Zomerwijnen, je vindt ze volop in dit zomermaand magazine. Bijvoorbeeld een blanke Bordeaux met slechts 11,5 procent alcohol, gebottelde berglucht in de vorm van een witte Savoie, enkele sappig frisse rosés, een voor zijn geld buitengewoon goede liter Sauvignon Blanc en een paar geslaagde witte soorten zonder alcohol. Voorts wordt, voor een leuk dagtochtje in eigen land, het historische, gezellige Enkhuizen voorgesteld – en da’s nog lang niet alles.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Hola! Barcelona Organic Brut
Cava
De naam Hola! Barcelona wordt niet alleen gedragen door de openbaar vervoerspas van de stad Barcelona, 
maar ook door een bodega die in de nabije Penedès diverse Cava’s produceert. Het bedrijf werd gesticht 
door twee Belgische ondernemers, Christopher Heirweg en Christel Weemaes – die zich tot doel stelden om de best mogelijke Cava’s van organische geteelde druiven te maken. Succes bleef niet uit, gezien de inmiddels aanzienlijke export. De overigens zeer betaalbare Hola! Barcelona Organic Brut geeft dan ook veel genoegen als feestelijke aperitiefwijn en bij hartige hapjes, zoals tapas en sushi. De uit de gebruikelijke macabeo, parellada en xarel.lo samengestelde wijn, die het eveneens gebruikelijke, bescheiden alcoholpercentage van 11,5 heeft, trakteert op pittig fris smakende belletjes die prettig gekoppeld worden aan fris fruit en een snufje specerijen. Fles €7,59 bij www.ah.nl, zie ook de banner.
Barton & Guestier Petite Nancy 2024
Bordeaux Blanc
Dit jaar kan Barton & Guestier het glas heffen, namelijk om te vieren dat het bedrijf driehonderd jaar bestaat – wat dit tot het oudste wijnhuis van Bordeaux maakt. Hetgeen overigens niet betekent dat B&G een traditioneel beleid voert. Integendeel, zo toont de witte Petite Nancy, een blanke Bordeaux die, geheel passend in deze tijd, slechts 11,5 procent alcohol bevat. Men stelde hem wel klassiek samen uit 80 procent sauvignon blanc en de rest sémillon. De helft van de wijn werd vergist in eiken vaten, wat de frisse, sappige, vrij lichte smaak o.m. een vleugje vanille verschaft, naast het frisse citrusfruit. Deze zeer zomerse aperitiefwijn kost €7,99 bij www.jumbo.com.
Domaine de l’Idylle, Alpine Jacquère 2024
Savoie
Het is altijd een genoegen, en dat zeker in de zomer, om een superieure witte Savoie te proeven. 
Vooral wanneer het een wijn betreft van de regionale topdruif jacquère. De Alpine 2024 van Domaine de l’Idylle bevat slechts 11,5 procent alcohol, en doet vanwege zijn heldere frisheid denken aan gebottelde berglucht. Frisse citrus is eveneens present, net als een vleugje sauvignonachtige plantaardigheid. Het is de familie Tiollier die al sinds 1840 het in Cruet (foto) gesitueerde Domaine de l’Idylle drijft dat ruim 20 hectare bestrijkt. Fles €14,95 bij www.bosmanwijnkopers.nl.
J. Meyer Pinot Blanc 2024
Pfalz
Bij witte asperges pleegt Pinot Blanc prima te smaken, zo ontdekten we afgelopen voorjaar, terwijl het tevens een voorbeeldige viswijn is. De bekendste versie komt uit Alsace, maar die uit Duitsland is zeker ook een proefneming waard. Bijvoorbeeld de Pinot Blanc van het merk J. Meyer, met zijn levendige, frisse smaak, zijn bescheiden 12,5% alcohol en het fruit van zowel witte vruchten als citrus. Bij Nettorama betaalde ik €4,65. En wat fijn, die schroefdop.
Grand Sud Sauvignon Blanc 2024 (liter)
Vin de France
Wat prijsprestatie betreft behoren de Zuid-Franse liters van Grand Sud tot de sterkste die ik ken, en dat al jaren. Het 
wijnbedrijf achter dit merk is de nummer één familiefirma van Frankrijk, Les Grands Chais de France. Van het oogstjaar 2024 is nu ook de Sauvignon Blanc beschikbaar. Voor zijn geld biedt deze bleek getinte, op een sjieke literfles gepresenteerde wijn véél waar, smakelijk waar. Bovendien is-ie geenszins vermoeiend, met slechts 11 procent alcohol, terwijl hij toch goed gevuld is. De jaargang 2024 smaakt voorts sappig, vrij levendig en aangenaam fruitig, met zowel frisse als ietwat milde citrustonen. Deze aardige alledags- en partijtjeswijn kost meestal slechts €5,99 per literfles, en wordt gevoerd door diverse supermarktketens zoals Boon’s Markt, Hoogvliet, Jan Linders, Jumbo, Plus, Poiesz en Vomar.
Hermanos Lurton, Cuesta de Oro 2023
Rueda
Zijn bakermat is de Bordeaux streek, maar François Lurton heeft zijn vleugels uitgeslagen 
naar ook Argentinië, Chili en Spanje – waar hij anno 1992, aanvankelijk samen met zijn broer Jacques, witte wijn ging maken in eerst Rueda. Waar François (links op het lang geleden gemaakte duoportret) momenteel 12 hectare bezit. 
Van de daarop ongeïrrigeerd groeiende, regionale verdejo vervaardigde hij een zeer smakelijke witte wijn, gedoopt Cuesta de Oro – een Rueda die tegenwoordig wordt vergist in amfora’s van beton en zandsteen. De aromatische jaargang 2023 is nog altijd lekker fris, goed sappig en flink fruitig, met schakeringen van o.m. witte vruchten en citrus plus het allerkleinste kruidje. De flesprijs van deze verrukkelijke Verdejo ligt doorgaans tussen de €16,75 en €17,50. Verkooppunten via www.cordier-wines.nl.
V/II Lettre de Vendanges, Grande Réserve 2023
Pays d’Oc
Een vineuze kracht binnen de Languedoc vormt Fonjoya, een bedrijf dat 
ontstond toen twee regionale coöperaties met elkaar fuseerden. Deze gezamenlijke wijnbouwers, ongeveer 160, cultiveren zo’n 1000 hectare. Hun witte Lettre des Vendanges 2023, een pure, op vat gerijpte, vlezige Chardonnay, heeft een aroma waarin van alles waarneembaar is. Ik noteerde o.a. milde, bijna honingachtige, zelfs haast naar marmelade neigende citrus, zuidvruchten, een botertje en beschaafde, rokerige roostertonen. Voor €9,50 is deze aimabele Chardonnay beschikbaar bij www.josbeeres.nl, zie ook de banner.
MiP 2024
Côtes de Provence
Het is opvallend dat in de Provence naast de overrompelend aanwezige rosés steeds meer hoogwaardige witte wijnen worden gemaakt. 
Met meestal vermentino (ter plekke vaak rolle genoemd) in een hoofdrol. Zo verscheen een witte Côtes de Provence met het merk MiP, een afkorting die staat voor Made in Provence. Dit is een uitermate succesvolle wijnlijn van Domaine des Diables waarvan de 30 hectare zich uitstrekken aan de voet van het Montagne Sainte-Victoire. Het door Guillaume (rechts) en Virginie Philip geleide wijngoed is uitstekend geëquipeerd, mede dankzij een investering die gedaan werd om het contact tussen wijn en zuurstof zo veel mogelijk te beperken. Wat de kwaliteit van de wijnen zeer ten goede komt. De witte MiP 2024 werd samengesteld uit alleen vermentino, en combineert in zijn sappige, elegant ferme smaak allerlei elementen: kruiden, specerijen en fruit, vooral van mild frisse citrus. Bij alleen al licht gekruide vis van de grill vormt deze MiP een feestje. Adviesprijs €15,95, adressen via www.kwastwijnkopers.nl.
Natureo Chardonnay 2023 (alcoholvrij)
Spain
Na jaren van experimenteren bracht het Catalaanse wijnhuis Torres een alcoholvrije wijn op de markt. Het was Spanje’s allereerste, en hij kreeg de naam Natureo. Na een Muscat en een mousserende versie werd 
voor het tweede achtereenvolgende jaar een Chardonnay uitgebracht. Ook deze maakte men alcoholvrij via de zogeheten spinning cone methode waarbij de wijn wordt gecentrifugeerd en als het ware gestoomd. Het is een heel natuurlijk, puur fysiek proces waarbij het toevoegen van smaakstoffen vermeden wordt. Welnu, ook de nieuwe Natureo Chardonnay verdient een compliment. Zijn smaak is tongsmakkend fris, zeer sappig, en het duidelijk aanwezige fruit is dat van citrus plus een hint van exotische vruchten. Bij o.a. www.drinkheroes.nl kost een fles €7,49. Overigens gelooft de familie Torres zozeer in alcoholvrije wijnen dat voor bereiding daarvan een nieuwe, zes miljoen euro kostende kelder wordt gebouwd.
Puerta Andalia Verdejo 2024
Rueda
Via deze smakelijke witte wijn maken we kennis met een van Rueda’s belangrijkste producenten, het door Antonio Sanz gestichte Palacio de Bornos (dat ook werkt met namen Bornos Bodegas en Cuevas de Castilla). Op drie locaties binnen het noordelijk van Madrid gelegen Rueda beschikt dit eigentijds toegeruste domein over 308 hectare met druivenstokken. Van de regionale Verdejo werd vorig jaar een vrij ferme versie gemaakt, met nuances van zowel frisse als milde citrusvruchten plus een vleugje plantaardig c.q. buxus (dat heel kenmerkend is voor Sauvignon Blanc). Deze breed inzetbare zomerwijn draagt een richtprijs van €6,70 à €6,95, en is te koop bij o.a. www.bovino.nl en www.voordeelwijnen.nl. De importeur is www.deltawines.eu.
Quota 311 2023
Verdicchio dei Castelli di Jesi Classico
Achter het vrolijke, kleurrijke etiket van de Quota 311 gaat een stille wijnreus schuil, Il Teatro del Vino. 
Dit in Toscane gevestigde bedrijf, dat gesticht werd door Mario Galleri en Leonardo Stelloni, vertegenwoordigt niet alleen tientallen wijnproducenten in heel Italië, maar ook meer dan vijftig wijnbouwers in Frankrijk, plus nog een paar in Duitsland. De witte Quota 311 (een referentie aan de hoogte van de wijngaard) werd geproduceerd in het groene, reliëfrijke gewest Marche, van de regionale verdicchio druif. Het is een smakelijke wijn die een frisse kern heeft, een elegante fermheid en sappige fruittonen van zowel witte als groene en citrusvruchten. Fles €7,29 bij www.gall.nl, zie ook de banner.
Sankt Anna Pur Mineral Riesling Dry 2024
Pfalz
Het Duitse familiebedrijf Weinhaus Lergenmüller beoefent wijnbouw al sinds 1535. 
Het eigen domein, dat geleid wordt door Jürgen Lergenmüller, beschikt over circa 85 hectare wijngrond, verdeeld over een paar honderd percelen. (En er zijn nog twee andere bezittingen, waaronder het legendarische Schloss Reinhartshausen in de Rheingau.) Er groeien allerlei verschillende druivenrassen; het Lergenmüller assortiment is dan ook enorm. Uiteraard is ook Riesling aanwezig, zoals de Sankt Anna Pur Mineral Dry – waarvan de 2024 overigens minder droog is dan dry doet verwachten. Maar dat zoetje krijgt wel tegenspel van frisse zuren, terwijl ook sappig wit fruit aanwezig is, alsmede elegantie (slechts 12 procent alcohol). Deze tuin & terras wijn kost €7,99 bij www.jumbo.com.
St. Anthony Chardonnay 2024
Rheinhessen
Behalve bio is deze Chardonnay zeer zomers, want hij bevat slechts 11,5 procent alcohol, en dus niet vermoeiend op een warme dag. De wijn werd geboren op Weingut St. Anthony dat 60 hectare bestrijkt (waarvan 15 bestaand uit steile hellingen) en dat nu ongeveer twintig jaar behoort aan textielhandelaar Detlev Meyer die flink in het domein investeerde en Dirk Würtz aanstelde als directeur-wijnmaker. Wat de zo zomerse Chardonnay 2024 betreft, die kreeg ook wat houtcontact, vandaar de vleugjes kruiden en noten die het witte en gele fruit van deze goed gevulde, zachtfrisse Rheinhessen plezierig completeren. Fles €13 bij www.vinotheekvintage.nl.
tatahi 0% (alcoholvrij)
Marlborough
In Nieuw-Zeeland, dicht bij de noordpunt van South Island, ligt de grotendeels door bergen omgeven wijnstreek Marlborough 
waar de voormalige cricketspeler Andrew Bailey (getrouwd met Marieke, een Nederlandse) een wijnbedrijf begon. Hij doopte dit Misty Cove. Momenteel heeft dit ruim 500 hectare in bezit of onder contract dan wel in pacht. Naast de gewone, superieure Sauvignons Blancs levert Misty Cove ook alcoholvrij versies, zoals de tatahi 0%. Waarvoor de druiven ook in Marlborough groeien. Het is een knap gemaakte creatie, opwekkend fris, goed droog (slechts 2,55 gram suiker per 100 ml) en fris fruitig (limoen, grapefruit) met nog een vleugje plantaardigheid. Flesprijs €7,99 bij www.dirckiii.nl, zie de banner.
Weingut Höfinger, Gobelsburger Grüner Veltliner 2024
Niederösterreich
In het wijndorp Gobelsburg, binnen de Oostenrijkse streek Kamptal, weet de familie Höfinger – momenteel de zusters Christine en Johanna – elk jaar weer kostelijke witte wijnen te maken. Met voorop Grüner Veltliners, waarvan de gelijknamige druif de lössrijke regio grote faam bezorgde. Een hoogst plezierige kennismaking met het 22 hectare tellende weingut is de Gobelsburger Grüner Veltliner uit 2024. De levendige wijn smaakt sappig en pittig fris tegelijk, offreert prettig wat fruit van o.a. frisse citrus, en heeft ook het voor zijn soort zo kenmerkende hintje hartigheid. Het is gewoon een voorbeeldige Veltliner die bij www.heerenvanheusden.nl (zie de banner) op €10,95 is geprijsd.
Château La Tour de By 2024
Bordeaux rosé
Mijn herinneringen aan Château La Tour de By, aan zijn wijnen, en aan de man die dit domein heeft groot gemaakt, Marc Pagès, zijn (tal)rijk. Het bij een voormalige vuurtoren 
gesitueerde château ligt in het Bordeaux district Médoc, vlakbij de ter plekke zeer brede Gironde, 
en beschikt o.m. over bijna 70 hectare kiezelkruinen: dezelfde, goed drainerende, complex samengestelde grondsoort waaraan ook veel grands cru classés hun klasse ontlenen. Anno 2005 droeg Marc Pagès, die in 1965 bij het château betrokken raakte, de leiding over aan een kleinzoon. Zelf overleed hij twee jaar nadien. Inmiddels is een tweede kleinzoon tot het team toegetreden. Deze nieuwe generatie maakt naast de nog altijd meesterlijke Médocs ook een rosé. Druif cabernet sauvignon, herkomstbenaming Bordeaux. De bleek oranje getinte, elegante 2024 smaakt behalve vief ook zeer sappige en flink fris, met plezierige wat fruitige elementen (besje, citrus) en een klein kruidje. Fles €9,29 (in de aanbieding) bij www.colaris.nl.
Ingrid Groiss Hasenhaide rosé 2024
Niederösterreich
‘Mijn filosofie is dat ik geen wijn maak; ik zie mijn taak als het behouden van de hoge kwaliteit van de druiven, en dat met zo min mogelijk interventie teneinde in mijn wijnen zowel het brede 
spectrum aan aroma’s als de typiciteit van de druiven en hun terroir tot uiting te laten komen.’ Aldus de filosofie van Ingrid Groiss die in Oostenrijk 18 hectare biologisch bewerkt. (Op de foto staat ze met Xavier Kat, directeur van Wijnkoperij Okhuysen, en de rosé.) Naast haar wondermooie witte wijnen maakt Ingrid een riante rosé, de Hasenhaide. Die ze in 2024 samenstelt uit 70 procent pinot noir en de rest zweigelt. De recentste jaargang smaakt niet alleen elegant, spatzuiver en flink fris, maar trakteert tevens op fris fruit, zoals van bessen. Herrlich op een mooie zomeravond. Bij www.okhuysen.nl (zie de banner) kost een fles €14,25.
Marqués de Cáceres Rosado 2024
Rioja
In meer dan 120 landen verkoopt ze haar wijnen, Cristina Forner (foto) van Marqués de Cáceres. 
Waarmee ze waarschijnlijk Spanje’s meest succesvolle wijnvrouw is. Dat succes is mede te danken aan de kwaliteit, betrouwbaarheid en stijl van haar wijnen – die eerst uitsluitend uit de Rioja kwamen. Zelf stelt ze: ‘Mijn streven is dat onze wijnen genoten zullen worden met vrienden en geliefden, in de hele wereld’. De jongste rosé van Marqués de Cáceres werd vervaardigd van alleen Rioja’s sterdruif tempranillo en is vanwege zijn vrij stevige structuur en zachte kruidigheid vooral geschikt om aan tafel te schenken, bij lamsvlees van de grill bijvoorbeeld. Zijn ietwat milde fruit is hoofdzakelijk dat van rijpe rode vruchten. Fles €6,99 bij www.plus.nl.
Argiolas Cardanera 2023
Isola dei Nuraghi
Weinig domeinen op Sardinië zijn zo groot (230 hectare, verdeeld over vijf locaties) en zo gastvrij 
(proeflokaal, Segway rondritten, kookcursussen en meer) als het familiebedrijf Argiolas. Dat geleid wordt door de derde generatie van eigenaren. Bovendien is het duurzaam ingesteld. En het levert echt goede wijnen, met als smakelijk voorbeeld de rode, ferme Cardanera gemaakt van carignano (ofwel carignan). De dieprode 2023, die geen houtcontact ontving, is een aangenaam geurende wijn die in zijn sappige, ietwat rijpe en een tikje milde smaak schakeringen biedt van o.a. bramen, dadels en drop. Fris geschonken vond ik m het lekkerst. Reken op €14 à €15 per fles. Verkooppunten via www.vinites.com.
Chat Sauvage Pinot Noir 2020
Rheingau
Je moet maar durven, om in de Riesling streek van Duitsland, Rheingau, helemaal geen riesling aan te planten, maar alleen pinot noir en chardonnay, twee Bourgondische druivenrassen. Maar dat is precies wat de Hamburgse ondernemer Günter Schulz deed. 
Bovendien gaf hij zijn 8 hectare tellende domein een Franse naam, Chat Sauvage. Het was geen verkeerde beslissing, want de steile akkers bleken van voornoemde variëteiten hoogwaardige wijnen te geven. Zo creëerde directeur/mede-eigenaar een wijnmaakster Verena Schöttle (rechts) een Bourgondisch gestijlde Pinot Noir 2020 die 22 maanden 
vatlagering onderging en een voor zijn soort opvallend stevige structuur (met 14,5 procent alcohol) en diepe kleur heeft. Het houtcontact heeft de wijn een fijne kruidigheid en dito tannines verschaft, terwijl de sappige, vlezige smaak ook donkere aroma’s bevat en op bescheiden wijze een melange van rijp besfruit en zwarte vruchten. De (op een vreemd zware fles gebottelde) wijn draagt ook een Bourgondische prijs, namelijk €32,50, bij www.thefoodystore.nl.
Ponte da Boga Mencía, Pizzaras y Esquistos 2022
Ribera Sacra
Vanwege zijn talrijke steile leisteen hellingen langs een slingerende rivier roept Ribera Sacra associaties op aan het Duitse Moezeldal, maar dan in een Iberisch kader. 
De streek ligt namelijk diep in Spaans Galicië. Het allereerste wijndomein werd er anno 1898 gesticht, Ponte da Boga – en dat floreert als nooit tevoren, omdat Ribera Sacra steeds vaker uit de vergetelheid wordt gehaald. Op diverse locaties bezit Ponte da Boga 33 hectare, waar niet alleen de witte godello groeit, maar ook de blauwe mencía, een goede bekende uit Bierzo. Het is daarvan dat de Pizzaras y Esquistos 2022 werd gemaakt, een enkele maanden op vat gelagerde, donkerrode, nog vitale wijn die in zijn stevige, sappige smaak donkere elementen, zoals van drop, hoogst plezierig combineert met rijpe zwarte vruchten. Kortom, de barbecue kan aan… Adviesprijs €16, verkooppunten via www.monnik-dranken.nl.
***
GIGANTEN UIT GIGONDAS
Een wijn vol zonnewarmte, dat is Gigondas, want deze Rhône-reus heeft eerst en vooral kracht, generositeit en alcohol. Of er daarnaast nog veel te proeven valt, hangt af van zijn niveau. De beste soorten Gigondas bieden naast hun gespierdheid een hele regenboog van nuances: zwoele kruiden, milde vruchten (kersen en pruimen vooral, maar soms ook bessen en rijp rood fruit), peper, kreupelhout, diergeuren, tabak, hout. Grenache is de basisdruif. Tot 80 procent van deze blauwe variëteit mag in de wijn worden verwerkt – en bij veel van de betere wijnen gebeurt dat ook. De wet schrijft bovendien voor dat grenache tegenwoordig minstens 80 procent van de aanplant moet vormen. Het terrein waarop de stokken staan, vertoont flink wat variatie.
Het district heeft zowel vlakke, alluviale terrassen als hoog liggende hellingen en plateaus waar de grond kalk en mergel bevat. Deze akkers bevinden zich in en tegen de Dentelles de Montmirail (foto), een verweerd gebergte dat direct oprijst achter het tegen een helling gebouwde dorp Gigondas. De eerste druivenstokken zouden in Gigondas geplant zijn door veteranen van het Tweede Legioen, de stichters van Orange, in de 1e eeuw voor Chr. Dat de Romeinse legionairs ook van de wijn genoten, blijkt uit de naam die ze de nederzetting gaven: Iocunditas, oftewel ‘vrolijke stad’. Welnu, de proefprofs van Perswijn hebben de allerbeste soorten Gigondas geselecteerd; alle vermelde wijnen ontvingen 16 of meer punten van een mogelijke 20. Sommige prijzen zijn richtprijzen. En er werd geproefd uit Versatile glazen van Grassl Glass. De foto’s zijn van Domaine la Bouïssière. Druivenrassen wordt als volgt aangegeven:gn = grenache noir, sy = syrah, mou = mourvèdre.
Brusset, Le Grand Montmirail (gn/sy/mou) 2023
GEUR zoete kersen, cassis, peper, drop, laurier, jong
SMAAK mooi intens, fruitig, tannine, kracht en fris
www.degoudenton.nl, €24,50
Brunel de la Gardine (gn/sy) 2021
GEUR pruimen, blauwe bessen, bonenkruid, aards
SMAAK krachtig, ook fris, tannine, drop, lang
www.vinites.com, €21,95
Château de Saint Cosme (gn) 2022
GEUR mooi fruit, intens, chocola, zwarte kersen, verleiding
SMAAK zacht en gepolijst, mooie tannine, puur, lengte
www.colaris.nl, €42,50
Domaine la Bouïssière (gn/sy) 2022
GEUR mooi rijp, donker bosfruit, peper, zoethout, rozemarijn
SMAAK krachtig en rijk, ook genoeg fris, tannine, lang en gul
www.lesgenereux.nl, €28,20
Domaine de Piéblanc, Pallierouda (gn/sy) 2021
GEUR donker, mestig, pruimen, confiture
SMAAK heel verleidelijk, rond, soepel, mooi fruit
www.grapedistricxt.nl, €33,99
Domaine du Roucas de St Pierre, Cuvée non filtrée (gn/sy/mou) 2020
GEUR zoet en intens, zoethout, pruimen, tabak
SMAAK zacht en rijp, mooi rond en verleidelijk
www.wijnimportbart.nl, €26,50
Guigal (gn/mou/sy) 2020
GEUR rijping, kersen, pruimen, leer, oud hout
SMAAK goed intens, niet dik, rulle tannine, drop
www.ah.nl, €21,99
La Tour Coste, ‘Terrasses de Rhénane’ (gn/sy/mou) 2020
GEUR gerookte paprika, olijven, zwarte peper, zwarte kersen
SMAAK krachtig en peperig, romig, rond, fijne tannine
www.labranche.nl, €28.95
Les Vins de Vienne – Cuilleron-Gaillard-Villard ‘Les Pimpignoles’ (gn/sy/mou) 2022
GEUR zoet bosfruit, pruimen, zwoel, laurierdrop, getypeerd
SMAAK mooi fruit, goede tannine, zoethout, kruidig, warm, lang
www.andrekerstens.nl, €31,94
Geïnteresseerd in Perswijn magazine? Klik hier als je een abonnement wilt https://perswijn.nl/abonnement/
***
THUIS IN ENKHUIZEN
Dat lang niet iedereen weet hoe mooi Enkhuizen is, blijkt onder meer uit het feit dat deze plaats geheel ontbreekt in het standaardwerk De mooiste steden van Nederland (een uitgave van de ANWB en Reader’s Digest). 
Bovendien valt op hoe rustig het historische centrum is, zelfs op zonnige hoogtijdagen. In bijvoorbeeld Elburg vallen de toeristen dan over elkaar, maar langs de meeste straten, kades en grachten van Enkhuizen kun je wandelen in alle rust. Wel wordt rond de stad volop watersport beoefend; de diverse havens liggen helemaal vol. 
Bovendien wordt Enkhuizen aangedaan door veerboten en kleine cruiseschepen, terwijl er bovendien op minieme schaal nog visserij wordt beoefend. Dit laatste is geen wonder: al zeker sinds de 17e eeuw was visvangst, van haring vooral, een belangrijke bron van inkomen. Vandaar ook dat het stadswapen van Enkhuizen drie haringen toont. Nog veel meer welvaart bracht de zeehandel; 
vooral met Oostzeelanden werden lucratieve zaken gedaan. Als gevolg daarvan vond in de havenstad op aanzienlijke scheepsbouw plaats. Wat weer betekende dat er timmerwerkplaatsen, touwslagerijen en zeilmakerijen werden gesticht, en de stad sterk groeide. Anno 1622 telde 
hij ruim 21.000 inwoners, wat Enkhuizen tot de op vier na grootste stad van heel Holland maakte. Het huidige aantal inwoners ligt rond de 19.000. Wat overigens beduidend meer is dan de 5000 van halverwege de 19e eeuw. Die daling van toen was vooral te wijten aan het vertrek van veel kooplieden naar Amsterdam. Maar de vele panden en gevelstenen uit de 17e eeuw, Enkhuizens gouden eeuw, die bleven. Binnen de vestingwallen telt Enkhuizen maar liefst 366 rijksmonumenten, alsmede tal van andere prachtige panden uit zijn rijke verleden.
Wie Enkhuizen gaat ontdekken moet voorbereid zijn op een flinke wandeling. Deze begint al op de grote, langwerpige parkeerplaats bij het aanzienlijke treinstation (gebouwd in 1885) waarlangs je binnenkomt. Parkeren daar is gratis, in tegenstelling tot in de stad zelf, waar autorijdende 
sowieso geen pretje is vanwege de vele smalle straten en kades. Vlakbij het station vind je de VVV die een gratis plattegrond verstrekt en ook routekaarten verkoopt. En dan gaat de tocht echt beginnen. Net als eerste bestemming de Drommedaris, het meest beeldbepalende bouwwerk van Enkhuizen. Loop vanaf de VVV langs de wal (met ernaast de Havenweg) aan de overzijde, en links aan het eind doemt al snel de Drommedaris op. Deze de twee verdiepingen tellende 
vestingpoort (foto rechts) verrees in 1540 en maakte ooit deel uit van de stadsmuur. Later, in vredige tijden, heeft de poort diverse functies gehad, waaronder die van gevangenis. Tegenwoordig dient het iconische gebouw als cultureel centrum waar voorstellingen worden gegeven en men films vertoont. Op het veld ervoor staat het kleine standbeeld van de schilderende Paulus Potter (links) die in Enkhuizen werd geboren. Diens bekendste werk is ‘De stier’ uit 1647 (nu te zien in het 
Mauritshuis, Den Haag). Via een smalle witte ophaalbrug achter de poort kom je in het historische centrum. Ga meteen linksaf, langs de zogeheten Dijk, en na een paar minuten verschijnt, op de nummers 3-36, een van de imposantste panden ter plekke, het Snouck van Loosenhuis. Deze aan de buitenzijde rijk gedecoreerde woning (links) werd door een zeer gefortuneerde familie in drie fasen gebouwd, en heeft veel allure. Loop nu rechts van het huis het straatje in, en bekijk ook de hoge, deels achter een tuinmuur verscholen achtergevel. Dan weer rechtsaf en je komt op een typische, dus smalle en stille gracht met aan weerszijden stokoude, doorgaans kleine panden, soms met gevelstenen. Vroeger woonden er veel vissersfamilies. Haaks op deze Zuider Havendijk pronkt de kleurrijke gevel van het in een voormalig sluiswachtershuisje gevestigde Flessenscheepjesmuseum 
(rechts). Hier vind je ‘s werelds grootste verzameling flessenscheepjes. Helaas zijn we zelf niet verder gekomen dan de gevel, want op de zomerse donderdag dat wij Enkhuizen bezochten, was het museum gesloten. 
Maar daarom niet getreurd. Even links de hoek om, via De Bocht, en je bereikt de Oosterhaven (links) waar aan de overzijde het Zuiderzeemuseum dat wel dagelijks kan worden bezocht. Het bestaat uit een binnenmuseum en een buitenmuseum waar van alles te zien en te beleven valt over de voormalige Zuiderzee. Vooral de scheepvaart en visserij krijgen veel aandacht. Je gaat als het ware honderd jaar terug in de tijd. 
Wie een museumbezoek wil overslaan of bewaren voor later, kan de stadswandeling voorzetten via de kade, waar flink wat woonboten liggen, en dan linksaf langs de Oosterhavenstraat. Want ook daar staan fraaie panden en zijn gevelstenen te zien. Aan het eind linksaf, en je kom in de korte Zwaanstraat, 
met rechts vooruit de contouren van het stadhuis (links). Dit voorname, hoge pand wordt wel beschouwd als een minder brede versie van het Paleis op de Dam. Dit statige stadhuis verrees, uiteraard, in Enkhuizens gouden eeuw. Het duurde niet minder dan veertig jaar voordat het gereed kwam, anno 1688. Het loont niet alleen de moeite om de voorgevel met al zijn details rustig te bekijken, maar ook om er even binnen te lopen. Tijdens het seizoen vinden daar namelijk kunsttentoonstellingen plaats. Even verderop, recht tegenover het stadhuis, stijgt de 75 meter hoge toren van de Zuiderkerk (ofwel St. Pancraskerk, foto boven) hoog boven de daken uit. Vanwege zijn hoogte diende de toren vroeger als baken voor vissers. Binnenin deze laatgotische hallenkerk (gebouwd tussen 1423 en 1524) moet je vooral de gewelfde zoldering bekijken. Want die werd versierd met 54 middeleeuwse 
schilderingen die taferelen tonen uit zowel het Oude als Nieuw Testament. De tand des tijds heeft ze wel aangetast, kleuren doen verdwijnen en de beeltenissen soms 
moeilijk zichtbaar gemaakt, maar een groep vrijwilligers is doende om ze met veel zorg te restaureren. Hoe dat gebeurt kun je ter plekke zien via foto’s (zie het voorbeeld links), alsmede via een diapresentatie en vaak ook uitleg van zo’n vrijwilliger. Voorts beschikt de kerk over een prachtig Freytag orgel uit 1621. En je vindt er de grafsteen van de familie Snouck van Loosen (dezelfde als van het eerder genoemde pand langs De Dijk). Bovendien wordt er gedurende de zomer eigentijdse kunst tentoongesteld. Vanuit de kerk nu even rechtdoor lopen, dan rechtsaf (stukje Westerstraat, met zijn vele winkels), dan links, 
en ziedaar, op een hoek, staat het Waaggebouw. Waar vroeger waren werden gewogen. Ook dit gebouw dateert uit de 17e eeuw, en bood vanaf 1636 eveneens onderdak aan het gilde van chirurgijns. In westelijke richting via de Westerstraat of de stillere, daarmee parallel lopende Waagstraat, kom je vanzelf op de daarmee kruisende Melkmarkt waar het goed en smakelijke toeven is op een van de straatterrassen. 
Wij genoten bijvoorbeeld van een soep en een tosti bij de Kanjerkamer (op nummer 2). De Westerstraat vervolgend arriveer je ter linkerzijde bij de kleine St. Franciskerk, met pal ernaast (op nummer 111, foto links) de bloemenrijke tuin van een uniek, educatief museum, Sow to Grow. Dit werd gevestigd in een voormalig weeshuis, en is geheel gewijd aan 
plantveredeling waarvan de technische aspecten via o.m interactieve media worden uitgelegd. Er is ook van alles te zien (o.a. via filmpjes) en 
te leren over zaden, kiemen, planten en andere gewassen. Even het toegangshek door, en daar verrijst links de aparte, blanke toren met ernaast de entree van de Westerkerk (ofwel St. Gomaruskerk, rechts en links). Dit grote godsgebouw bezit niet alleen pronkstukken waaronder een koorhek en orgelkas, beide uit de 16e eeuw, maar ook de enige 17e-eewse stadsbibliotheek van ons land, de Librije (kan alleen op afspraak worden bezocht). En, net als in de Westerkerk, organiseert men ook hier zomerse kunstexposities. 
Om verder thuis te raken in Enkhuizen kun je nog volop dwalen en wandelen door eeuwenoude straatjes, langs smalle en brede grachten, en over vestingwallen ten westen van het stadshart.
Het best bewaarde geheim, en dus vrijwel niet door mensen van 
buitenaf betreden, is vlak voor het station te vinden, het Snouck van Loosenpark (inderdaad aangelegd door de eerder vermelde familie). Het bestrijkt 2,5 hectare en was destijds deels bestemd voor sociale woningbouw. In en rond het rechthoekige park vind je nog altijd woonhuizen en privé tuinen. 
Eenmaal de gietijzeren boogpoort met de familienaam onderdoor kun je in alle rust kuieren over bochtige paden die voeren langs plant- en bloemperken, geboomte (we zagen o.a. een bloeiende mimosa) en een vijver met fontein waarin eenden en vissen zwemmen. Het is een soort oase tussen de huizen van Enkhuizen – waar we ons als bezoeker gewoon heel plezierig thuis voelden.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
SCHILDERIJ VAN DE MAAND
Afgelopen voorjaar, het was eind mei, ben ik ben verf en krijt het natte en grijze weer te lijf gegaan door een zonnige, kleurrijke impressie te schilderen van het Jac. P. Thijssepark in Amstelveen. Het halve meter brede schilderij werd gemaakt op basis van een eerder, op een zonnige lentedag gemaakte fotoschets. Vanwege alle details, zoals de talrijke blauwe bloemen, heeft het schilderen heel wat uren gekost – maar als je werk leuk vindt en met plezier doet, ís het eigenlijk geen werk. Voor meer details over Blauw bloemenveldje, Jac. P. Thijssepark zie op www.vinpressionist.com de rubriek Amstelveense Parken.
***
MEMORIES ARE MADE OF THIS (16)
In juli, in Bordeaux
Achter onderstaand stilleven gaan allesbehalve stille gebeurtenissen schuil. En mensen, want die zaten en stonden achter me. Ik knipte de foto in juli 1973, op het terras van Château Beaulieu. Waar ons gezinnetje en dat van meegereisde schoolvrienden (Dick, Lia en hun dochtertje) waren uitgenodigd voor een zondagse lunch. Die zomer vierden we met ons zessen vakantie in een huisje halverwege Blaye en Bourg, in de Bordeauxstreek dus, op de rechteroever van de Gironde. Toevallig, maar wat is toeval, had ik ontdekt dat het naburige Château Beaulieu een van origine Nederlandse eigenaar had, Frank Groneman. Die eerst jarenlang fruit had geteeld in Marokko, maar als pied noir was verhuisd naar Frankrijk, met als doel daar wijnbouwer te worden.
Het destijds sober ogende en sober ingerichte château, dat idyllisch gelegen is boven een groene wijnvallei bij het dorp Samonac, was twee jaar geleden overgenomen. Frank en diens altijd hartelijke vrouw hadden ook twee Marokkanen meegenomen, voor het werk in de wijngaard en als hulpen in de keuken. Vandaar dat we op Château Beaulieu couscous geserveerd kregen, alsmede Marokkaanse muntthee. De rode wijn, een Côtes de Bourg, was aanvankelijk aan de lichte kant, want met wijn maken had Frank eerst geen ervaring. Maar de enkele latere oogstjaren die wij proefden vertoonden progressie. En juist hun lichte structuur maakte ze heel geschikt voor een lunch. Behalve aan de grote gastvrijheid van Gronemans, die het absoluut niet breed hadden, koester ik andere herinneringen. Zoals aan een landelijk, langs de Gironde gelegen restaurant waar Ilse, dochtertje van onze vrienden, en ons zoontje Patrick (niet veel langer dan een groot Frans stokbrood) voor het eerst een plateau fruits de mer zagen verschijnen – en ervan smulden.
In mijn Deux Chevaux heb ik nog een uitstapje gemaakt naar de Médoc, aan gene zijde van de brede Gironde, door met de veerpont vanuit Blaye naar Pauillac te varen. Vooruit lopend op een boekproject dat ik bij diverse uitgevers lag (De grote wijnen van Bordeaux waarvoor ruim een jaar later het groene licht kwam) had ik een afspraak gemaakt op Château Batailley. Eigenaar Emile Castéja, toen directeur van het handelshuis Borie-Manoux, heette de jonge Hollander vriendelijk welkom. Hij leidde me rond door de salons, vertelde over zijn verzamelingen van Chinees porselein, antiek meubilair, Vlaamse meesters en oude boeken, en liet in het privé arboretum zien met boomsoorten uit alle delen van de wereld, tot China, India, Mexico en Amerika toe. Geproefd werd er ook, uiteraard, en gedronken. Zo verscheen bij de lunch een fles Château Batailley 1955. Waarover ik schreef: ’Deze Pauillac was bruinachtig van kleur en werkelijk wonderschoon, met een krachtig bouquet en veel finesse’. De bezoeken aan Batailley en Beaulieu maakten duidelijk hoe groot de contrasten binnen Bordeaux konden zijn. Althans wat betreft de wereldse zaken. De hartelijkheid was in beide gevallen even indrukwekkend.
Overigens heeft voor Château Beaulieu de geschiedenis zich herhaald. Want in 2009 kreeg dit opnieuw een Nederlandse eigenaar, Jodocus Boomsma. Een leeftijdgenoot met wie ik, weer zo’n toeval, begin jaren zestig op het N.O.I.B. ofwel Nijenrode had gestudeerd. Waarom hij, na twee jaar zoeken, Beaulieu koos? ‘Toen ik daar op het terras stond was ik verkocht’. Hetzelfde terras waar decennia eerder zo lekker werd geluncht. Boomsma heeft het château tien jaar in bezit gehad, waarna Château Beaulieu met zijn 17 hectare bestrijkende de wijngaard werd overgenomen door Vincent Rouaix.
***
***
DORSTMAN & DORSTMAN
is de titel van een boek waarin tekenaar Kamagurka en wijnpublicist Harold Hamersma de zichzelf vaak serieus nemende wijnwereld creatief op de korrel nemen.
Dit gebeurt via cartoonachtige tekeningen die allerlei absurde situaties weergeven, zoals de hier afgebeelde. Dorstman & Dorstman telt 160 pagina’s, werd uitgegeven door De Harmonie, en is voor €22,50 te bestellen bij o.m. www.bol.com.
***
***
Via mijn notitieboekjes
TERUG IN DE TIJD
KAMERTEMPERATUUR IS ALTIJD TE WARM
Een mooie zomerdag in Amsterdam, jaren geleden. In het restaurant van Dikker & Thijs vindt op de eerste etage een lunch plaats rond wijnen van de ongekroonde koning van de Beaujolais, Georges Duboeuf. Het is een bijzondere lunch, want ook aanwezig is de keizer van de Franse gastronomie, de beroemde driesterren kok Paul Bocuse. De eerste wijn die het voornamelijk uit mediamensen bestaande gezelschap geschonken krijgt, is een Fleurie, een van de bekendste en fruitigste soorten Beaujolais. En uiteraard afkomstig van het huis Duboeuf. De wijn is al ingeschonken als we aan tafel gaan. Georges neemt een slokje van zijn eigen wijn – en trekt een vies gezicht. Kurk dus? Nee, de wijn is veel te warm, lauw zelfs. Hij werd ingeschonken op de temperatuur van de zonovergoten, warme eetzaal.
Maar wat te doen? Alle glazen zijn ik immers al gevuld. Waarop Georges Duboeuf een ober roept en deze vraagt om een schaaltje met ijsblokjes en een lepel. Beide worden gebracht, Georges legt een ijsblokje op de lepel, pakt zijn glas, houdt het schuin, en steekt vervolgens de lepel met het ijsblokje in de wijn. Daarbij met luide stem roepend: ’Messieurs, messieurs, een beetje water in de Beaujolais is véél minder erg dan een te hoge temperatuur.’ En Paul Bocuse? Die applaudisseerde.
Het waren wijze woorden die Georges Duboeuf sprak. Want een van de hardnekkigste misverstanden over rode wijn is dat deze op kamertemperatuur moet worden geschonken. De term kamertemperatuur, net als die van chambreren, dateert echter uit de tijd van vóór de centrale verwarming, toen de kamers koeler waren dan nu. Die temperatuur van toen was goed, die van nu is te hoog. Want in de meeste huiskamer en eetzalen is het tegenwoordig al gauw 20 graden of meer. Het verschil in schenktemperatuur tussen goed en niet goed betreft slechts enkele graden. Maar is toch heel wezenlijk, net eigenlijk als bij ons mensen. Als wij koorts hebben, al is het maar een of twee graden verhoging, dan voelen we ons knap beroerd. Zo ligt het ook bijna met wijn. Enkele graden te warm maken een gróót verschil.
Een rode wijn die op 20 graden of warmer wordt gedronken raakt namelijk uit balans. Zijn alcohol komt naar voren, net als zijn bitters en tannines, terwijl zijn fruit terugvalt. De wijn wordt gewoon minder lekker. Het probleem is dat je dit eigenlijk pas ontdekt als je dezelfde daarna ook in frissere vorm proeft, op 18 à 19 graden.. Want ineens smaakt hij vriendelijker, fruitiger, evenwichtiger. Bij Beaujolais en vergelijkbare wijnen is de juiste temperatuur zelfs nog kritischer. Want een Beaujolais en vergelijkbare, jong te drinken rode wijnen van de gamaydruif, moeten het juist hebben van hun fruit, terwijl ze van huis ook frisse zuren bevatten. Beaujolais & co moeten daarom nooit of te nimmer op 18 à 19 graden worden geserveerd, maar nog wat frisser op hooguit 15 à 17 graden – en nog koeler kan meestal ook.
Sinds die memorabele lunch met Georges Duboeuf heb ik thuis de snel koelende Rapid Ice vaak gebruikt en in restaurants bij herhaling om ijsblokjes gevraagd, om in de wijn te doen – niet alleen in Nederland, maar in ook Spaanse eethuizen, in Toscaanse trattoria’s, in Amerikaanse steak houses en eigenlijk overal in Australië. Want daar, in kangoeroeland, kwamen de rode wijnen soms bijna gekookt op tafel. Een ijsblokje in zo’n wijn was dan ook binnen de kortste keren geheel gesmolten.
Kortom, het op kamertemperatuur serveren van rode wijn, inclusief rode Port, zou moeten worden afgeraden in plaats van aanbevolen, zoals dat waarschijnlijk nog steeds op zowel cursussen als vakopleidingen gebeurt en in handboeken wordt beschreven. Ook van achteretiketten zouden de term moeten verdwijnen. Want hij is echt helemaal verkeerd. Niet alleen de wijn krijgt het er warm van, ik ook.
***
***
In de jaren 20 van de vorige eeuw zong de operazanger Jos Besselink, afkomstig uit Hengelo (Gld), in veel operahuizen van Europa. Echter, tijdens de crisisjaren dertig was er weinig werk en keerde Besselink terug naar Nederland, en trouwde met Annie van Langen, de erfgename van wijnhandel Ketjen & Cavadino te Zutphen. Rond 1950 hield deze zelf bottelende wijnhandel op te bestaan. Aldus de toelichting van de grote etiketten verzamelaar Bert Wentzel (jokebertwentzel@gmail.com) die dit historische Nederlandse label selecteerde uit zijn grote collectie.
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website in dit maandmagazine zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen