenst
aan de Spaanse Hoogvlakte. Hun bodega heet Andrés Iniesta en beschikt behalve over een wijngaard van circa 300 hectare ook over een spectaculaire kelder. Het bedrijf werkt bovendien met milieuvriendelijk geteelde druiven. Een wijn waarmee de familie Iniesta scoort, is de witte van sauvignon blanc en verdejo vervaardigde Corazón Loco. Het is een pittig frisse, heel licht kruidige, uitgesproken sappige melange, niet te licht noch te zwaar, met in zijn aroma behalve frisse citrus, zoals van grapefruit, ook groene appel. Verkoopinfo via www.heisterkamp.com; de flesprijs bedraagt meestal rond de €7,65.
Bolfan Zagorski Bregi 2022
Zagorje
Deze lekkere lente- en zomerdorst lessende wijn komt van Bolfan, een domein in het noorden van Kroatië. Het bestrijkt 20 hectare die biodynamisch, dus duurzaam worden bewerkt. De streek heet Zagorje, vandaar dat de wijn als naam draagt ’Heuvels van Zagorje’. Als druiven dienden graševina (elders o.a. bekend als welschriesling), sauvignon blanc en rizvaner (beter bekend als rivaner of müller-thurgau). Dit witte trio heeft een onberispelijke, echt bleek getinte, flink frisse, opwekkende wijn gegeven met zowel zacht kruidige elementen als fris fruitige, vooral van citrus. Kortom, klasse uit Kroatië. Richtprijs €11,50. Een van de aanbieders is www.croatianwine.online/nl/. Meer adressen, ook van wijnspeciaalzaken, via importeur www.croatiangrapes.com.
Casa Silva 1922 Vines Sauvignon Gris 2022
Valle de Colchagua
Heel goed herinner ik me hoe trots de familie Silva mij zo’n kwart eeuw geleden hun perceel met stokoude stokken sauvignon gris liet zien, vlak bij hun kelder in de Colchagua Vallei, Chili. Ze waren in 1912 geplant, en gaven nog steeds een goede oogst – want de druifluis heeft Chili nimmer bereikt, waardoor de oorspronkelijke druivenstokken in vitale vorm overleefden. De inmiddels vrij zeldzame sauvignon gris is een naaste verwant van sauvignon blanc, en geeft vergelijkbare wijnen, zij het meestal iets zachter.
De 2022 van Casa Silva is gewoon een heerlijke witte wijn, levendig, sappig en smakelijk, met een heel mandje citrus in zijn aroma, samen met vleugjes van buxus & co. De 2022 is schaars beschikbaar, maar zoeken op internet moet uitkomst geven. Een van de aanbieders is waarschijnlijk www.viawijn.nl die voor de 2021 €13,50 per fles rekende. Meer adressen zijn op te vragen via www.lfe.nl.
Domaine du Salvard 2022
Cheverny
Dit is een breed inzetbare lente- en zomerwijn: aangenaam fris zonder zuur te zijn, zeer sappig, goed gevuld, ferm maar niet zwaar (13 procent alcohol) een met een verleidelijke fruitmix van witte, groene en citrusvruchten. We genoten ervan bij een ontspannen quiche lorraine. De wijn werd gemaakt door de familie Delaille die heel zorgvuldig te werk ging met eigentijdse technieken.
Behalve sauvignon blanc gebruikte men 15 procent chardonnay – wat kenmerkend is voor de witte wijnen van het om zijn château beroemde Cheverny. Dit Loire-gebied bestrijkt circa 575 hectare, waarvan 42 behoren aan de familie Delaille. Fles €12,95 bij www.colaris.nl, zie de banner.
Fleur de l’Amaurigue 2022
Côtes de Provence
Het is een kwart eeuw geleden dat de familie De Groot eigenaresse werd van een wijndomein bij Le Luc-en-Provence. Sindsdien heeft dit Domaine de l’Amaurigue een metamorfose ondergaan. Zo groeide de aanplant van druivenstokken naar ruim 50 hectare (zie een van de wijnheuvels die ik heb geschilderd), werd een
uitstekend geëquipeerde kelder gebouwd, en stelde men een talentvolle, gedreven directeur-wijnmaker aan, Jean-Marie Quef. Met als resultaat dat het domein nu al jaren kostelijke wijnen levert. Rosés natuurlijk, we zijn immers in de Provence, maar ook een rode en witte. Deze laatste Blanc, jaargang 2022, is een sappig frisse, goed gevulde, zomerse maaltijd wijn van de rolle druif (ook bekend als vermentino), die o.a. trakteert op lekkere, milde fruittonen en een hint van toast. Richtprijs €15,95 à €16,50.Een van de aanbieders is www.prinselijkproeven.nl. Meer adressen via internet en www.amaurigue.com.
Grand Sud Sauvignon Blanc 2022 (liter)
Vin de France
Deze op sjieke literfles met schroefdop gebottelde wijn levert een briljante prijsprestatie. Producent Les Grands Chais de France (wat wijn betreft Frankrijks grootste familiebedrijf) heeft ondanks de lange, hete, droge zomer van vorig jaar een levendige Sauvignon Blanc weten te maken – met dan ook nog een plezierig bescheiden alcoholgehalte van 11,5 procent. Behalve vief en zuiver smaakt de wijn naar fris citrusfruit, met in de coulissen nog wat van de voor sauvignon blanc zo kenmerkende toetsjes van buxus en kruiden. Naar verwachting is deze liter Grand Sud vanaf deze maand voor meestal €5,99 te koop bij o.a. Coop, Jan Linders, Jumbo, Hoogvliet, Plus, Poiesz en Vomar.
Hunter’s Sauvignon Blanc 2022
Marlborough
Het was een genoegen om de wijn te proeven van Hunter’s Wines, een van de eerste en meest memorabele domeinen – momenteel 110 hectare tellend – die ik in Marlborough (Nieuw-Zeeland) bezocht, en er toen heerlijk geluncht heb, onder een parasol in prachtige tuin, met eigenaresse Jane Hunter (links). Die inmiddels bij herhaling werd
geridderd en bekroond. Hunter’s is bovendien de enige, in de jaren zeventig gestichte Nieuw-Zeelandse winery die nog steeds behoort aan dezelfde familie. Een al decennia delicieuze dorstlesser van Jane en haar team (inclusief twee neven) is de Sauvignon Blanc, waarvan de jaargang 2022 een buitengewoon smakelijke is, met in zijn sappig frisse smaak flink wat frisse citrus plus wat, voor een Sauvignon uit Marlborough zo kenmerkende buxus. Richtprijs €12,75, verkooppunten via www.monnik-dranken.nl.
Nore Viognier 2022
Pays d’Oc
Deze Zuid-Franse wijn is een creatie van Pascal Gianesini (foto), wijnmaker in de Languedoc. Waar hij niet alleen Château Jouclary bezit, in de Cabardès, maar ook druiven verwerkt van percelen aan de voet van het Montagne Noire. Het is daar dat de druiven groeien voor zijn Viognier. De jaargang 2022 oogt nog jeugdig, met een groenzweem, en vult de mond flink, sappig en aangenaam fris, met voornamelijk zacht fruit van o.a. perzik plus een vleugje abrikoos. Bij op de huid gebakken zalm smaakte hij zalig. Importeur www.heerenvanheusden.nl (zie de banner), rekent €6,95 per fles.
Quinta de Soalheiro Alvarinho 2022
Vinho Verde
Lente in het glas, ziedaar deze Alvarinho. Zijn geboortestreek is die van Vinho Verde in noorden van Portugal. Waar oenoloog António Luís en zuster Maria João op hun Quinta de Soalheiro zeer duurzaam bezig zijn om van biologische geteelde eigen druiven (18 hectare) en aangekochte (95 hectare) loepzuivere wijnen te maken. En als men in het aangrenzende Spaanse Galicië aantrekkelijke wijnen kan maken van het hoogwaardige ras albariño, waarom dan niet in Minho van de identieke alvarinho? De 2022 is in elk geval een heel verleidelijke zomerwijn, elegant-ferm en tegelijk zeer sappig, plezierig fris en trakterend op zowel wit als geel fruit, met een nog een mini-kruidje toe. Fles €13,50 bij www.okhuysen.nl, zie de banner.
B-Liv rosé 2022
Chile
Het grote Chileense wijnbedrijf San Pedro is met het merklijntje B-Liv geheel op de duurzame toer gegaan. Niet alleen werden organische druiven geselecteerd, maar ook koos men voor een zo milieuvriendelijk mogelijke verpakking, denk aan een lichtgewicht fles, een etiket van gerecycled papier en een afbreekbare capsule. Bovendien kreeg elke fles een fleshanger waarvan het papier bloemzaad bevat, en dus in de grond kan worden gestopt. Een plezierige wijn om B-Liv mee te beleven is de rosé, een blend van 57 procent syrah en de rest cabernet sauvignon. De 2022 heeft een bleek oranje kleur en een sappige, goed gevulde, vrij frisse smaak waarin mild geel fruit samen met rode vruchten en bessen aangenaam aanwezig zijn. Jumbo verkoopt B-Liv voor €7,49 per fles.
Cuvée Jolie Terre de Providence 2022
Pays d’Oc
De wijnproducent Bijou begon klein in het Languedoc dorp Cabrières, maar is inmiddels actief in een stuk of tien Zuid-Franse regio’s. Uit de Languedoc is afkomstig de Cuvée Jolie Terre de Providence waarvan de jongste jaargang werd gecomponeerd uit – apart en bij lage temperatuur vergiste – grenache en 20 procent syrah. Het merendeel van de druivenstokken staat op leisteen. De wijn is zo bleek getint dat het bijna een witte zou kunnen zijn. Behalve sappig en elegant ferm (12,5 procent alcohol) is de smaak enerzijds frissig, anderzijds mild fruitig, terwijl een klein kruidje (en rook ik ook wat anijs?) op subtiele wijze een aanvulling vormt. Fles €6,99 bij www.ah.nl, zie ook de banner.
Exhib’ 2022
Cap d’Agde (Côtes de Thau)
De presentatie van deze bleek oranje getinte rosé kreeg de nodige aandacht. De fles werd met bubbeltjes bewerkt en is bovendien afgesloten met niet een schroefdop, maar met een glazen stoppertje, de Vinolok. Gelukkig werd ook aan de inhoud aandacht besteed, want daarom gaat het toch. We ontdekken een zacht frisse, sappige wijn – die goed gekoeld het best tot zijn recht komt – met in zijn aroma o.m. mild geel en mandarijnachtig fruit. Carignan, cinsault en grenache dienden als druiven. Ik vond ‘m bij www.plus.nl voor €6,99, maar ook bij diverse andere supers, zoals www.coop.nl, wordt hij aangeboden, alsmede door www.dirckiii.nl (zie de banner).
MiP Collection 2022
Côtes de Provence
Het merk MiP, een afkorting die staat voor Made in Provence, is een uitermate succesvolle creatie van Domaine des Diables, waarvan de 30 hectare zich uitstrekken aan de voet van het Montagne Sainte-Victoire. Het door Guillaume en Virginie Philip geleide wijngoed is uitstekend geëquipeerd, een investering die mede gedaan werd om het contact tussen wijn en zuurstof zo veel mogelijk te beperken. Wat het fruit en de frisheid van de wijnen zeer ten goede komt – en hun populariteit groot heeft gemaakt. De MiP Collection 2022 is een bleek oranje, frissig vieve, eerder elegante dan zware rosé die werd samengesteld uit een meerderheid syrah, gecompleteerd door 30 procent syrah en 10 procent witte rolle. Zijn sappige fruit is vooral dat van frisse citrus, aangevuld door een hints van bessen en kruiden. Voorts is zijn frisheid aangenaam, en zijn kruidigheid subtiel. Richtprijs €17,95 à €19,95. Verkooppunten via www.kwastwijnkopers.nl.
Mouton Cadet x Mathilde 2022
Bordeaux
Uit de van een vrolijk etiket voorziene blanke schroefdop fles vloeit een licht oranje getinte Bordeaux rosé. Die een frisse smaakkern heeft, alsmede een beheerste hoeveelheid alcohol (namelijk 12,5 procent). Voorts biedt deze Mouton Cadet x Mathilde op aangename wijze een zekere kruidigheid in combinatie met vleugjes zwart en tropisch fruit. Wij hebben ervan genoten bij o.m. op de huid gebakken zalm. Het wereldwijd succesvolle bedrijf Baron Philippe de Rothschild S.A. gebruikte als basis voor de rosé biologisch geteelde druiven, alleen merlot, van twee typen terrein. Richtprijs €13,95. Adressen via o.a. importeur www.walravensax.nl.
Anciano 35 Year Old Vines Garnacha 2020
Calatayud
De maker van deze wijn is een Schotse Master of Wine, Norrel Robertson, die met zijn gezin naar de Spaanse wijnstreek Calatayud verhuisde. In dit vrij noordelijke, binnen Aragón gelegen gebied, stichtte hij niet alleen zijn eigen wijndomein (met voornamelijk garnacha stokken), maar begon ook wijnen te maken voor andere producenten. Waaronder Bodegas San Gregorio, een coöperatie waarvan de leden 700 hectare bezitten. De daarvan afkomstige Anciano 35 Year Old Vines Garnacha komt dus van oude stokken.
Deze groeien op 600 tot 900 meter hoogte. Gelukkig is de 15 procent alcohol van de jaargang 2020 keurig in balans met de overige elementen, want het is een goed geconcentreerde wijn met in zijn smaak behalve zondoorstoofd zwart fruit en hints van leder plus laurier ook een zachte kruidigheid, discrete roosteraroma’s en een vleugje vanille – deze laatste elementen dankzij een vier maanden lange opvoeding vaten van Amerikaans en Frans eikenhout. Leg het vlees maar op de grill. Richtprijs €7,99, verkoopinfo via www.cordier-wines.nl.
Château Thivin ‘Les 6 Vignes’2021
Côte de Brouilly
In 1976 bracht ik mijn eerste bezoek aan Château Thivin – en toen al was de daar vervaardigde Côte de Brouilly een van de beste die ik ter plekke te proeven kreeg. Als afzonderlijke herkomstbenaming ligt Côte de Brouilly tegen de blauw granieten flanken van de Mont Brouilly, te midden van het veel grotere Beaujolais-district Brouilly. Destijds had Château Thivin een wijngaard van 17 hectare, tegenwoordig omvat hij 30, en deze worden duurzaam bewerkt. Zo grazen er schapen tussen de druivenstokken. En het is nog steeds de familie Geoffray, nu de vijfde een zesde generaties, die het domein beheert. De ferme, uit het zeer goede oogstjaar 2021 afkomstige ‘Les 7 Vignes’ offreert – naast zijn zachte, vitaal houdende frisheid – op gulle wijze bijna zwoel zwart en bessig fruit, met hints van kruiden en donkere tonen. Je zou ‘m kunnen schenken in plaats van een goede Bourgogne. Ook qua prijs gaat hij enigszins die richting uit, namelijk €22,95, bij o.a. www.wijnkring.nl.
Fritz Wassmer Spätburgunder 2022
Baden
Binnen het heuvelige Baden, in zuidelijk Duitsland, begon Fritz Wassmer in 1998 zijn eigen domein. Dat inmiddels is doorgegroeid naar 25 hectare. Als liefhebber van rode Bourgogne koos Fritz de Spätburgunder (ofwel Pinot Noir) als eerste specialiteit. Diverse van zijn Spätburgunders ontvingen vervolgens hoge scores van critici, zowel in eigen land als daarbuiten. Zelfs zijn ‘instap’ Spätburgunder kreeg in diverse media 84 tot 89 punten. De nu beschikbare Fritz Wassmer Spätburgunder 2020, die keurig van een schroefdop werd voorzien, is op sappige wijze goed gevuld, en smaakt zowel lekker fris als lekker fruitig, naar rijpe zwarte vruchten vooral, met nog een blaadje laurier in de achtergrond. Je zou ‘m zomaar kunnen aanzien voor een rode Bourgogne. Ietwat koel geschonken geeft deze ferme wijn het meeste plezier. Fles €13,29 bij www.gall.nl, zie de banner.
Las Niñas Mapuche Cabernet Sauvignon Syrah 2021
Colchagua Valley
Het was in 1996 dat drie Franse families een wijngoed stichtten in Chili, binnen het Apalta district van de Colchagua Vallei. Ze doopten het Las Niñas, creëerden een wijngaard van (tegenwoordig) 36 hectare, kozen voor duurzame druiventeelt, en
lieten een design kelder bouwen. Vorig jaar werd hun bedrijf overgenomen door de gigant Les Grands Chais de France die het beleid continueerde maar de wijnflessen wel een new look gaf. Zo is die van Mapuche Cabernet Sauvignon Syrah geheel verpakt in papier. De 2021 biedt veel kleur, veel sap, veel materie en veel fruit, vooral dat van rijpe zwarte vruchten en bessen, met nog een hint van rook en rooster. Deze soepele, ferme wijn past bij alle mogelijke rund- en lamsvlees gerechten, ook van de grill. Fles €12,95 bij www.bosmanwijnkopers.nl en andere leden van www.wellofwine.nl.
Maestro Sangiovese Primitivo 2021
Puglia
Een stille kracht binnen de Italiaanse wijnindustrie vormt Cielo e Terra (Hemel en Aarde) dat anno 1908 werd gesticht, noordelijk in het land (met als hoofdzetel een villa bij Vicenza) en vervolgens uitgroeide tot een bedrijf dat druiven verwekt van duizenden hectaren, ook in andere regio’s. Zoals in het zeer zuidelijke Puglia, waar een van de circa tien merklijnen werd gecreëerd, Maestro. Onder die naam bestaat nu een beste barbecue wijn, een vlezige doch zeker niet te zware blend van Sangiovese en Primitivo. Met in zijn soepele, sappige smaak donkere aroma’s, een zachte kruidigheid, een vleugje zondoorstoofd zwart fruit en vaag nog wat frisheid. Deze licht te koelen wijn uit 2021 draagt de vrij lichte prijs van €5,49, bij www.dirckiii.nl, zie de banner.
STERWIJNEN
UIT
SAINT-NICOLAS-DE-BOURGUEIL
Je ziet ze eigenlijk weinig, rode wijnen uit Touraine. Maar ze zijn zeker het ontdekken waard, vooral die uit een in rood gespecialiseerd gebied als Saint-Nicolas-de-Bourgueil. Waar de cabernet franc heer en meester is, op zo’n 1100 hectare. Elders in de wereld, denk aan bijvoorbeeld Bordeaux, vervult deze variëteit veelal een bijrol, maar hier in Touraine juist een hoofdrol. Hoe gaaf, hoe smakelijk de varianten uit Saint-Nicolas-de-Bourgueil kunnen zijn, ontdekten de proefprofs van Perswijn die aan een zevental wijnen vier of meer sterren toekenden van een mogelijke vijf. Het panel proefde uit Versatile glazen van Grassl Glass. Op de oogstfoto staat Xavier Amirault van het toonaangevende Domaine Amirault.
Amirault, Les Gravilices 2019
GEUR open, kersen, bessen, kruiden
SMAAK goed zuur, fris, soepel, bittertje
www.awwijn.nl, €17,95
Amirault, Le Vau Renou 2017
GEUR kruiden, kersen, paprika, ontwikkeld
SMAAK elegant, fijn, kersen, goede zuren, streng
www.awwijn.nl, €26,95
Amirault, Vieilles Vignes 2019
GEUR rokerig, fijn, kersen, cassis, breed
SMAAK zacht en elegant, goede zuren, opwekkend
www.awwijn.nl, €21,95
Amirault, Les Quarterons 2019
GEUR aromatisch, mooi fruit, cassis, toast
SMAAK sap, vulling, fris, rijpe tannine, lengte
www.awwijn.nl, €15,95
Domaine de la Cabernelle, D’une Vigne à l’Autre 2018
GEUR zwart fruit, cassis, bramen, peper
SMAAK zacht, rond, soepel, aangenaam
www.wijndijck.nl, €13,50
Domaine de la Cotelleraie 2020
GEUR heerlijk fruitig, kersen, bramen
SMAAK sappig en fruitig, soepel, lekker
www.batard.nl, €14,50
Nathalie et David Drusse, Les Graviers 2021
GEUR kruiden, fruit, kersen, paprika
SMAAK sap, fruitig, lichtvoetig, opwekkend
www.halfes.nl, €9,99
Geïnteresseerd in Perswijn magazine? Klik hier als je een abonnement wilt https://perswijn.nl/abonnement/
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
STAPPEN in en rond STAPHORST
Om te ontdekken wat Staphorst zoal te bieden heeft, is het goed om komend vanaf Zwolle via de A28 de afslag naar Rouveen te nemen. Want in dit dorp – een van de vier kernen die de gemeente Staphorst telt, maak je al meteen kennis met enkele lokale symbolen. Zo staat op het ruime kerkplein een sculptuur van een boer met een karretje waarop twee melkbussen werden geplaatst. Staphorst was namelijk ’s
lands laatste plaats waar melkbussen werden opgehaald. Voor de laatste keer gebeurde dat op 31 oktober 1998. Andere herinneringen aan die tijd vormen de kleurrijke melkrekken die her en der te zien zijn; ze dienden om de bussen te laten drogen. Ooit telde Staphorst veertien zuivelfabrieken – waarvan alleen nog de kaasfabriek in Rouveen resteert, een hofleverancier. Sowieso is de gemeente veel minder agrarisch dan voorheen. Voor 1900 werkte 90 procent van de bevolking in de agrarische
sector, tegenwoordig slechts 2 procent. Maar in dit ongeveer veertien(!) kilometer lange lintdorp zie je nog wel flink wat melkkoeien grazen. Een ander symbool bestaat uit de
Hervormde kerk van Rouveen – want men is hier zeer religieus. De kerk in Rouveen dateert uit 1641, en is de oudste van de
gemeente. Buiten de zondagsdiensten kan het sober ogende, rechthoekige zaalkerk worden bezocht. Symbool nummer drie is Stegeman’s Textiel, even verderop in noordelijke richting langs de Oude Rijksweg (nummer 413). Deze in een woonhuis verscholen zaak is namelijk een van de drie plaatselijke winkels waar Staphorster klederdrachtstoffen en kostuums (ook tweedehands) worden verkocht, alsmede Staphorster stipwerk, blauwe vesten, mutsenkant, tassenbeugels en nog veel meer.
Naar schatting zijn er nog zo’n zeshonderd vrouwen die in Staphorst regelmatig
klederdracht dragen, met name op zondag als ze naar de kerk gaan, met hun in zilveren beslag gevatte bijbel in de hand. Overigens worden diverse kostuums gedragen, waarvan drie verschillende voor fasen van rouw. Het vierde, meest markante symbool dient zich eveneens aan: de boerderijen aan weerskanten van de Oude Rijksweg en de daarop
aansluitende Gemeenteweg. Staphorst telt er ongeveer duizend, waarvan ruim driehonderd tot Rijksmonument werden verklaard. De meeste dateren uit de 19e eeuw en zijn te herkennen aan hun groen en wit geschilderde luiken, kozijnen en deuren, terwijl vaak ook helderblauw werd gebruikt. De schoorsteen pleegt van hout te zijn, en boven de voordeur is meestal een levensboom aangebracht. Opvallend is voorts dat de boerderijen
niet alleen naast elkaar werden gebouwd, maar ook achter elkaar. De verder van de weg liggende gebouwen zijn te bereiken via ‘stegen’. Geen wonder dat deze hoeven vaak werden geschilderd, zoals door Stein Eelsingh die zich anno 1942 in zo’n boerderij vestigde – en daar ook talrijke gasten ontving, waaronder kunstenaars uit het westen. Het boek de schilders van Staphorst (uitgave Wbooks) toont veel fraaie, vaak kleurrijke kunstwerken die van het dorp ter plaatse werden gemaakt.
De boerderijenweg voert in noordelijke richting naar Staphorst zelf waar ongeveer 60 procent van de bijna 18.000 burgers woont. Het markantste gebouw is de dorpskerk die met zijn 2300 zitplaatsen tot de grootste van Nederland behoort. Het oudste deel is de 32 meter hoge toren uit 1763. Bijna net zo markant is de hoge boom er tegenover.
Deze staat voor het opvallend grote parochiehuis.
In een ‘steeg’ rechts naast het parochiehuis bevindt zich het Museum Staphorst – dat ondanks zijn bescheiden omvang (het hoofdgebouw werd ondergebracht in een boerderij met lichtgroene luiken) ongelooflijk veel toont over Staphorst en zijn tradities. Alleen al dit museum is de reis naar Staphorst waard. Parkeren ernaast gaat niet, dus doe dat er tegenover, naast de kerk. Eenmaal binnen kun je genieten van o.a. de vele kleuren en motieven waarmee het meubilair van een traditionele woonkamer werd geschilderd.
Via vitrines komen klederdrachten en stoffen in beeld. En je kunt van bovenaf in een voormalige karnkelder kijken waar vroeger room tot boter werd verwerkt. Kunst komt eveneens in beeld, waaronder een handvol schilderijen van de eerder genoemde Stien Eelsingh (afgebeeld is ‘Ondertrouw’ uit 1955).
Tijdelijke exposities vinden
plaats op de eerste etage; tot en met oktober van dit jaar hangen daar tientallen knappe fotoportretten die Henk van der Leeden tussen 1982 en 1991 in Staphorst heeft gemaakt. Een leuk souvenir vormt het 80 pagina’s tellende, vorige maand door Wbooks uitgebrachte fotoboek Staphorst dat tientallen unieke, door Van der Leeden gemaakte portretten van Staphorsters bevat. Wat je in het museum niet mag missen is voorts de kleine filmzaal waar een half dozijn korte documentaires worden vertoond. Een van de boeiendste toont een vrouw die met veel zorg haar kleding kiest voor een zondagse kerkgang. Het museumbezoek kan desgewenst worden afgesloten
met een broodje of krentenbol plus koffie, thee, of frisdrank. Het hart van Staphorst is gezien zijn moderne winkels
inwisselbaar met dat van veel andere dorpen. Het verdient dus aanbeveling de Gemeenteweg te vervolgen, in noordelijke richting, naar eerst de buurtschap Halfweg en vervolgens naar het dorp IJhorst. Nog binnen Staphorst, op
Gemeenteweg 234, staat een filiaal van Bakkerij Ubak. Dit is een van de adressen waar Staphorster rollen worden gemaakt en verkocht. Deze lokale lekkernij bestaat uit een langwerpige rol gesuikerd korstdeeg die gevuld is met banketbakkersroom, en waarvan beide einden gedoopt werden in pure chocolade (€2,20 per stuk).
De route naar IJhorst is een heel mooie, met eerst weidse landschappen begrensd door Elsensingels en andere boompartijen, en vervolgens een bochtige weg die door lange rijen van statige bomen wordt geflankeerd. Het mooiste hoekje van IJhorst bereik je door vlak voor het dorp linksaf te gaan en dan meteen weer rechts. Je komt dan bij een lage
kleine kerk waarvan de origine terug gaat tot 1262. Een toren heeft hij niet, maar wel een zogeheten klokkenstoel. Tot voor corona was vlak bij de kerk een galerie gevestigd, maar die bestaat niet meer: het werd een bed & breakfast. De wilde tuin
daarvan (onder) is het bekijken waard, wat ook geldt voor een eveneens wilde tuin even verderop, rechts van de het kerkje. De waarschijnlijk mooiste wandelroute van heel Staphorst is de cultuur historische die bij de kerk van IJhorst begint. De lengte bedraagt 5 kilometer, en je volgt hem via paarse pijlpunten die op lage paaltjes werden aangebracht. Vanuit IJhorst is het niet ver rijden naar de Boswachterij Staphorst, beter bekend als De Zwarte Dennen. Behalve
uit bos bestaat dit park uit heidevelden (links) en vennen die ontstonden dankzij het turf steken. Bij de parkeerplaats Vijverweg 7 in Punthorst zijn een zwembad, zandstrandjes en speelweides aangelegd, en vanaf
Vijverweg 9 kan worden gewandeld of gefietst. Staatsbosbeheer gaat er prat op dat er in De Zwarte Dennen veel wilde dieren te zien zijn, waaronder dassen.
Wijnliefhebbers zouden een dag Staphorst kunnen afsluiten met een ontspannen bezoek aan een opmerkelijk, gastvrij wijndomein, De Reestlandhoeve (www.reestlandhoeve.nl). Dit bestaat sinds 2013 en ligt enkele kilometers voor Balkbrug, langs de Hoofdweg, nummer 21. De druivenstokken, 3,5 hectare maar liefst, staan op zandgrond en worden door de familie Huisman duurzaam bewerkt – wat grotendeels gebeurt door mensen die een persoonlijk psychische beperking hebben. Want het wijngoed fungeert tevens als zorghoeve. Voor wijnminnende bezoekers, inclusief die van de eigen wijnclub en de houders van een wijnstokken leasecertificaat, creëerde men de Wijnbar(n), een ruim,
hoog lokaal waar de eigen wijnen kunnen worden geproefd (drie, vijf of zeven soorten), dan wel per glas of fles genoten, terwijl tevens hartige hapjes beschikbaar zijn. En de wijnkwaliteit? Die kun je o.m. ontdekken via de begin deze maand beschikbare Reestlandhoeve Allegro 2022, een blank oranje(roze) getinte, sappige, aangenaam gevulde rosé die plezierig fris smaakt, met in zijn aroma mild rood fruit en frisse bessen (fles €13,25, zie ook de Culinaire Combinatie hierna). Tenslotte is het wellicht leuk om te weten dat ook elders in het Reestdal wijnen van De Reestlandhoeve worden geschonken. Namelijk door café-restaurant Poortman in Veeningen, een zaak met terras (foto rechtsonder) die voor zijn goede prijsprestatie van Michelin een zogeheten Bib Gourmand kreeg, met als
toelichting ‘Poortman heeft al meer dan honderd jaar op de teller staan. Het is van café-restaurant geëvolueerd naar een echt restaurant, waar de authentieke herinneringen bijdragen aan de gezelligheid. Klassiekers als kalfstong met spitskool en hazenpeper met rode kool worden met evenveel métier bereid als een wereldse ceviche of een groentegerecht rond knolselderij. Generositeit staat hier vast op de kaart, zonder de finesse van bijvoorbeeld een wildjus in de weg te staan. Bij Poortman heerst de smaak!’ Staphorst zelf koestert bovendien een restaurant met twee Michelin-sterren, De Groene Lantaarn. Al met al kun je in en rond Staphorst niet alleen plezierig stappen, maar ook happen.
Voor toeristische info over de gemeente Staphorst, waaronder routekaarten, heeft het zeker zin om de website www.ontdekstaphorst.nl te raadplegen.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
CULINAIRE COMBINATIE
Van het Overijsselse wijngoed De Reestlandhoeve namen we behalve de witte Johanniter-Solaris 2021 ook de verse Regent Rosé 2022 mee (zie hiervoor). Werkelijk perfect passend daarbij bleek een rijk gerecht te zijn dat mijn vrouw Julie een dag later kookte. De wijn kan besteld worden bij De Reestlandhoeve voor €13,95 per fles. Voor het geval je deze culinaire combinatie zelf wilt beleven, is hier Julie’s recept.
Pasta met kippenborst en een tomaten-groenten saus
1 à 1½ kippenborst, in stukjes gesneden * zout en peper * 2 eetlepels maïsolie * ½ rode ui, gesnipperd * zout en peper, naar smaak * snufje chilivlokken * 1 kleine courgette, in stukjes of schijfjes gesneden * 1 pakje tomatenblokjes met basilicum en oregano (Heinz, 390 g) * 2 à 3 handjes spinazieblaadjes * pasta naar keuze (bijvoorbeeld vegetarisch gevulde ravioli)
Kruid de stukjes kip met wat zout en peper. Verwarm de maïsolie en bak de kippenstukjes snel bruin. Voeg dan de rode ui erbij, en deze zachtjes meebakken met wat meer zout en een snufje chilivlokken. Daarna de stukjes courgette toevoegen, even bakken en dan de blokjes tomaat toevoegen. Roer op het laatst moment de spinazieblaadjes door, en laat ze even verwelken. Serveer dit kip-groenten gerecht over pasta, en garneer met geraspte harde kaas.
***
SCHILDERIJ VAN DE MAAND
Tijdens mijn bezoek aan de gemeente Staphorst zag ik vlak bij het kerkje van IJhorst een deels door bomen omzoomde stille akker waarvan ik, op Koningsdag van dit jaar, een impressie heb geschilderd met een discrete Oranje Blanje Bleu toets. Dit mede omdat men in Staphorst zéér koningsgezind is, getuige ook de erehagen die bijvoorbeeld in Rouhorst worden geplaatst. Voor meer details over ‘Landerij bij IJhorst’ zie Landschappen op www.vinpressonist.com.
MEMORABELE MAALTIJDEN (9)
Genoten door Hubrecht Duijker
Op 3 maart 1971 verscheen mijn eerste column in Het Financieele Dagblad. De tekst had als thema ‘Wijnkelders in Nederland’ en was gewijd aan de toen fraaie, klassiek Franse wijnkaart van Dikker & Thijs te Amsterdam. Niet lang daarna zou een tweede soort artikel verschijnen, gewijd aan topwijnen en hun importeurs, titel ‘Grote wijnen van goeden huize’. Beide series werden later vervolgd door reguliere wijnartikelen en restaurantrecensies – die de krant ruim 41 jaar elke week zou publiceren. Volgens Jancis Robinson was het de langstlopende wekelijkse wijnrubriek ter wereld.
De opmerkelijkste van alle wijnkaarten werd begin jaren zeventig gevoerd door De Nederlanden in Vreeland. De eigenaar, meneer Hartung (zijn voornaam Otto heb ik nooit durven gebruiken), voerde niet alleen de mooiste wijnen uit Bordeaux – de legendarische Château Palmer 1961 stond bij hem gewoon op de kaart, net als wijnen uit 1929, 1937, 1953 en 1945 – maar ook een uniek assortiment van hoogwaardige wijnen uit Duitsland. Waar meneer Hartung was geboren, ‘aan de voet van een wijnberg’. Alleen al uit de regio’s Rijn en Moezel telde ik 130 soorten.
Mijn vrouw en ik hadden als voorgerecht gepocheerde zalmforel besteld. Meneer Hartung (foto) kwam aan tafel en vroeg in zijn Prins Bernhardachtige accent: ‘Welke wijn hebt u bij de vis besteld? En welke bij de lamsschouder?’ Ik noemde namen, we hielden het betaalbaar (en kwamen ook als gewoon betalende gasten; ik heb nooit één cent bij het FD gedeclareerd), waarop de restaurateur glimlachend en met glimogen kordaat riep ‘Dát gaan wij veranderen’. Waarna hij twee wijnen liet komen, de Goethe-wijn Winkeler Hasensprung Spätlese 1967 (kaartprijs f 27,50), en uit het dal van de Saar de beroemde Dom Scharzhofberger 1969 (f 28,50). Meneer Hartung zag ons genieten en vroeg ‘hebt u wel eens Eiswein gedronken?’. Eh, nee… Even later arriveren er twee versies van, de schitterende, fris zoete Niersteiner Schlossberg St. Nikolauswein 1963 (f 45) en de nog rijkere, extreem schaarse, in januari geoogste Niersteiner Hipping Dreiköningenwein 1970 (f 104).
Het feest voor de zintuigen werd voortgezet bij de lamsschouder. Want als begeleider daarvoor had meneer Hartung uit zijn ruim honderd wijnen tellende Bordeaux collectie de nog verrassend vitale, elegante, fraai geschakeerde Château Gruaud-Larose 1953 geselecteerd. Een wijn die zijn motto helemaal waarmaakte, ‘le roi des vins, le vin des rois’. Die avond voelden ons de koning te rijk.
In 1809 vergezelde keizerin Josephine haar man Napoleon naar Spanje, toen zij in het Bordeaux-gebied, in het dorpje Marsas, heel nodig naar het toilet moest en dat ter plekke deed. In een wijngaard die daarna La Pissotière werd genoemd. Nog steeds schrijft de familie Soum aan de wijn van deze akker een zeer goede reputatie toe, en noemt hem Congaillard, ofwel ‘met grote gulheid’. Aldus de toelichting van de grote etiketten verzamelaar Bert Wentzel (jokebertwentzel@gmail.com) die dit label selecteerde uit zijn collectie.
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website in dit maandmagazine zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.