.  Enig idee wat de productiekosten zijn van een fles Bordeaux-wijn? Dat heeft oenoloog en professor Kees van Leeuwen eens uitgerekend voor het blad Perswijn. Gemiddeld gelden de volgende bedragen.
. Voor een generieke Bordeaux €3,40.
. Voor een middenklasse Bordeaux, bijvoorbeeld een Médoc, €5,40
. Voor een Grand Cru Classé tussen de €7 en €16.
Vooral die laatste bedragen zijn onthullend. Kijk maar eens wat tegewoordig voor die geklasseerde wijnen wordt gevraagd, tientallen tot zelfs honderden euro’s per fles.

 

 

. Smullen kan in de stad Bordeaux op allerlei manieren. Een van de leukste restaurants staat even achter een rivierkade, aan de rand van het oude centrum en heet La Tupiña. Als je er binnenkomt zie je al meteen: dit zit goed. Want direct achter de entree bevindt zich een grote schouw waarin boven houtvuur kippen langzaam draaien aan het spit. En op een tafel ervoor liggen prachtige hammen, worsten en rundvlees uitgestald.Eerlijke, onversierde streekschotels uit het Franse zuidwesten typeren de keuken. Rillettes de canard, salade croquante et jambon de canard, foie gras mi-cuit au gros sel, poulet rôti au jus avec grosses frites en côte de boeuf, dat soort gerechten mag je verwachten. Eigenaar Jean-Pierre Xiridakis voert bovendien een attractieve wijnkaart, met behalve Bordeaux ook veel andere soorten uit het hele Franse zuidwesten (6-8, Rue Porte de la Monnaie, www.latupina.com). In dezelfde stad, niet ver van het Grand Théâtre, bevindt zich ook een uitgelezen adres voor alle mogelijke soorten foie gras en confit, Maison Dubernet (9, Rue Michel Montaigne). En op enkele minuten stappen daar vandaan is de fantastische kaaswinkel van Jean d’Alos gevestigd, met drie ondergrondse etages waar Frankrijks allerbeste kazen worden opgevoed. Als ik daar binnenkom, loopt me het water, of beter gezegd de wijn, in de mond (4, Rue Montesquieu).

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~


Kerken, paleizen en andere prachtige panden in stijlen variërend van barok en renaissance tot romaans, gotisch,  rococo en art nouveau, Praag heeft ze allemaal. Wat zijn architectuur betreft is Tsjechië’s hoofdstad een groot openluchtmuseum. Neem alleen al het plein van de Oude Stad, aan de voet van de 69 meter hoge toren van het voormalige raadhuis. Je vindt er een van de twee barokke St. Nicholaskerken, het van buiten schitterend gedecoreerde Kinskýpaleis in rococostijl (zie foto), een art-nouveaugebouw met een hoge muurschildering en standbeelden van brandweerlieden, het immense monument gewijd aan de religieuze hervormer Jan Hus, romaanse galerijen, een hele rij mooie gebouwen in andere stijlen en de beroemde astronomische klok. Terwijl direct achter het plein de ’s avonds verlichte Týnkerkomhoog rijst met zijn twee torenspitsten. De ene is wat slanker dan de andere; ze stellen Adam en Eva voor (op de foto). Even voorbij deze gotische kerk staat een andere, in baroksijl, de minder bekende St. Jakoba, die een imposant interieur heeft. Praag is bovendien een stad van muziek.   Mozart dirigeerde er de première van zijn opera Don Giovanni, die hij er ook deels componeerde, en zowel aan de componisten Dvorak als Smetana zijn herinneringen te vinden. De concert-zalen hebben drukke programma’s. Alleen al in het rijk gedecoreerde operagebouw worden gewoonlijk twee dozijn voorstellingen van zestien verschillende opera’s gegeven – per maand. En dan ook nog tegen redelijke prijzen: voor 40 à 50 euro heb je een uitstekende stoel.Overigens lunchen we in de Oude Stad graag bij de sober ingerichte delicatessenzaak Jan Paukert (langs de winkelstraat Národní, nummer 17, dichtbij het nationaal theater). Je kunt daar heerlijke salades, sandwiches, gebak en dergelijke gebruiken, inclusief een glas – meestal Tsjechische – wijn. Vanaf het oude stadsplein is het prettig wandelen over de Vltava (die van de Duits sprekende Hapsburgers de naam Moldau kreeg), via de Karelsbrug. Behalve op uitzicht over beide stadsoevers tracteert deze 14e-eeuwse constructie op meer dan dertig standbeelden. Eenmaal aan de overzijde kom je in het zogeheten Kleine Kwartier, heel sfeervol en gedo-mineerd door opnieuw een barokke St. Nicholaskerk, ongelooflijk rijk van interieur. En waar in 1787 Mozart het orgel heeft bespeeld. Na enkele honderden meters te hebben doorgelopen, via een slingerstraat omhoog, bereik je het presidentiële kasteelcomplex. Met zestig gebouwen is dit niet alleen het grootste van Europa, maar zelfs ter wereld. Je vindt er drie binnenplaatsen, Tsjechië’s grootste kathedraal (zie de gevelfoto), waar een van de metershoge gebrandschilderde ramen gemaakt werd door de art-nouveaumeester Mucha (diens museum wordt beproken in de rubriek Galerie, zie de detailfoto van het raam). Een andere attractie is het smalle, zeer toeristische ‘gouden’ straatje waar vroeger goudsmeden gevestigd waren. Je zou hier een dag kunnen doorbrengen. Overigens werden in de paleistuinen de eerste tulpen van Europa geplant, ze waren geschonken door een sultan uit het Midden-Oosten. De naam ‘tulp’ verwijst ook naar ‘tulband’. Terug in het Kleine Kwartier mag een bezoek aan het Wallensteinpaleis niet ontbreken, vanwege zijn magnifieke barokinterieur en stijltuinen. Voor wat zon en rust, Praag kan heel druk zijn met bezoekers, is in de Nieuwe Stad (gebouwd in de 14e eeuw, dus niet echt nieuw) een wandeling door de parken van het Karelsplein en de daarbij gelegen botanische tuinen een idee. Om vervolgens lekker te lunchen bij het dit jaar geopende Café Amandine (een straatblok van het Karelsplein, Na Mórani 17). Het op een hoek gelegen etablissement heeft een zonnig smal terras, serveert een formibale croque madame (met gesmolten kaas, Praagse ham, tomaat en een gebakken ei) en maakt in eigen huis hele lekkere limonades (van aarbeien of gember, met vers fruit). Tja, en dan is er in Praag nog veel, véél meer te doen en te bekijken. Zoals het bezoeken van musea (zie de rubriek Galerie), dineren in een van de voortreffelijk restaurants (zie de rubriek Aanbevolen restaurant) een rondvaart over de rivier, het genieten van een glas smaakrijk bier (de Tsjechen drinken jaarlijks 160 liter per hoofd van de bevolking), een bezoek aan de historische Joodse wijk en een lange wandeling door het enorme, tegen een heuvel aangelegde  Petrínpark waar een kleine versie van de Effeltoren staat. Praag, we komen er gráág.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
 

. Er zijn nieuwe cijfers beschikbaar gekomen over de Nederlandse wijnmarkt. Dit dankzij een onderzoek dat het Productschap Wijn heet laten verrichten door AC Nielsen. Het betreft de wijnverkopen door supermarkten (exclusief Dirk van den Broek en dochterbedrijven) gedurende 2010. 
. Wat het aantal verkochte flessen betreft zakte het aandeel van Frankrijk weer wat verder weg. Van 37,4 procent in 2008 en 34,6 in 2009 naar 33,9 in 2010.
.  Het sterkst stijgende land was Chili, waarvan 11 procent meer flessen werden afgenomen.
.  Sowieso groeide het aandeel van de de zogeheten Nieuwe Wereld met 4 procent verder door, naar 42 procent van het totaal (in geld zelfs naar 45 procent).
.  Bijna 70 procent van wat de supermarkten aan wijn hebben afgezet kostte minder dan €3. Gemiddeld genomen werd voor een fles stille wijn €2,90 betaald. Het duurst waren wijnen uit Argentinië, met €3,72 per fles, het goedkoopst de Duitse, met €1,82.

. Tenslotte is ook de verkoop van bubbelwijnen wederom toegenomen, met 11 procent. Deze groei werd uitsluitend gerealiseerd door Prosecco. De volumes van Sekt, Champagne en Cava daalden zelfs, althans in supermarkten.

 


. Degene die deze maand haar favoriete wijn-spijscombinatie onthult, is niemand minder dan Jacqueline Snoeker, die de verantwoording heeft voor alle wijnen die voor zowel Albert Heijn als Gall & Gall worden ingekocht. Na het voltooien van haar rechtenstudie in Leiden heeft Jacqueline enkele jaren als bankier bij ABN AMRO gewerkt. Sinds 1992 is zij in dienst bij Koninklijke Ahold nv, in diverse functies. Anno 2000 werd zij category manager wijn bij Albert Heijn. Vanaf eind 2003 is Jacqueline verantwoordelijk voor het team van het Wine Buying Center (een onderdeel van Ahold European Sourcing) dat de wijnen inkoopt voor Albert Heijn, Gall & Gall en de Ahold-supermarkten in Tsjechië. Haar lekkerste culinaire combinatie beschrijft ze zelf als volgt. Als liefhebber van goede wijn én eten is het vrijwel onmogelijk om een favoriete wijn-spijscombinatie te kiezen. Er worden in zoveel regio’s van de wereld mooie wijnen gemaakt! Hoog op mijn lijst staan toch (allerlei) gerechten met witte truffel uit Piemonte, begeleid door een oudere Barolo. Maar dat is iets voor november; daarom nu toch maar een zomerse versie van een menu, het is tenslotte juni. Ik ben zelf geen fan van veel “geknutsel” met eten, liever eet ik gerechten met pure smaken, gemaakt van echt goede ingrediënten (bij voorkeur van lokale herkomst). Als aperitief vind ik de Prosecco Spumante van Masottina (AH) altijd een goede start. Prosecco Frizzante is in Nederland inmiddels een groot succes, maar ik hoop dat men nu de Spumante gaat ontdekken. Daarna een klein voorgerechtje van gegrilde St. Jacobsschelpen met liefst een beurre blanc. Daarbij past de Maycas Chardonnay Reserva Especial (AH). Die komt uit Limarí, een opkomend Chileens gebied dat door zijn relatief koele klimaat slanke wijnen met finesse voortbrengt. Tagliata di manzo ( reepjes rood vlees met rucola) is vaak een praktisch hoofdgerecht, daar passen veel wijnen bij. Bij het samenstellen van een menu ga ik overigens vaak als eerste uit van de wijn die ik wil schenken. Ik houd niet zo van “big wines” met alleen maar veel hout; ik vind het belangrijk dat een wijn complexiteit heeft. La Poderina, een Brunello di Montalcino, is zo’n wijn. Of van hetzelfde huis, Fattoria del Cerro, de wat eenvoudiger Rosso di Montalcino met een iets lagere prijs (beide Gall & Gall). Tot slot dan, bij bijvoorbeeld een dessert van écht goed vanille-ijs met verse vruchten, een glas Moscato d’Asti. Door zijn frisse zuren is een Moscato d’Asti (verkrijgbaar bij AH en Gall & Gall) nooit vermoeiend, echt een aanrader voor de zomer! Nu maar hopen dat de zon schijnt…

. Proeverij of college? Wanneer Alois Lageder zijn wijnen voorstelt, is het eigenlijk beide. Want voordat de flessen opengaan houdt de uit Südtirol Alto Adige afkomstige producent een bijkans wetenschappelijke verhandeling over biodynamische wijnbouw en zijn ervaringen daarmee. Het was voor Alois een hele uitdaging om op aanzienlijke schaal deze teelttechniek te gaan toepassen, maar tegelijk een essentiële stap.  ‘Want vanwege monocultuur, chemische bestrijdings-middelen en kunstmest was de afgelopen honderdvijftig jaar het biologisch evenwicht in de natuur verloren gegaan.’ Ook op de inmiddels ruim 50 hectare tellende familiebezitting. Om die balans te herstellen werd in de eerste plaats humus gecreëerd, waarvan vervolgens per hectare 90 gram met 30 liter water vermengd en ‘als levenskracht’ over de wijngrond gesproeid.Voorts vervaardigden Lageder (1950) en zijn werknemers biodydanmisch compost, een kunstmest vervangende melange van koemest met eikenbast, kamille en andere bloemen. Speciale theeën voor de Tenutea Lageder, zoals de eigen akkers sinds begin vorig jaar heten, verschenen eveneens, sommige om schimmelziekten te helpen voorkomen. Terwijl met behulp van kwartspoeder de bladgroei zowel beschermd als gereguleerd werd. Bovendien plantte men tussen druivenstokken, om de andere rij, allerlei soorten onkruid. En waar mogelijk geschiedt het ploegen niet meer met een tractor, maar met een paard. Aardwormen, mieren, bijen, vlinders en andere ‘natuurlijk vrienden van de wijngaard’ kwamen al snel terug. Er ontstond een nieuwe biodiversiteit. Maar wel zo essen-tieel, de stokken werden resistenter. Irrigatie kon achterwege blijven en dankzij hun hogere weerstand kon de oogst een à twee weken eerder plaatsvinden dan voorheen – hetgeen  resulteert in wijnen met beheerste doses alcohol. Dat de kwaliteit van de druiven toenam en daarmee die van de wijnen, spreekt eigenlijk vanzelf. Recente jaargangen van zowel rood als wit smaken zuiver, beschaafd, energiek en karaktervol. Met als enkele voorbeelden de Beta Delta Chardonnay Pinot Grigio 2009, zacht fris en met milde perzik/peertonen, een €14,95 kostende wijn, en de door zowel roosteraroma’s als fris citrusfruit getypeerd, heerlijke Löwengang Chardonnay 2007 die op  €35 is geprijsd. Ook erg lekker is de Lindenburg Lagrein 2006, een dieprode, vlezige, laurier en andere specerijen biedende wijn die mede dankzij zijn zwarte fruit enigszins doet denken aan een hele goede Merlot of Syrah. Hiervoor betaal je €27,50. Verkoopadressen via www.degoudenton.nl of de banner.
. Eenmaal voorbij Carmel Village, een flink eind bezuiden San Francisco, beginnen huizen, tuinen, akkers en golfbanen te verdwijnen. Hoe dieper je in dit Californische dal komt, des te ruiger wordt de natuur. De slingerende weg loopt over hellingen die alleen met wild groeiend geboomte en kreupelhout zijn bedekt. Het is daarom zeer verrassend om temidden van deze dorre woestenij een ongeveer 15 hectare tellende groene wijngaard te vinden – die dan ook nog aan een Nederlander behoort, Ben Pon. Eind jaren tachtig werd deze voormalige Volkswagen-importeur, Olympische kleiduiven-schieter en Porsche-coureur door een wijnfanatieke Amerikaanse tandarts getipt dat diep in Carmel Valley een terrein te koop was dat zich uitstekend voor wijnbouw zou lenen. Pon, die toen recentelijk afscheid had genomen van de familieholding en eigenlijk stil kon gaan leven, zag het project wel zitten en besliste snel. De eerste stokken werden in 1990 geplant. Het zou een soort hobby worden; de bedoeling was om slechts 1000 tot 2000 dozen per jaar te gaan produceren. De wijn moest van hoge kwaliteit worden, ‘want ik ben redelijk fanatiek, ik wil in principe de beste zijn’. Pon mikte op het niveau van een hoog geklasseerde Médoc, en koos daarom voornamelijk Bordeaux-druiven als cabernet sauvignon, merlot en cabernet franc. Gaandeweg ontstonden er allerlei problemen. Zo bleek irrigeren absoluut noodzakelijk, wat betekende dat er bronnen geslagen moesten worden – maar waar? De juiste plekken, zes stuks, werden uiteindelijk gevonden door een wichelroedeloper. Voorts bleek voorjaarsvorst een probleem te zijn. In de 300 tot 365 meter hoge wijngaard kon vrieskou in een nacht een complete oogst verwoesten. Wat weer betekende dat er een beschermend watersproeisysteem geïnstalleerd moest worden. Alleen al de noodzaak van deze voorzieningen maakte duidelijk dat kleinschaligheid geen optie meer was. Het wijnproject dijde uit tot een serieuze, zo niet zorgwekkende investering. ‘Iedereen voorspelde een financieel debacle’, zegt Pon achteraf. ‘Het geld ging op en ik begon ook zelf zenuwachtig te worden, maar achteraf is het een hele goede zaak gebleken – misschien wel mijn beste.’  De eerste oogst was die van 1994. Deze werd ruim een jaar op fust gelegd en toen nog een maand of zes in grote houten kuipen. Zes jaar na het planten van de eerste stok kon de Nederlandse wijnbouwer eindelijk de markt op gaan. De wijn, Marinus gedoopt (naar Bernardus Marinus Pon) werd uitstekend ontvangen. Men prees zijn klassieke, Bordeaux-achtige structuur en rijpingspotentieel. De wijn schittert vooral als je er iets bij eet. In Pons eigen hotel, de zeer comfortabele en succesvolle Bernardus Lodge (even buiten Carmel Village, zie foto) werd de Marinus geschonken bij lamsrug uit Colorado. Het bleek een kostelijke combinatie te zijn. De donkerrode, aan het glas hangende Marinus 2007, Carmel Valley smaakt sappig en energiek, met mooie nuances van bessen, waaronder cassis, ander zwart fruit, specerijen, waarondere laurier, zacht kruidig hout en roostertonen, terwijl zijn structuur stevig is en zijn afdronk lang. In Amerika overtreft de vraag naar Marinus het aanbod ruimschoots. De wijn is daarom nooit goedkoop: internetprijs €36. Het enthousiasme voor de Marinus bracht Pon ertoe om andere wijnen te produceren van andere locaties. Zoals van de om zijn groenten en John Steinbeck bekende Salinas Valley. De daarvan afkomstige wijnen werden Bernardus gedoopt en dragen de herkomstbenaming Monterey County en maken eveneens furore. Viefheid, sappigheid en een plantaardig aroma van vooral asperges typeren de vrij ferme, in zijn soort superieure Sauvignon Blanc 2009, die via internet voor €12,60 kan worden besteld. De op vat vergiste Chardonnay 2009  biedt een heerlijk geheel van toastachtig hout, romigheid en tropisch fruit. Internetprijs €16,40. Ook de Pinot Noir 2008 mag er zijn, gezien zijn sappige, milde smaak waarin roostertonen en rijpe rode vruchtjes vrolijk met elkaar verkeren. Internetprijs €19. Verkoop via www.debruijnwijnkopers.nl.

 

 

Uit zijn grote collectie heeft verzamelaar Bert Wentzel deze maand een bijkans antiek etiket geselecteerd. Hij schrijft er het volgende over. ‘Dit wijnetiket uit het eind van de 19e eeuw werd gevonden in een kelder in de oude binnenstad van Deventer. Wijnhandel Firma Weduwe C. Liesker, opgericht in 1824, importeerde destijds deze roemruchte wijn op vat, voedde hem  op de eigen kelders, bottelde hem en voorzag hem van een eigen etiket. Tegenwoordig zou dit onmogelijk zijn, want de gehele oogst wordt op het château in Bordeaux gebotteld. De wijnhandel Liesker hield door gebrek aan opvolgers in 1944 op te bestaan.’

*

Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.