Voor een smakelijk nazomer heb ik in Best uit de Test alleen al zestien echt lekkere witte en rosé wijnen geselecteerd en beschreven. Voorts, met in gedachten het deze maand volop beschikbaar komende wild, geef ik ook enkele daarbij passende wijntips. Die nog worden aangevuld met een tiental Italiaanse toppers uit de Toscaanse kuststreek Bolgheri. En er is méér, waaronder een reisreportage over de bergachtige, merenrijke Savoie – waar ook heerlijke wijnen worden geboren. Bovendien maak ik je deelgenoot van een memorabele maaltijd in het gevierde Parijse restaurant Maxim’s. Terwijl Rob Kerstens zijn perikelen met een grote Champagne fles openhartig onthult. En fotograaf Frank de Jongh een historisch beeld uit de Beaujolais laat zien.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Alvi’s Drift Brut Nature
Cap Classique
Binnen het immense, 6000 hectare bestrijkende landgoed Alvi’s Drift worden op 420 hectare meer dan twintig verschillende druivenrassen gecultiveerd. Met als resultaat een groot gamma 
wijnen, stille en mousserende. Het was de hoogst deskundige mede-eigenaresse 
Junel van der Merwe (foto), een Cape Wine Master, die enthousiast de Alvi’s Drift Brut Nature liet proeven. Een à la Champagne vervaardigde wijn die net als een goede Champagne drie jaar kelderrust kreeg, en werd samengesteld uit twee Champagne variëteiten, chardonnay (55 procent) en pinot noir. Het bleek een beschaafde, echt droge, frappant frisse en tegelijk een tikje rijpheid vertonende wijn te zijn, zacht schuimend, met in zijn smaak elementen van brioche, noten en citroenig fruit. En dat voor meestal circa €22,50, ongeveer de helft van je voor een betere Champagne betaalt. Adressen via www.monnik-dranken.nl.
Campillo Albariño 2022
Rías Baixas
Anno 2020 trad bij bodegas Campillo, een van de wijnbedrijven behorend aan de Spaanse familie Martínez Zabala, een buitengewoon bedreven en gedreven wijnmaakster in dienst, Ruth Rodríguez Ascacíbar. 
Behalve goed geschoold had ze niet alleen in eigen land, maar ook internationaal veel ervaring op gedaan, door o.a. te werken in Chili, Italië en zelfs Nieuw-Zeeland. Ruth (foto) kreeg de verantwoording voor alle wijnen van Campillo, dus behalve voor een hele reeks Rioja’s en een witte Rueda ook voor jongste loot aan de stam, een Albariño uit Rías Baixas. Waarvan de jaargang 2022 al meteen met goud werd bekroond. Behalve sappig smaakt deze goed gevulde Galicische wijn pittig fris, terwijl zijn aroma bepaald wordt door fris citrusfruit. Het is een voorbeeldige viswijn, maar we genoten er ook van bij een quiche lorraine. Fles €17,50 bij www.heerenvanheusden.nl, zie de banner.
Domaine de l’Idylle Cruet Vieille Vigne 2022
Savoie
Perfect passend bij de deze maand gepubliceerde reisreportage over Savoie is een 
superieure witte wijn uit dit gebied van bergen en meren. Het betreft de Cruet Vieille Vigne, een van de regionale jacquère afkomstige wijn die gemaakt werd op Domaine de l’Idylle, een serieus goed wijngoed van 23 hectare. De jaargang 2022 bevat een zomers alcoholpercentage van slechts 11,5 procent, heeft een bijna tintelende frisheid, is zeer sappig en biedt fruit van zowel citrus als groene appel. Deze voorbeeldige zeefruit-, vis- en saladewijn kost €17,95 bij www.bosmanwijnkopers.nl.
Finca os Cobatos Godello 2022
Monterrei
Als viswijn zou je ‘m bijna ‘goddelijk’ kunnen noemen, deze Godello uit Galicië. Zijn smaak is namelijk fris, ferm en goed gevuld, met schakeringen van gebrande noten, groene appel en sappig-milde citrus. 
Kwaliteiten die te danken zijn aan de Galicische godellodruif, aan de ruim 25 jaar oude stokken daarvan, aan het terroir – in dit geval kwartshoudende zandgrond van Monterrei (zuidelijkste en warmste wijnstreek in Galicië) – en natuurlijk aan de wijnmaker. Het domein van herkomst is Adegas Pazo das Tapias (18 hectare, links) dat is aangesloten bij de kleine Galicische wijngroep Pazo do Mar. Ik vond deze Godello bij www.schaapveld.nl voor €11,85, maar de wijn wordt eveneens gevoerd door andere leden van www.lesgenereux.nl
Gut Hermannsberg WEISS Weisser Burgunder 2022
Nahe
Bij het proeven van deze Duitse versie van Pinot Blanc kreeg ik terstond trek in gebakken sliptong bedruppeld met citroensap; het zou vast en zeker een onverslaanbare combinatie worden. 
Alhoewel, ook met sushi & co zou hij ongetwijfeld een goede Freund zijn, gezien alleen zijn elegantie (11,5 procent alcohol) en zijn sappige frisheid. Om maar te zwijgen over het frisse fruit van citrus en groene appel. De maker? Dat is Gut Hermannsberg dat, na staatseigendom geweest te zijn, geheel gerenoveerd werd door Dr. Christine Dinse die er zelfs een boek over schreef, en Jens Reidel. In totaal bestrijkt het domein zo’n 30 hectare, allemaal voortreffelijk gesitueerd in Duitslands droogste wijnstreek. Je kunt er ook logeren en restaureren. Flesprijs €16,35 bij www.okhuysen.nl.
Napa Cellars Chardonnay 2020
Napa Valley
Het Californische wijnbedrijf Napa Cellars werd anno 1976 gesticht in Napa Valley, en heeft sindsdien diverse eigenaren gekend, om uiteindelijk, na dertig jaar, in handen te komen van de Trinchero familie. 
Die in haar portfolio ook o.a. het grote Sutter Home heeft. Als wijnmaker van Napa Cellars fungeert Joe Shirley (foto) die voor zijn Chardonnay traditioneel Californisch te werk gaat. De 2020 werd dus in eiken vaten vergist 
en gerijpt, gedurende acht maanden, en ongeveer een kwart van de fusten was nieuw. Deze luxe behandeling verklaart de aanwezigheid van vanille en noten in het aroma, terwijl de wijn tevens iets boterigs heeft, alsmede gulheid, de nodige kracht (bijna 14 procent alcohol), zachte zuren en rijpe fruitnuances van zowel peer als perzik. Het is bijna een maaltijd op zich. De prijs voor een (zeer zware) fles schommelt tussen de €22,95 en €26,75. Adressen via www.dgswijn.nl.
Norbert Schmelzer Grüner Veltliner Classic 2022
Burgenland
Oostenrijks grootste wijngemeente is Gols, gelegen aan de noordoever van de Neusiedlersee. 
Er zijn ongeveer honderd wijnbouwers (m/v) gevestigd. Een van hen, met zijn kelder langs de hoofdstraat, is Norbert Schmelzer die door twee neven terzijde wordt gestaan. Hun Grüner Veltliner Classic 2022 is een heel kenmerkende. Bleek van kleur met een zweempje groen, en op sappige wijze smakend naar o.m. groene appel, terwijl ook een discrete, voor Grüner Veltliner zo typerende hartigheid present is, in de vorm van een pepertje. Verkoopadressen zijn te vinden op internet. Een ervan is www.abelswijn.nl waar €10,95 per losse fles wordt gerekend, en een euro minder bij zes tegelijk.
Sapientia Verdejo Ecológico 2022
Rueda
Anno 2018, toen Alberto Moro (foto) en diens vrouw Angeles Ortega in Rueda hun eigen wijngoed El Lagar de Moha stichtten, kozen ze voor een optimale 
milieuvriendelijkheid. Zo werd hun wijngaard allereerste van de gehele streek om biodynamisch te worden bewerkt. En voor de nieuw kelder werd een veld met zonnepanelen aangelegd. 
Geheel in lijn met deze initiatieven is het gebruik van uitsluitend natuurlijk gisten. Behalve natuurzuiver smaakt hun Sapientia, van de lokale sterdruif verdejo, bijna als een Sauvignon Blanc. De 2022 offreert namelijk een eenzelfde sappige frisheid tegen een bescheiden decor van plantaardigheid (voorzichtig wat buxus plus grassige elementen), terwijl het duidelijk aanwezig fruit dat van frisse citrus is. Deze onberispelijke Rueda is o.a. verkrijgbaar bij www.hermanwines.com, voor €11,60.
The Winery of Good Hope Bush Vine Chenin Blanc 2022
Stellenbosch
Een jaar of vijftien jaar geleden verrichte The Winery of Good Hope, die gelieerd is aan Radford Dale, een wijnbedrijf dat eigenaren van diverse nationaliteiten heeft (waaronder Robert Hill-Smith van Yalumba, Australië), zijn eerste botteling. Sindsdien viert het merk een 
wereldwijd succes. Dit dankzij de zorg en deskundigheid waarmee de wijnen worden gemaakt. Een van de geslaagdste soorten pleegt de van niet-geïrrigeerde bush vines (op de graniethoudende Helderberg) afkomstige Chenin Blanc te zijn. Waarvan de 2022 slechts 12 procent alcohol heeft en toch goed gevuld is, met flink wat sappig fruit van voornamelijk peer, terwijl een pietsje frisse citrus en een miniem nootje wat extra dimensie verschaffen. Richtprijs €11,25. Verkooppunten via www.kwastwijnkopers.nl.
Viberti Filebasse Chardonnay 2022
Piemonte
De drie generaties in wijnbouw actieve familie Viberti maakt vooral Barolo, van de blauwe nebbiolo, maar heeft op het eigen domein van 21 hectare ook witte chardonnay aangeplant. Deze wordt vakkundig verwerkt in een eigentijdse, veel roestvrij staal bevattende kelder 
die in het dorp Barolo zelf werd gebouwd. De daar geboren Viberti Filebasse 2022 is een houtloze, bleek getinte Chardonnay, ferm, licht kruidig, een tikje notig en aangenaam fruitig met elementen van zowel vrij frisse citrus als milder geel fruit. Deze op loodzware fles gebottelde wijn draagt een richtprijs van €18,50. Verkooppunten via importeur www.cordier-wines.nl. Overigens zijn de Viberti’s van huisuit restaurateurs; het begon allemaal in de nog steeds bestaande Trattoria del Buon Padre.
Viña Sauvignon Blanc
España
Een stille kracht binnen de Spaanse wijnwereld is de groep López Morenas. Dit 
tachtig jaar oude familiebedrijf, dat gesticht werd in Extremadura, produceert nu wijn binnen zeven verschillende gebieden, en exporteert naar 75 landen. Het succes is grotendeels te danken aan een sterke prijsprestatie. Zo kost de Viña Sauvignon Blanc slechts €3,99 – terwijl het toch een knisperend frisse, zeer correcte wijn is met ook frisse, heel discrete gekruide citrustonen (citroen en limoen vooral) die vriendelijk tegenspel krijgen van een vleugje mildheid. De aanbieder is www.dirckiii.nl, zie de banner.
Auzines Rosé 2022
Languedoc
Het château-achtige wijngoed Les Auzines is zo mooi gelegen, in ruw terrein op een plateau van 350 meter hoogte boven het Zuid-Franse dorp Lagrasse, dat de gereputeerde wijnmaker 
Laurent Miquel (op de foto met zijn zoon) niet alleen besloot om het kopen, maar ook om er te gaan wonen met zijn Ierse vrouw Neasa. 
En als hommage aan dit landgoed doopte hij een van zijn merklijnen Auzines. De rosé daarvan werd samengesteld uit cinsault, grenache en syrah. Het is een fris gestijlde, bleek oranje, elegante wijn met voornamelijk fris besfruit in zijn aroma – een rosé waarvan het eerste slokje terstond doet verlangen naar het tweede. Bij www.wijnkring.nl rekent men €13,95 per fles.
Sainte-Victoire by Henri Bonnaud 2022
Côtes de Provence
Het Provençaalse mini-gebiedje Palette is klein (43 hectare) en telt slechts een handvol producenten. 
Een daarvan is Stéphane Spitzglous (rechts) van Château Henri Bonnaud (14 hectare) – die zich niet laat beperken door de geringe omvang van zijn basisstreek, maar die ook wijngrond (10 hectare) bezit in de omgeving ervan. Zoals binnen de naar het nabije Montagne Sainte-Victoire vernoemde herkomstbenaming 
Côtes de Provence Saint-Victoire. De van die akkers afkomstige rosé Sainte-Victoire by Henri Bonnaud werd vervaardigd van organische geteelde grenache en cinsault – en bezit een meer dan een bonne kwaliteit. De 2022 is een zeer smakelijke, zeer sappige en tevens frisse rosé met nuances van specerijen, kruiden met een discrete toets van citrusfruit. Zalig om de nazomer mee te vieren. Flesprijs €14,55. Ik kocht de wijn bij www.mariuswijn.nl, maar hij wordt ook gevoerd door andere leden van www.lesgenereux.nl.
Villa Maria Blush Sauvignon 2022
New Zealand
Slim inhakend op de wereldwijde rosé trend heeft de Nieuw-Zeelandse topproducent Villa Maria een bleek oranje getinte blush versie gecreëerd van Sauvignon Blanc, de grote specialiteit. Dit gebeurde door 
14 procent Merlot toe te voegen. Bewust werden beide variëteiten vroeg geplukt, teneinde het suikergehalte in de druiven laag te houden, en de hun frisheid optimaal. Het karakter van Sauvignon Blanc is wel helemaal behouden gebleven. De wijn geurt dus duidelijk naar de voor Nieuw-Zeeland zo kenmerkende buxus c.q. grassigheid, terwijl in de smaak tevens frisse zuren markant aanwezig zijn. De beetjes bes- en rood fruit, naast die van grapefruit, zijn ongetwijfeld afkomstig van de Merlot. Kortom, dit is een rosé voor liefhebbers van witte Sauvignon. Gekocht voor €10,99 bij www.plus.nl.
Viña Esmeralda 2022
Catalunya
Drie jaar geleden werd het van origine Catalaanse wijnhuis Torres – zie de familiefoto – door Drinks International
uitgeroepen tot ‘het meest bewonderde wijnmerk ter wereld’. Echter, op het vooretiket van Viña Esmeralda rosé komt de naam Torres niet meer voor. Terwijl deze in 1976 gelanceerde rosado al decennia een bestseller is binnen het Torres assortiment. 
Hoe dan ook, de van alleen garnacha vervaardigde Viña Esmeralda is en blijft een aantrekkelijke wijn. De jaargang 2022 smaakt op sappige wijze opwekkend fris, heeft niet te veel alcohol (12,5 procent), is heel discreet gekruid en trakteert op rood fruit, zoals van aardbeien. Voor rond een tientje zijn er diverse aanbieders; adressen kunnen worden opgevraagd via www.walravensax.nl.
Errázuriz Max Cabernet Sauvignon 150 años 2020
Valle de Aconcagua
Als één Chileens wijnbedrijf de benoorden Santiago gesitueerde Aconcagua Vallei goed kent, dan is dat Viña Errázuriz. Want daar is het al sinds 1870 actief – decennialang als enige van het land. 
In dit dal werd het eigen bezit aan wijngaarden ook geleidelijk uitgebreid, tot meer dan 425 hectare. Een van de fraaiste valleiwijnen is de Max Cabernet Sauvignon die à la een betere Bordeaux werd gelagerd in vaten van Frans eikenhout, een jaar lang. Het is dankzij deze opvoeding dat de 2020 naast kruidige houttonen ook diverse beheerste roosteraroma’s heeft, zoals van chocolade en koffie, terwijl het verleidelijke fruit vooral dat is van bessen. Geen wonder dat sommige critici deze Max een bijkans maximale score gaven van meer dan 90 punten. Bij www.gall.nl (zie de banner) kost een fles €13,29.
Monte del Frà 2022
Bardolino
Ter afwisseling van haar vele creatieve gerechten serveert mijn vrouw Julie eens per week een lasagne bolognese, waarbij ik dan een steeds variërende wijn schenk. Welnu, vorige maand ontstond een perfect 
partnership met de jongste Bardolino van Monte del Frà. 
Een elegant ferme, flink sappige wijn met zowel zachtheid als frisheid, terwijl in zijn smaak kruidige elementen prettig worden gecombineerd met fruitige, vooral van bessen, inclusief een hint van cranberries. Enig onderzoek toonde aan dat deze vino – een blend van de streekdruiven corvina, molinara en rondinella – werd samengesteld door Marica Bonomo (rechts). Die, na een rechtenstudie en tegelijk vaak op het wijngoed te hebben gewerkt, haar vader opvolgde als wijnmaakster/eigenaresse van het 205 hectare bestrijkende Monte del Frà domein. Voornoemde, hele beste Bardolino 2022 wordt voor €9,65 aangeboden door leden van www.lesgenereux.nl.
Neleman Robuste Organic Bobal 2020
Spain
Goud in Berlijn, 90 punten van een Amerikaanse criticus en meer lovende recensies; het kan niet op bij deze ‘robuuste’ Bobal, die producent Derrick Neleman zelf 
beschrijft als ‘onze allerbeste rode biowijn’. Waarschijnlijk is het ook zijn duurste, namelijk €29,99 per (zware, eveneens robuuste) fles. Na een opvoeding in deels grote Franse fusten en deels betonnen eieren kreeg de – van een enkele wijngaard binnen Valencia afkomstige – wijn een licht rokerige, zachte kruidigheid als omlijsting van de milde, zeg maar licht zoete, stoere smaak die heel rijp fruit van zwarte plus blauwe vruchten (waaronder pruimen en vijgen) en bessen in de coulissen heeft. Aspecten die ‘m tot een ware wild & winter wijn maken. Verkoopinfo via www.neleman.org.
No Zero Negroamaro 2021
Puglia
In het uiterste zuiden van Italië’s vasteland, Puglia, stichtte ondernemer Gaetano Marangelli een 
aanzienlijk wijngoed van ongeveer 100 hectare. Het domein kreeg als naam Menhir Salento, een verwijzing naar de menhirs en dolmen die in deze regio te vinden zijn. Van het regionale ras negroamaro (letterlijk ‘zwarte bittere’) werd de allesbehalve bittere No Zero 2021 vervaardigd, een juist milde, bijkans zwoele, 
maar tegelijk zacht frisse en zacht kruidige wijn waarin de Mediterrane zon fraai gevangen werd. Een wijn bovendien waarvan het zachte, zondoorstoofde fruit bestaat een melange van o.a. vijgen, dadels en zwarte vruchten. Prima, kortom, bij herfstige vleesgerechten en uiteraard pasta’s met vlees. De flesprijs schommelt tussen €10,95 en €11,95. Adressen via internet en natuurlijk via importeur www.vinites.com (zie de banner).
Rustenberg Cabernet Sauvignon . Shiraz . Merlot 2021
Stellenbosch
De oud-Hollandse, historische hoeve Rustenberg ligt aan de voet van de Simonsberg bij Stellenbosch in een immens landgoed van ongeveer 880 hectare waarvan circa 120 beplant met 
druivenstokken. De familie Barlow heeft het iconische, uit 1682 daterende domein al tachtig jaar in bezit. Op Rustenberg is het overigens allesbehalve rustig, want een heel team is er doende om jaarlijks van een stuk of tien verschillende druivenrassen een kleine twintig verschillende wijnen te maken. Een dimensierijke, 
wondermooi bij wild smakende is de rode blend van Cabernet Sauvignon, Syrah en Merlot. Niet alleen het druiventrio verschaft diepgang aan de smaak – bessen, rijpe zwarte vruchten, drop – maar de negen maanden rijping in fusten van Frans en Amerikaans eikenhout voegt op beheerste wijze nog van alles toe, zoals rokerigheid, vanille, een beschaafde kruidigheid en roosteraroma’s, denk aan chocolade en koffie. Je krijgt dus véél wijn voor de €7,99 die www.ah.nl (zie banner) rekent. En wat fijn, zoniet best gedurfd, die schroefdop.
Wellanschitz Blaufränkisch Klassisch 2021
Burgenland
Het Oostenrijkse wijngoed Wellanschitz bestrijkt ongeveer 35 hectare en heeft zijn kelder in 
Neckenmarkt, regio Burgenland, schuin achter de kerk. Het wordt al zes generaties gedreven door de familie Wellanschitz. Voor meer dan 90 procent zijn de akkers beplant met blauwe druiven, waaronder vooral de in Burgenland zo uitstekend gedijende blaufränkisch. Van die variëteit komt de bekroonde Blaufränkisch Klassik 2021. Het is een vlezige, sappige, zacht frisse, licht kruidige (want op vaten van regionale kuipers gelagerde) wijn waarvan het aroma een aangename mix vormt van zwoel zwart fruit, een besje en een hint van donkere tonen. Zeer well geschikt voor herfst, winter en wild. Fles €12,95 bij www.colaris.nl, zie de banner.
HET BESTE VAN BOLGHERI
Een toonaangevend wijngebied binnen Toscane is Bolgheri dat zich uitstrekt langs de westkust. Men maakt er rode topwijnen (veelal voor topprijzen) die meestal een mooie melange vormen van Franse druivenrassen. Welnu, de proefprofs van Perswijn hebben tien van de allerbeste Bolgheri’s gevonden en beschreven. Het panel keurde de wijnen uit het Versatile glas van Grassl Glass. Alle vermelde Bolgheri’s ontvingen ten minste 16 punten van een mogelijke 20. De meeste prijzen zijn richtprijzen.
Beide beelden tonen het landgoed Ornelallaia.
Ornellaia 2019
GEUR kruiden en kersen, cassis, rokerig, zwoel, verfijnd
SMAAK elegant en puur, mooie zuren en tannine, verleiding
www.vinites.com, €225
Gaja, Ca’Marcanda Magari 2020
GEUR rokerig, fijn, kersen, cassis, vanille
SMAAK prachtig fruit, gepolijst, mooie zuren, lengte
www.kwastwijnkopers.nl, €65 à €75
Ornellaia, Le Serre Nuove 2020
GEUR kersen, zwarte bessen, specerijen, verleidelijk
SMAAK rond, sap, intens, fris, zwoel, lengte
www.vinites.com, €50 à €60
Castello di, Varvàra 2020
GEUR mooi fruit, kers, bes, specerijen, toast
SMAAK zacht, room, goed zuur, diepte, lengte
www.colaris.nl, €32,50
Gaja, Ca’Marcanda Promis 2020
GEUR rokerig, kersen, kokos, kruiden, cassis, pruimen
SMAAK rijp en zacht, pure verleiding, rijpe tannine
www.kwastwijnkopers.nl, vanaf €48,50
I Greppi, Greppicaia 2016
GEUR zoet rood fruit, peper, likeur, zoethout
SMAAK mooi intens, goed fruit, likeur maar ook zuren, tannine, lang
www.italiewijnen.nl,€53,95
Grattamacco 2021
GEUR specerijen, peper, thee, rood fruit
SMAAK zacht, soepel, elegant, fris, bittertje
www.colaris.nl, €27,50
Le Macchiole 2019
GEUR mooi fruit, chic hout, kruidig, precies
SMAAK mooi rijp fruit, rulle tannine, balans, lengte
www.bestofwines.nl, €24
Serni Fulvio Luigi, Acciderba 2020
GEUR bramen, zoethout, mokka, kruiden, intens
SMAAK rond, krachtig, veel fruit, goede tannine
www.vintaliani.nl, €27,95
Viticcio 2018
GEUR zwarte bessen, laurier, toast, drop
SMAAK mild zuur, soepel, toegankelijk, rijpe tannine
www.monnik-dranken.nl, €17,95 à €19,95
***
***
DE BEAUJOLAIS IN BEELD (1)
La Chapelle de Guinchay, 1973
Over deze foto schrijft zijn maker, Frank de Jongh, het volgende. ‘Mijn eerste druivenplukjaar. De wijnboer, Emile Passot, vond het maar raar dat ik een fototoestel meenam naar de wijngaard, “het is toch geen vakantie”. Toch nam ik, vaak heimelijk, foto’s. Ik heb nu een archief van 30.000 negatieven en 20.000 digitale foto’s. Op deze foto komt de kar met plukkers aan bij het chateau.’
* De Apeldoornse fotograaf Frank de Jongh gaat deze maand voor de vijftigste keer meehelpen met de druivenpluk de Beaujolais. Dit zal gevierd worden middels een expositie van Franks werk in het Musée Départemental du Compagnonnage te Romanèche-Thorins (van 15/9 tot en met 16/12). Zie ook www.beaujolais50.com.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
SMAKELIJK TOEREN DOOR SAVOIE
Overal in Savoie ervaar je de nabije Alpen. De besneeuwde Mont Blanc en andere toppen staan als wachters aan de horizon, het landschap is vrijwel overal sterk geaccidenteerd, en alle aspecten van het leven zijn op een bergcultuur ingesteld. De twee departementen tellende Savoie – waarvan de oorspronkelijke Latijnse naam Sapaudia ‘land van sparren’ betekende – is als wijnregio 
niet groot, maar wel buitengewoon boeiend. Want de circa 2500 hectare wijngaarden liggen verstrooid over een uitgestrekt gebied, vaak in betrekkelijk geïsoleerde districten, ieder met hun eigen type grond. Op de landkaart hebben deze enclaves de vorm van een archipel; het zijn kleine en grote eilanden, temidden van een hevig golvende zee van heuvels en bergen. De afstand tussen deze districten bedraagt soms tientallen kilometers. De noordelijkste wijngaarden zijn gesitueerd bij het Meer van Genève, de zuidelijkste een stuk voorbij Chambéry. In valleien en langs oevers vind je vlakke akkers, maar de meeste werden tegen hellingen aangelegd, sommige zeer steil.
Welnu, Lorenzo Ledel, uitgever en hoofdredacteur van het tekstueel en visueel rijke gastronomische tijdschrift VISION (www.visionmagazine.nl) ging op avontuur in de Savoie, en ontdekte daar niet alleen mooie zaken, maar ook smakelijke. Ziehier zijn impressies van de streek waarvan het deel rond de grote meren well de ‘Rivièra des Alpes’ wordt genoemd.
Vier meren herbergt de streek, waarvan het grootste het Lac du Bourget is. en het noordelijkste, het Meer van Genève dat gedeeld wordt met Zwitserland. Het prachtige, historische Aix-les-Bains (foto Place Carnot) ligt aan de oostkant van het 
Lac du Bourget, en je kunt er sinds mensenheugenis kuren in thermale baden. Wij hebben het bronwater echter gelaten voor wat het is, want de stad herbergt fijne restaurants waar regionale wijnen volop worden geschonken. Waaronder Apremont, wellicht de bekendste witte. Na een wandeling door Aix-les-Bains is het bijzonder prettig neerploffen in de fauteuils van het chique restaurant Leo-Paul. De gerechten op de klassieke kaart (foie gras d’oie, ris de veau, magret de canard) worden méér dan voortreffelijk uitgevoerd (www.grand-hotel-du-parc.fr/le-restaurant/). Om te overnachten is B&B La Turquoise Égarée een aanbevolen adres – alleen al voor het schitterende uitzicht over het Lac du Bourget – die onder hypermoderne architectuur tegen 
de bergwand lijkt aangeplakt (foto). Het jonge echtpaar dat dit etablissement rut, geeft de gasten een echt ‘thuisgevoel’. Een steile wandeling naar beneden leidt naar een mini privé strandje (www.laturquoise-egaree.fr.). Een paar haarspeldbochten hoger gelegen dan de bed & breakfast ligt restaurant Lamartine, een oase van luxe. Verrukkelijke gerechten, streekwijnen – en wederom een spectaculaire uitzicht over het meer (foto boven, in de introtekst). Maar dat telde niet mee voor de Michelinster (www.lamartine-marin.com).
Er wordt volop wijn gemaakt in de Savoie, alleen is deze niet erg bekend buiten die regio. Bij de diverse wijnmakers, vaak kleine familiebedrijven, ben je over het algemeen van harte welkom om te komen proeven – en natuurlijk meteen ook maar een doosje in de kofferbak te gooien. In Nederland zul je de wijnen 
niet zo vaak tegenkomen, en voor de prijzen hoeft u het niet te laten. Het niveau is supernetjes, en er wordt door een aantal bedrijven liefdevol geëxperimenteerd met (oude) druivenrassen. De mousserende wijnen uit Seyssel (links) worden gemaakt volgens de méthode traditionelle, dus net als die beroemde andere mousserende wijn uit het noorden van Frankrijk. De burgemeester van Seyssel liet tijdens een idyllisch boottochtje over de Rhône trots zijn wijnen proeven.
Wat de Savoie als wijngebied zo spannend maakt, zijn de eigen druivenrassen. Bekende, kosmopolitische variëteiten spelen hier een ondergeschikte rol. Alleen de Beaujolaisdruif gamay wordt hier op redelijke schaal gecultiveerd. Het meest geplant is de witte jacquère, waarvan knisperend droge wijnen worden gemaakt, net gebottelde berglucht. Apremont (onder, foto wijngaarden) is het bekendste voorbeeld. Een andere, voor Savoie 
zeer kenmerkende blanke variëteit is de roussette (bijnaam altesse). Deze geeft markante, doorgaans droge wijnen die enkele jaren kunnen rijpen en schakeringen hebben van viooltjes, van peer, van noten en soms heel licht van honing. 
Onder invloed van het nabije Zwitserland worden ook in Savoie delicieuze dorstlessers geproduceerd van de chasselas, met in de hoofdrol Crépy De zeldzame, frisse zuren bevattende gringet wordt verwerkt tot zowel stille als mousserende wijnen, en achter de naam bergeron gaat het witte Rhône-ras roussanne schuil. De wijnen van deze druif zijn krachtig, nootachtig en geuren soms naar meidoorn. Naast deze en andere witte soorten is de opvallendste en meest authentieke blauwe variëteit de mondeuse. De wijn daarvan bezit een energieke, bergachtige stoerheid met flink wat tannine en tonen van fris rood fruit, samen met iets van leder en kreupelhout. Een van de bekendste soorten is Chignin. Voorts experimenteert men momenteel, gedurende tien jaar, met zeven ‘vergeten’ rassen, om te bekijken hoe deze zich gedragen in een veranderend klimaat. Maximaal vijf procent van de oppervlakte mag ermee worden beplant en de ‘nieuwe’ variëteiten mogen niet meer dan tien procent van een blend uitmaken.
Het is ook mogelijk om Savoie per fiets te bereizen. Ze raden bij de toeristenbureaus wel aan om dan een helm te dragen, dat heeft natuurlijk met de afdalingen te maken. 
Zonder gekheid echter: bang om aangereden te worden door een auto hoef je niet te zijn, op de fraaie speciale fietsroutes. Deze bestrijken honderden aaneengesloten kilometers, dus tochten van meerdere dagen zijn mogelijk. Daarnaast zijn dagtochtjes met een al dan niet gehuurde (elektrische) fiets prachtig om te doen. De routes werden onderverdeeld in de categorieën très facile, facile en difficile. Wij zouden gaan voor de Route des Vignobles Alpins waarvan een app bestaat. Misschien is zo’n helm dan toch wel handig.
Wie wat urbaner is ingesteld, en niet zo houdt van het fietsen, paragliden, wandelen in de natuur en meer van dat soort zaken, diegene adviseren wij om gewoon een paar dagen in de hoofdstad Chambéry door te brengen. 
Dit is een redelijk mondaine stad, met in het oude centrum het imposante kasteel van de hertogen van Savoye. De fascinerende geschiedenis van de streek, die pas in 1860 dankzij het Verdrag van Turijn aan Frankrijk werd toegekend, wordt daar in een permanente expositie duidelijk uitgelegd. Chambéry herbergt tal van modieuze 
winkels en restaurants (zoals het uitstekende Le Pinson, www.restaurant-pinson.fr), alsmede een enorme overdekte versmarkt (Les Halles). Wie ter plekke wil neerstrijken kan zich laten verwennen in het Petit Hôtel Confidentiel, een prachtig vijfsterren(!) boutiquehotel. De persoonlijke aandacht die je hier krijgt is ongekend (www.petithotelconfidentiel.com). Al met al valt er ook buiten het skiseizoen véél te genieten in Savoie. Voor meer informatie zie www.smbtourisme.com.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
SCHILDERIJ VAN DE MAAND
De opdracht was dat alle cursisten van Ellen Meijer (Atelier GN9, Abcoude) op hun eigen manier het destijds veel onrust gevende werk Le déjeuner sur herbe van Edouard Manet zouden naschilderen. Je weet wel, het schilderij met een zittende blote vrouw naast twee half liggende, keurig geklede mannen, tijdens een picknick ergens in het bos. Ik had daar gewoon geen zin in, wilde iets echt oorspronkelijks maken, en en heb daarom uit de achtergrond van dat befaamde/beruchte schilderij een wassende tweede vrouw naar voren gehaald, en in een riviertje geplaatst. Het werk kreeg als titel De schonende baadster. Meer details vind je bij o.a. Mensen op www.vinpressionist.com
MEMORABELE MAALTIJDEN (12)
Genoten door Hubrecht Duijker
Op uitnodiging van Champagne Krug reisde ik begin maart 1976 naar Parijs, om daar samen met een grote groep van voornamelijk chef-koks en restaurateurs de tachtigste verjaardag van Raymond Thuilier te vieren, de fameuze eigenaar van driesterren restaurant L’Oustau de Baumanière. Plaats van handeling was het legendarische Maxim’s in de Rue Royale, het etablissement dat Jean Cocteau omschreef als ‘theater’. Ik schreef toen het volgende verslag.
Na gesticht te zijn in 1893, in een voormalige ijswinkel, duurde het zeven voordat Maxim’s een begrip werd in de Parijse uitgaanswereld. Dit gebeurde nadat tijdens een wervelwind van evenementen het interieur ingrijpend werd aangepast naar de toen opkomende Art Nouveau stijl. Gevierde kunstenaars schilderden fresco’s, plafonds maakte men van glas-in-lood, er kwamen grote spiegels in mahoniehout, koperen 
ornamenten verschenen, men plaatste lage, vergulde, soms wat gammele stoeltjes met knoopkussens, terwijl ook het servies en het glaswerk van Art Nouveau motieven werden voorzien, en de tafels zowel schemerlampjes als schitterende asbakjes. Met als gevolg dat het van 1900 tot 1914 elke avond feest was. Wat zich herhaalde vanaf 1931, na een lange stille periode. Tegenwoordig serveert de staf van 120 mensen vaak driehonderd couverts per avond. In zijn eerste glorietijd verwelkomde Maxim’s o.a. Russische adel, Engelse en Spaanse koningen, Zuid-Amerikaanse miljonairs, en vele anderen, waaronder vrouwen die fonkelende juwelen duidelijk prefereerden boven smetteloze zeden. Een Amerikaan genaamd Todd wiep eens een handvol gouden dukaten in de lucht, met als gevolg dat veel dames over de vloer kropen om ze te zoeken. En groothertog Serge verblijdde zijn tafelgenote met een dozijn oesters die elk een echte parel bevatten. Geen wonder dat Champagne veruit de meest gedronken wijn werd – en nog steeds is. Maar tijdens de Krug maaltijd werd natuurlijk niet Maxim’s eigen Champagne uit 1969 geschonken (dinerprijs 145 FF, lunchprijs 90 FF), maar de fijne, beschaafde, opwekkende Crémant van Krug.
Terwijl een orkestje vioolmuziek ten gehore brengt, arriveert het voorgerecht. Het is een perfecte foie gras, niet te droog noch te zwaar, en nuancerijk van smaak. Met erbij een fijne, frisse, jamachtige aspic. De voortdurend gul bijgeschonken Crémant houdt zich er goed bij staande. En blijft dat doen bij de rode poon die deels bedekt is met schijfje citroen en sinaasappel, en vergezeld gaat van twee gekookte mosselen plus een enigszins frisse saus waarin ik ook olijf en basilicum meen te proeven. De wijn wisselt bij het hoofdgerecht. De aanwezigen worden verwend met Château Margaux 1953 uit magnum. Wat een verfijning in geur en smaak. Men schenkt hem bij lamsvlees en croûte waarvan het garnituur bestaat uit een mousse van bieslook en pommes dauphines. Een meesterlijke combinatie met de Margaux. Nadat de kaas geserveerd is – Saint-Nectaire, uitgelopen Brie, twee flinterdunne schijfjes zwarte truffel, pijnboom pitten – neemt Jean-Pierre Haeberlin (van Auberge de l’Ill) het woord, natuurlijk om Raymond Thuilier (middenop de groepsfoto met naast zich Mado Point) te feliciteren, maar ook om zijn visie te geven op verfijnd koken dat hij beschrijft als een art majeure, te vergelijken met schilderkunst. Met chocolade gebak, enorme schalen vol bonbons en andere zoeternijen, wederom Champagne, de Krug 1962 uit magnums (gaat helemaal onderuit bij al het zoet, maar niemand klaagt) en 250 jaar oude Cognac van Rémy-Martin. De stemming wordt nog feestelijker als om 00.52 uur de bovenlichten uitgaan en alleen de schemerklampjes op tafel hun schaarse licht blijven verspreiden.
Naschrift: Maxim’s was lange tijd niet alleen het beroemdste restaurant ter wereld, maar droeg ook drie sterren in de Guide Michelin. Het verdween echter uit deze gids in 1978, naar verluidt op verzoek van de toenmalige eigenaren. Sinds 1981 behoren het etablissement en dochterbedrijven aan modeontwerper Pierre Cardin.
FLATERS AAN TAFEL
Je zou het bijna een jeugdzonde kunnen noemen, mijn allesbehalve serieuze paperback Flaters aan tafel die ruim 35 jaar geleden verscheen bij de toen nog bestaande Mondria Uitgevers. Het boekje bevatte een verzameling blunders die bekende, minder bekende en volstrekt onbekende Nederlanders aan tafel maakten, thuis of in restaurants. De uitgave werd gegarneerd met knappe, cartoonachtige tekeningen van de briljante, internationaal bekroonde Bert Witte (1943-2012) die o.a. jarenlang in De Telegraaf heeft gepubliceerd. In elk maandmagazine plaats ik voortaan vrolijke voorvallen en illustraties.
Bruispaar
Als wijnkoper, sprookjesverteller, auteur en kunstschilder was de vaak een bolhoed dragende Rob Kerstens een veelzijdige persoonlijkheid. Maar ook hij heeft van alles moeten leren- waaronder het openen van een fles Champagne. Daags voor het trouwen van zijn zuster Olga waren alle oudere ooms en tantes in Tilburg gearriveerd. Die middag kwam het gezelschap samen bij Robs ouders, in de salon. Vader Kerstens bracht net trots, en zwaar tillend, een enorme fles Champagne binnen: een Methusalem, goed voor acht gewone flessen ofwel zes liter van het kostbare vocht. Rob mocht hem openen. Vader keek toe met een gezicht van ‘doe dat nu eens zoals het hoort’.
Helaas, de reuzefles stond op een stukje pas geboend parket. Dus toen Rob probeerde de kurk langzaam omhoog te laten komen, wat sowieso al niet lukte want hij knalde de fleshals uit, glipte de fles onderuit. Om vervolgens spuitend als een brandslang de salon tot in de verste hoeken vol met schuimende wijn te spatten. Het als gevolg gillende tantes, gedoofde sigaren, natte pakken – en nauwelijks voldoende Champagne om het aanstaande bruidspaar een half glas te schenken. Rob schreef achteraf ‘Het heeft jaren geduurd voordat ik thuis weer een fles mousserende wijn mocht openen’.
***
Het eiland Madagaskar, oostelijk van Afrika, werd in 1960 onafhankelijk van Frankrijk en heeft 27 miljoen inwoners. De wijngaarden werden in de 19e eeuw door Franse kolonisten aangelegd op terrassen in de hooglanden rond Fianarantsoa. In totaal zijn 800 hectare met druivenrassen beplant, zoals petit bouchet, villardin, chambourcin en couderc blanc, variëteiten die gewoonlijk eenvoudige wijnen geven.Aldus de toelichting van de grote etiketten verzamelaar Bert Wentzel (jokebertwentzel@gmail.com) die dit label selecteerde uit zijn wereldwijde collectie.
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website in dit maandmagazine zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.
