Er zijn weer heel wat smakelijke avonturen te beleven met de Best uit de Test selectie van deze maand. De wijnen komen uit negen verschillende landen en nog veel meer verschillende streken. Verderop in het magazine vind je enkele van de allerbeste wijnen uit de Toscaanse kuststreek Bolgheri. En even het wintergrijs te ontsnappen kan via een virtueel bezoek aan het zonnige Les Baux-de-Provence – waar overigens ook verwarmende rode wijnen worden gemaakt. Voorts komt een stukje Kaapse wijnhistorie ter sprake. En voor een glimlach om de mond is eveneens het een en ander te vinden. Dat de Valentijnsmaand maar veel genoegens mag brengen, vooral ook smakelijke.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Aldea O,O Rosé Syrah Frizzante – Alcoholvrij
Spain
Na in diverse Spaanse wijnstreken zijn sporen als consulent verdiend te hebben begon de oenoloog Manuel Gil zijn eigen bodega, met hulp van de Triodos bank. Het bedrijf is gevestigd in Galicië, heet Producto de Aldea, en vervaardigt met veel technische zorg o.a. alcoholvrije ‘wijnen’. Een daarvan is de heel bleek oranje getinte Aldea O,O frizzante rosé die syrah als basis heeft. Deze Aldea bruist een heel klein beetje, maar prikkelt wel prettig op de tong. Voorts smaakt-ie behalve zacht fris ook een tikje zoet, met vooral fruit van aardbeien en frambozen. Kortom, dit is weer eens wat anders dan een Prosecco frizzante. Fles €8,49 bij o.m. www.alcoholvrijshop.nl.
Domaine de la Rouvière Brut (rosé)
Mediterranée
De groep Les Grands Chais de France beheerst meer dan 350 hectare binnen de Provence, in het achterland van de Côte d’Azur. De druivenakkers liggen verdeeld over een viertal bezittingen, waaronder Château Gigery en het daarbij behorende Domaine de la Rouvière. De rosé brut met die laatste naam werd echter gemaakt op Château Terrebonne. Het is een plezierige, elegante compositie van cabernet sauvignon, grenache en syrah die op traditionele wijze vervaardigd werd via een tweede gisting op fles. De sappige smaak heeft niet alleen een pittig frisse kern, maar ook een vriendelijke, tikje milde fruitigheid van rode vruchten en een besje. Gewoonlijk kost een fles net geen tientje, en dat bij o.a. www.abelswijnen.nl en www.nan-wijn.nl.
Gusbourne Blanc de Blancs 2019
Kent
Deze feestelijk en fijn bruisende wijn heeft als bakermat zuidoost Engeland, waar Andrew Weeber in 2004 het wijndomein Gusbourne begon. Met als doel ’s werelds fijnste sparkling wines te maken. Wijnen die zich met de mooiste Champagnes zouden kunnen meten. Op kalkhoudende gronden in Kent (60 hectare) en West Sussex (30 hectare) werden dus alleen Champagne variëteiten aangeplant, de blauwe pinot noir en pinot meunier, samen met de witte chardonnay. Het is uitsluitende van deze laatste variëteit dat de Blanc de Blancs 2019 werd vervaardigd, een elegante wijn die zich inderdaad makkelijk kan meten met vergelijkbare Champagnes – overigens ook qua prijs. De wijn bezit een groenzweem in zijn bleke kleur waarin fijne witte belletje wervelen, en is uitgesproken elegant. Loepzuiver bovendien, en trakterend op fris-mild fruit van voornamelijk citrusvruchten. Geen wonder dat bij herhaling hoog werd bekroond – net als het domein Gusbourne zelf. Daar kost een fles 65 pond, maar bijvoorbeeld www.perfectewijn.nl rekent hier vanaf 59,95 euro. Meer adressen via importeur www.vinites.com.
Chanson Viré-Clessé 2023
Bourgogne
Een van Bourgogne’s oudste wijnhuizen is het in Beaune gevestigde Chanson Père & Fils. Dat eigendom is van de Champagne groep Bollinger, sinds 1999. Naast domeinwijnen, van bijna 90 hectare eigen grond, brengt Chanson ook Bourgognes van aangekochte druiven voort, waaronder een Viré-Clessé uit het vrij zuidelijke district Mâconnais. De 2023 is een bijna pure Chardonnay waaraan een klein percentage van de zeldzame kloon chardonnay muscaté werd toegevoegd. De wijn heeft alles wat je van een goede blanke Bourgogne mag verwachten: een goed gevulde, sappige smaak, wat notigheid, beschaafde zuren en milde fruittonen van citrus, richting perzik. Deze charmeur van Chanson kost €25,95 bij www.wijnkring.nl.
Chat Sauvage Chardonnay 2023
Rheingau
Je moet maar durven om in de Riesling streek van Duitsland, Rheingau, helemaal geen riesling aan te planten, maar alleen
pinot noir en chardonnay, twee Bourgondische druivenrassen. Maar dat is precies wat de Hamburgse ondernemer Günter Schulz deed. Bovendien gaf hij zijn 8 hectare tellende domein een Franse naam, Chat Sauvage. Het was geen verkeerde beslissing, want de steile akkers blijken van voornoemde variëteiten hoogwaardige wijnen te geven. Directeur/wijnmaakster Verena Schöttle (foto) liet me dan ook vol vertrouwen haar Chardonnay uit 2023 proeven. Een op vat vergiste en gerijpte, goed gevulde, evenwichtige, verleidelijke wijn met een levendige smaak en sappig fruit van zowel gele als witte vruchten, met nog een mininootje toe. Ook zijn prijs is Bourgondisch, namelijk €27,50 bij www.winterbergwijnen.nl.
Deetlefs Stonecross Chardonnay 2023
Western Cape
Enkele jaren geleden vierde Deetlefs Wine Estate zijn twee eeuwen bestaan, met als bijzonderheid dat het al die tijd geleid werd door dezelfde familie. Met tegenwoordig Kobus Deetlefs aan het hoofd. Het gastvrije domein is bijkans idyllisch gelegen in de Breedekloof (befaamd om zijn zuivere water) en heeft een wijngaard van 105 hectare. Voor liefhebbers van fruitige Chardonnays heeft Deetlefs de Stonecross 2023 uitgebracht, een wijn die aangenaam getypeerd wordt door milde citrusvruchten, zoals perzik. Voorts smaakt hij zacht fris, flink sappig en is goed gevuld – terwijl een fles slechts €5,29 kost, bij www.plus.nl.
Gies-Düppel Scheurebe 2023
Pfalz
In Birkweiler, een dorp in Duitslands zuidelijke, en dus zonnige wijnstreek Pfalz drijven Volker en Tania Gies op gastvrije wijze een aanzienlijk domein van circa 22 hectare. De percelen liggen verspreid over diverse terreinen die met uiteenlopende druivenrassen werden beplant. Een van die variëteiten is scheurebe, een uit 1916 daterende kruising die genoemd werd naar zijn createur, dr. Georg Scheu. Dzee druif pleegt aromatische wijnen te geven – en de 2023 van Gies-Düppel voldoet volledig aan dat profiel. Het is gewoon een kostelijke, expressieve wijn met in geur en smaak aspecten van kruiden, witte druiven, peer en citrus, terwijl zijn vrij pittige frisheid plezierig tegenspel krijgt van een vleugje mildheid. Op het wijngoed zelf is deze Scheurebe uitverkocht, maar hij is waarschijnlijk nog wel verkrijgbaar bij www.dewijntherapeut.nl, voor €13,26.
i Mastri Vernacoli Pinot Grigio 2023
Trentino
In het Italiaanse noordoosten, de regio Trentino, is Cavit een speler van belang. Het coöperatieve wijnbedrijf verwerkt druiven van ruim 6300 hectare die behoren aan ongeveer 5250 kleinere druiventelers. De meest gecultiveerde variëteit van Cavit, zoniet de gehele regio, is pinot grigio. Voor de daarvan vervaardigde i Mastri Vernacoli selecteerde men druiven die voornamelijk groeien langs de Adige rivier. Deze elegant-ferme wijn, jaargang 2023, heeft een frisse smaakkern, met daaromheen zowel wat mild wit en geel fruit (denk aan perzik en peer) als een heel subtiele notigheid. Dit prettige, breed inzetbare geheel kost €7,49 bij www.ah.nl, zie ook de banner.
Hofstätter Weissburgunder 2023
Südtirol Alto Adige
In Tramin (Zuid-Tirol) waar hij een klein restaurant dreef, besloot Joseph Hofstätter om een eigen wijngoed te beginnen. Het jaar was 1907. Opeenvolgende generaties nazaten hebben het Hofstätter domein, waarbij een klein hoekig torentje verrees, vervolgens stapsgewijs uitgebreid en bij herhaling gemoderniseerd. Het bestrijkt nu zo’n 50 hectare, en is daarmee een van de grootste familie bezittingen binnen het gewest. De huidige, dynamische eigenaar is Martin Foradori Hofstätter. Een lekker levendige witte wijn uit diens aanzienlijke assortiment is de Weissburgunder. Behalve opwekkend fris is de 2023 goed sappig en ook goed gevuld, met verleidelijke fruitaspecten van mild-frisse citrus plus een partje peer. Aan tafel, bij een mooi visgerecht, maken wij deze Hofstätter graag het hof. Je vindt ‘m bij www.bosmanwijnkopers.nl voor €21,95.
Les Dames Blanches du Sud 2023
Grignan-les-Adhémar
Deze wijn uit het zuidelijke Rhône-dal verscheen op tafel bij op de huid gebakken zalm,
krieltjes en maïskorrels – die altijd een tikje zoet smaken. Wat in dit geval een kostelijke combinatie opleverde, want ook Les Dames Blanches du Sud heeft een zekere mildheid, zoals van wit fruit (rijpe peer), met nog hints van zuidvruchten en griottendrop. Voorts smaakt de 2023 sappig, ferm en zacht kruidig. De wijn werd geboren op een klei- en kalkhoudend plateau binnen Grignan-les-Adhémar (vroeger Coteaux du Tricastin geheten) en werd gemaakt op het toonaangevende Domaine de Grangeneuve. Dit bestrijkt ruim 65 hectare en behoort aan de heel hard werkende familie Bour, tegenwoordig zijn dat vader Henri (foto) en dochter Nathalie. Voor hun Les Dames Blanches gebruikten ze de helft viognier, aangevuld door grenache blanc, marsanne en roussanne. Richtprijs ruim €14, verkooppunten via www.kwastwijnkopers.nl.
That’s Neiss Weissburgunder 2023
Pfalz
Een van de meest gevierde producenten in de Zuid-Duitse regio Pfalz is Alex Neiss die de vijfde generatie van een wijnfamilie
vertegenwoordigt. Hij studeerde in Geisenheim, volgde een stage in Argentinië, en keek ook rond in Chili, Nieuw-Zeeland, Spanje en Zuid-Afrika. Vandaag de dag telt het wijngoed Neiss 47 hectare die zeer gevarieerd zijn beplant en die ‘groen’ worden gecultiveerd. Een smakelijke kennismaking met de Neiss collectie vormt the That’s Neiss Weissburgunder. Waarvan de jaargang 2023 een sappige frisheid bezit, alsmede verleidelijke schakeringen licht gekruid geel en wit fruit plus een toefje notigheid. Herrlich bij hartige taarten en gebakken vis. Fles €9,99 bij www.hema.nl.
Viberti Filebasse Chardonnay 2023
Piemonte
De restaurateurs familie Viberti drijft in Piemonte niet alleen een paar restaurants, maar is ook al drie generaties actief met wijnbouw, via tegenwoordig 20 hectare. Regionale blauwe druiven als nebbiolo en dolcetto verwerkt men tot allerlei hoogwaardige rode wijnen, maar ook met chardonnay wordt met knap gewerkt – zoals de Filebasse 2023 overtuigend aantoont. De blekig getinte wijn ruikt en smaakt enigszins naar een combinatie van licht gebrande noten en frissige citrus, terwijl hij tevens sappig en vrij stevig is. Kostelijk bij gegrilde kip en dat soort gerechten. Adviesprijs €18,95. Ga voor verkooppunten naar www.cordier-wines.nl.
Australian Bush Shiraz Cabernet Sauvignon 2023
South East Australia
Qua smaak en qua prijs toegankelijke wijn die soepel en vlezig (maar niet heftig) in de mond komt met zacht, rijp fruit van bessen en zwarte vruchten plus een snuifje specerijen, terwijl ook milde tonen discreet aanwezig zijn, zoals van vanille, chocolade en karamel. Hebben de producent of de Franse bottelaar de wijn wellicht kort in contact gebracht met getoast eikenhout? Voor deze op (te) zware fles met schroefdop gepresenteerde Australiër betaal je dus geen zware prijs, namelijk €4,99 bij www.dirckiii.nl, zie de banner.
Campillo Cuvée 2021
Rioja
En van de leukste – en mooiste – bodegas om in Rioja te bezoeken, is Campillo, behorend aan de wijnfamilie Martínez Zabata. Dit vanwege de architectuur, de frequent geëxposeerde kunst, de deskundige rondleidingen en de hoogwaardige, van de eigen 150 hectare afkomstige wijnen. Die sinds 2020 door een buitengewoon bedreven en gedreven wijnmaakster worden gemaakt, Ruth Rodríguez Ascacíbar (links).
Niet alleen in eigen land, maar ook internationaal deed ze veel ervaring op, door te werken in Chili, Italië en zelfs Nieuw-Zeeland. Een van Ruths zo geslaagde Rioja’s is de Cuvée 2021 die van alleen tempranillo werd vervaardigd. De traditionele opvoeding in voornamelijk fusten van Amerikaans eikenhout verschafte de wijn op beheerste wijze zacht kruidige, milde, toastige tonen alsmede een vleugje vanille, terwijl in de stevige smaak ook zacht besfruit present is. Importeur www.heerenvanheusden.nl rekent €13,95 per fles.
Château du Cèdre 2022
Cahors
In de 27 hectare bestrijkende wijngaard van Château du Cèdre is goed te zien hoe stenig grond is, en hoe allerlei onkruid tussen de stokken groeit. Wat te danken is aan het organisch cultiveren van de druiven. Gecertificeerd gebeurt dit al sinds 2012. We zijn in Cahors, dus malbec is de dominerende variëteit. De familie Verhaege gebruikte ook 90 procent malbec (samen met wat merlot en tannat) voor de châteauwijn uit 2022 – die behalve zuiver en, voor een Cahors, vrij elegant, sappig en flink fruitig is, denk aan blauwe en zwarte bessen, met als extraatjes wat drop, beheerst wat kruidig hout en een zachte frisheid. Deze Cahors met charme kost €21,50 bij www.colaris.nl, en gaf véél genoegen bij een draadjesvlees.
Château La Grave 2022
Médoc
Bij het proeven van deze wijn noteerde ik ‘bevat vast veel merlot’. Wat een tikje verrassend is voor een wijn uit het Bordeaux-district Médoc, waar cabernet sauvignon meestal heer en meester is. En inderdaad, voor de 2022 werd op Château La Grave – waarvan de wijngaard 23 hectare bestrijkt – ongeveer tweederde merlot gebruikt. Hetgeen de wijn een aimabel karakter heeft gegeven. Hij smaakt sappig, soepel en is voorzien van zwoelige donkere aroma’s plus voorzichtig wat zwart fruit. Deze toegankelijke, door Jean-Philippe Cazaux (foto) gemaakte Médoc heeft bovendien een toegankelijke prijs, namelijk €6,99 bij www.aldi.nl.
Château La Négly La Côte 2022
La Clape
Vlak bij Narbonne ligt het stenige schiereiland La Clape, een van de zonnigste en tegelijk winderigste wijngebieden van het Franse land. Een jaar of dertig geleden streek daar Jean Paux-Rousset neer die eigenaar werd van Château La Négly. De wijngaard daarvan bestrijkt zo’n 50 hectare. Deze zijn zeer gevarieerd beplant. En de – zeer gastvrije – familie Paux-Rousset bereidt de diverse variëteiten afzonderlijk, zoals voor de La Côte 2022, een melange van carignan, grenache, mourvèdre en syrah. Het resultaat is een sappige wijn vol zonnekracht, en met zowel een milde, zachte kruidigheid als ook weer zacht, rijp fruit van bessen en zwarte vruchten. Deze verdrijver van winterkou kost €13,29 bij www.gall.nl (zie de banner).
Clos Lojen Viñas Viejas Edición Limitada 2023
Manchuela
Dat deze – schaars beschikbare – Spaanse wijn een aangename zachte frisheid heeft, is geen wonder. Hij werd namelijk in hoofdzaak gemaakt van de zeldzame, organische geteelde moravia agria druif die van huisuit zuren bezit. Voorts is een zekere kruidigheid present, naast ook weer fris-sappig besfruit en een blaadje laurier. En de maker? Dat is de uiterst bedreven Juan Antonio Ponce (links) die eerst oenologie studeerde en vervolgens een jaar vijf in allerlei Spaanse streken werkte met wijnwizard Telmo Rodriguez. Het is in de regio Manchuela, zo’n 100 kilometer westelijk van Valencia, dat Ponce druiven betrekt van ongeveer 55 hectare, en ook een eigentijdse kelder bouwde. Voornoemde wijn kost €12,95 bij www.josbeeres.nl, zie de banner.
Le Saltre Noir Malbec 2022
Cahors
Bij het charmante marktplaatsje Payssac diep in de streek Cahors toverden drie Nederlanders (waaronder Eddy van Heel, foto) een historisch château om tot een comfortabel, fraai ingericht vakantieoord. Dit gebeurde vanaf 2001. Maar ruim twee decennia later werd Château Camp del Saltre wederom ook wijngoed. Het beschikt over 24 hectare met druivenstokken waarvan 18 productieve.
Uiteraard brengen deze voornamelijk Cahors voor, van de blauwe malbec. De momenteel meest inviterende heet Le Saltre Noir uit 2022. Deze onderging geen vatrijping; vandaar dat zwoel fruit van zwarte vruchten de sappige smaak sterkt bepaalt, samen met laurierachtige donkere aroma’s. Heerlijk om op een koude winteravond van te genieten bij o.m. stoofschotels, zoals sudderlapjes of een confit. Richtprijs €12, verkoopinfo via www.heisterkamp.com.
Luigi Bosca Malbec 2023
Mendoza
In drie districten en op zes verschillende locaties binnen Mendoza bezit de familie Arizu wijngaarden, ruim 645 hectare in totaal. Een smakelijk kennismaking met dit dynamisch geleide wijngoed vormt de Luigi Bosca Malbec waarvoor de druiven geoogst werden in twee districten, en van gemiddeld 35 jaar oude stokken. Dat de 2023 een jaar vatrijping kreeg, is goed te proeven, want in de stevige, volle smaak krijgen zondoorstoofd zwart fruit en donkere aroma’s aangenaam gezelschap van zacht kruidige houttonen, een vleugje vanille en een toetsje toast. Op een koude winteravond hebben we van deze mooie Malbec genoten bij eerst gebakken eendenborst en daarna bij brokkelkaas. Een van de aanbieders is www.perfectewijn.nl die €15,49 per fles rekent (bij zes tegelijk). Ga voor meer adressen naar www.walravensax.nl.
Prieuré de Cénac 2020
Cahors
Ze waren wijnhandelaren in Bordeaux, investeerden groot in Argentinië (zowel in Mendoza als Patagonië) en leerden daar de malbec en diens potentieel terdege kennen. Wat Hervé Joyaux Fabre en diens vrouw Diane op het idee bracht om, samen met hun zakenpartner Pierre Montmayou, ook wijngaarden te kopen in de moederstreek van malbec, Cahors. Waar ze in 2017, langs de Lot, maar liefst drie domeinen overnamen. Een daarvan is het hoog op een plateau van voornamelijk kalksteen gelegen Prieuré de Cénac. De pure Malbec met die naam wordt bereid met natuurlijke gisten, en rijpt deels in eiken vaten gedurende een jaar. Het nu beschikbare oogstjaar 2020 van deze Cahors bevat veel kleur, heeft een stevige structuur en charmeert met een zacht kruidig, heel licht rokerig aroma waarin ook milde fruittonen van bessen plus zwarte vruchten waarneembaar zijn, samen met wat laurier en andere donkere elementen. Wat ‘m alleen al een grote ami maakt van winterse stoofschotels. Richtprijs €15, verkoopadressen via www.monnik-dranken.nl.
Terre des Dames, La Dame 2021
Pays d’Oc
Deze Franse dame heeft eenzelfde warme charme als maakster, Lidewij van Wilgen (op de foto met haar hard meewerkende dochter Fien). Die op zeer gedreven en voortvarende wijze het 14 hectare bestrijkende Languedoc-domein Terre des Dames drijft. Haar La Dame 2021 stelde ze samen uit organisch geteelde grenache, carignan en syrah, een Mediterraan trio dat een soepele, stevige – je proeft de Zuid-Franse zon – wijn heeft gegeven die gemarkeerd wordt door dimensies van o.a. zwoel zwart fruit en een dito kruidigheid. Groots geschikt om van te genieten op een koude winteravond. Fles €14,60 bij www.okhuysen.nl, zie ook de banner.
HET ALLERBESTE VAN BOLGHERI
Het was in 1986 dat de eerste van Bordeaux druiven vervaardigde wijn op de markt kwam uit de Maremma, de deels vlakke, deels licht golvende wijnstreek van westelijk Toscane. Deze rode wijn, Sassicaia gedoopt, veroverde de wereld stormenderhand en is vandaag de dag niet meer te betalen. Hij werd omschreven als een Super Tuscan, want een passende herkomstbenaming voor Toscaanse Bordeaux blends bestond nog niet. Die kwam pas 1989, en kreeg de naam Bolgheri. Vandaag de dag bestrijkt Bolgheri ruim 1375 hectare waar niet minder dan zo’n 75 producenten actief zijn. De proefprofs van Perswijn hebben enkele van de allerbeste, hier beschikbare Bolgheri wijnen geselecteerd. Alle beschreven wijnen ontvingen ten minste 16 punten, de Ornellaia zelfs 19 punten van een mogelijke 20. De prijzen zijn soms richtprijzen. Het panel proefde uit Versatile glazen van Grassl Glass. De foto’s werden gemaakt op Tenuta dell’Ornellaia.
Campo Alla Sughera, Arnione 2019
GEUR compact, rook, kruiden, pruimen, bessen, ceder
SMAAK zwoel, stevige, mooie tannine, rijk, zeer lang
www.lesgenereux.nl, circa €74
Casa di Terra, Moreccio 2022
GEUR donker fruit, jam, laurier, leer, ceder
SMAAK intens, veel fruit, vlezige tannine, droog, reserve
www.colaris.nl, €17,50
Ornellaia 2021
GEUR puur en breed, prachtig fruit, kersen, vanille, cassis
SMAAK prachtige diepgang, puur, gepolijst, geweldige tannine
www.vinites.com, circa €235
Poggio Roveto 2021
GEUR rijp en kruidig, tabak, koffie, drop, zwoel
SMAAK machtig en dik, gepolijst, rijp, goede tannine
www.dikkers.nl, €26,99
Rossetti, Linda 2020
GEUR bessen, pruimen, zoethout, inkt, gedroogde kruiden, groen
SMAAK rijp, vlezige tannine, zoethout, stevig maar fris
www.vinify.nl, €32,50
Tenuta dei Sette Cieli, Noi 4 2022
GEUR zwoel, kruidig, tabak, leer, gesloten, ceder
SMAAK intens en krachtig, diepgang, gepolijst, mooie tannine
www.adbibendum.be, €41,34
Viticcio 2022
GEUR kersen, salie, salmiak, droog hout
SMAAK intens, goed fruit, ruim hout, structuur, lang
www.monnik-dranken.nl, €27,99
Viticcio 2018
GEUR zwoel, donker fruit, mokka, piment, grafiet
SMAAK vol, vlezige, droge tannine, bijna op dronk
www.monnik-dranken.nl, €27,99
Geïnteresseerd in Perswijn magazine? Klik hier als je een abonnement wilt https://perswijn.nl/abonnement/
***
******
LES BAUX-DE-PROVENCE IS… BEAU
De eerste keer dat Renie Eghuizen over de beroemde weg van Saint-Rémy-de-Provence naar Les Baux-de-Provence reed, was achter op de motor bij haar prille Franse liefde. Ze verloor haar hart aan dit magische berggebied,
en maakt via onderstaande reportage duidelijk waarom.
‘Ik was verbluft door de schoonheid van het landschap, de steile rotswanden waar de weg tussendoor kronkelde en de strakblauwe lucht met de gloeiende zon. We hadden net wat gegeten in een typisch Frans restaurantje in het levendige centrum van Saint-Rémy-de Provence, en Benjamin wilde me absoluut het fort van Les Baux laten zien, gebouwd op een 245 meter hoge rots. Het stelde niet teleur: vanaf de weg gezien torent het stadje hoog uit boven het Provençaalse landschap, waardoor het door de eeuwen heen een onneembare vesting was voor de vele legers die het probeerden te bezetten. Het kasteel op de rots dateert uit de 10e eeuw en heeft verschillende illustere namen voorbij zien komen, onder wie
Raymond les Baux. Wanneer in de 13e eeuw de riddertijd begint, verandert het gezicht van het kasteel en het stadje. Troubadours, muzikanten en dichters maken van Les Baux-de-Provence een artistieke en romantische plaats. Tussen de oorlogen door wordt er in het kasteel gedanst, gezongen en voorgedragen. Vooral getrouwde vrouwen stonden vaak in het middelpunt van de belangstelling van de excentrieke artiesten, met als gevolg vele jaloerse mannen en spannende intriges.
Les Baux de Provence bleef onafhankelijk tot ver in de 15e eeuw, maar raakte uiteindelijk deze status kwijt na een verloren oorlog tegen koning Lodewijk XIII. Hoewel Frankrijk in 1789 een Republiek werd, bleef er een koninklijke link bestaan: de jongste troonopvolger van Monaco mag de titel Markies van Les Baux-de-Provence dragen, en bestaat er een warme relatie tussen de Monegaskische familie en het stadje. De familie komt nog altijd regelmatig vakantie vieren in hun huis aldaar.
In het kasteel worden allerlei evenementen en tentoonstellingen georganiseerd en in de zomer zijn er demonstraties van oude tradities die met veel humor gepresenteerd worden. Zo kun je er leren boogschieten, is er een demonstratie met een grote katapult en kun je bij de ingang een boekje krijgen met verschillende raadsels en mysteries om op te lossen. Ben je in het centrum van Les Baux-de-Provence, loop dan even de église Saint-Vincent binnen. Dit kerkje is volledig gebouwd e gefinancierd door de familie De Manville die in 1540 een veilige plek wilden creëren voor de aanhangers van het ‘nieuwe’ gereformeerde geloof. Je kunt in dit kerkje de grafkelder van deze familie vinden.
Kijk ook zeker even omhoog; de glas-in-lood ramen zijn namelijk in 1962 cadeau gedaan door prins Rainier van Monaco. De ultramoderne afbeeldingen werden gemaakt door kunstenaar Max Ingrand.
Een kleurrijke bezienswaardigheid van Les Baux-de-Provence is de Carrière des Lumières. Sinds 2012 worden in deze oude steengroeve door middel van bewegende beelden en muziek odes gebracht aan schilders, striptekenaars, de moderne geschiedenis of een muzikaal tijdperk. De beelden worden op de metershoge muren en de plafonds geprojecteerd op de maat van de hierbij gekozen muziek, zodat je helemaal omringd wordt door het onderwerp van de expositie. Een van de leukste expo’s die ik heb gezien ging over de flower power tijd met muziek uit de jaren zestig, maar ook ‘de Venetiaanse schilders’ op klassieke muziek waren een lust voor het oog (en oor!).
En dan nu de reden waarom ik zo vaak in Les Baux-de-Provence én Saint-Rémy-de-Provence kom: het zijn wandelplekken bij uitstek. De twee stadjes liggen midden in het Parc Naturel des Alpilles, een van de mooiste berggebieden in de Provence. Qua hoogteverschillen zitten we niet op Alpen-niveau, dus zelfs een beginnende
wandelaar komt hier prima en ook letterlijk uit de voeten. In het begin ging ik regelmatig met mijn kinderen en een grote vriendengroep (plus honden) voor een wandeling om de vesting heen. Deze wandeling heet Chemins de Trémaïé, is makkelijk te doen, en duurt ongeveer een uur. Als beloning gingen we hierna vaak het stadje in om een ijsje te halen om dit zittend op een rots op te eten. Prachtige herinneringen. Een wandeling die ik zelf vaak meeneem in mijn zwerftochten heet de Val d’Enfer.
Deze duurt ongeveer twee en een half uur, en kent een hoogteverschil van zo’n 250 meter. Je begint hem in het centrum van Les Baux-de-Provence, waarna je in de richting van de Carrière des Lumières loopt. Vervolgens nemen de paden je mee de natuur in. Eenmaal op een plateau aangekomen kun je genieten van adembenemende vergezichten. Je ziet olijfbomen en wijngaarden met in de verte de Mont Ventoux, de reus van de Provence. Bij een van de uitkijkpunten zie je bovendien de hele vesting van Les Baux-de-Provence vlak voor je liggen, prachtig. De route eindigt overigens in het centrum van Les Baux, je kunt je auto dus gewoon bij de ingang van het stadje parkeren.
Belangrijk om te weten: je mag niet altijd in de Alpilles wandelen. Vanwege de hitte en de vaak lang aanhoudende droogte, zijn er dagen of soms weken dat je het natuurgebied niet in mag, op straffe van een boete van 135 euro. Check dus altijd even online of bij het lokale VVV-kantoor hoe de vooruitzichten zijn. Graag en vaak maken we ook een zijsprongetje naar Saint-Rémy-de-Provence.
Dit is een van de meest bezochte stadjes in de Provence. Met zijn levendige centrum, de gezellige markt (op woensdag) en de vele Franse en internationale beroemdheden die er rondlopen, gebeurt er altijd wel wat. Bovendien kun je er In Saint-Rémy kun je er de Van Gogh route lopen. Daarlangs staan verschillende schilderijen van Vincents schilderijen, met uitleg. Aan het eind van de route kom je uit bij La Maison de Santé Saint-Paul, een kliniek die vandaag de dag nog steeds psychiatrische patiënten behandelt. Van Gogh heeft flink wat tijd in
deze kliniek doorgebracht, en er vele schilderijen gemaakt. Reproducties ervan kun je hier terugvinden, vaak op de locatie waar ze zijn geschilderd.
Tussen Les Baux en Saint-Rémy ligt overigens Lac de Peiroou. Neem de afslag, zet je auto op de parkeerplaats, en begin aan een prachtige wandeling die je nar het azuurblauwe meer brengt. Wij gaan hier regelmatig picknicken met onze vrienden. Op zoek naar een mooi uitzicht op het Lac de Peiroou? Vanaf het strandje kun je een rondwandeling maken die je tot ver boven het meer brengt. Wel goede schoenen aantrekken, want het stijgt flink.
Inmiddels zijn 24 jaren verstreken tussen die eerste motorrit en nu. Mijn lief is ondertussen al heel lang mijn man, en we hebben samen drie kinderen. Maar het magische gevoel van schoonheid en vrijheid bij het rijden op de weg tussen Les Baux en Saint-Rémy, dat is nooit verdwenen.
*****
Deze reportage verscheen eerder in het onvolprezen kwartaaltijdschrift En Route dat al decennia de mooiste, leukste en meest bijzondere bezienswaardigheden van Frankrijk beschrijft. Website www.enroutefrankrijk.nl. Het copyright van de aan Les Baux-de-Provence en omgeving gewijde foto’s berust bij het Office du Tourisme van het desbetreffende dorp. Website www.lesbauxdeprovence.com.
WIJN ALS TOEGIFT Aan de voet van Les Baux-de-Provence ligt ook een klein wijngebied. Westelijk van Salon-de-Provence lopen twee routes, die van de olijfboom en die van de wijn. Voor een deel voeren ze door dezelfde dorpen. Zo is in Mouriès, Frankrijks grootste olijvengemeente, ook een wijngoed gesitueerd. De wijngaarden tussen Les Baux en Salon vormen de herkomstbenaming Les Baux de Provence. Van momenteel een kleine 220 hectare levert dit gebied voornamelijk rode wijnen en rosés; nog geen tiende van de productie bestaat uit wit. Voor de rode versies gebruikt men veelal voornamelijk grenache, mourvèdre en syrah. Bepaald bijzonder is dat alle druiven biologisch worden geteeld. Wat dat betreft is dit een uniek gebed. Het reglement schrijft bovendien voor dat alle rode Les Baux de Provence voor botteling minstens een jaar moeten rijpen. Ze hebben gewoonlijk een stevige structuur, flink wat tannine, fruit van zwarte en rode vruchtjes, houttonen en elementen van laurier, drop en kruiden. De droge rosés plegen aangename, stevige, begeleiders te zijn van mediterrane gerechten. Een van de bekendste en grootste van de tien wijndomeinen ter plekke is Mas de la Dame.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
*****
SCHILDERIJ VAN DE MAAND
Mijn grote schildervriend en dorpsgenoot Kees Veldhuijzen van Zanten is ook een hele goede fotograaf. Een van zijn foto’s, gemaakt vanuit Les Baux-de-Provence, vormde de inspiratie voor een schilderij van de wijn- en olijvenstreek
Les Baux de Provence, met het natuurpark Les Alpilles als achtergrond.
Dit werk staat met een paar vergelijkbare andere op www.vinpressionist.com bij Landschappen.
*****
MEMORIES ARE MADE OF THIS (11)
KAAPSE WIJNKOST
Het lijkt gisteren, maar vond toch zo’n dertig jaar geleden plaats: mijn eerste wijnreis naar Zuid-Afrika. Waar op 2 februari 1990 het einde van de Apartheid was aangekondigd. De trip was georganiseerd door Otto Lenselink, een toen nog zelfstandige wijnimporteur die in ons land met Kaapse wijnen pionierswerk had verricht.
Dat de reis, eigenlijk een ontdekkingsreis, nog zo vers in het geheugen ligt, is te danken aan de vele imponerende impressies. Alleen al het landschap rond Stellenbosch bleek van een ongekende schoonheid te zijn. Valleien met allerlei schakeringen van groen, prachtige bloemrijke tuinen en parken, historische witte boerderijen in oud-Hollandse stijl, en dat alles tegen een decor van ruwe bergen in tinten van bruin, blauw en grijs – de mooiste wijnstreek ik ooit had gezien.
En dan waren er de soms spectaculaire kelders (zoals de op een heuvel tronende van Vergelegen, toen een jaar oud), de talrijke lekkere, voor mij nieuwe wijnen, het heerlijke eten en de aardige, veelal gedreven producenten. Lowell Jooste van Klein Constantia bijvoorbeeld die zijn remake van de legendarische zoete Vin de Constance presenteerde, de toen al duurzaam werkende dr. Paul Cluver die in het koele, mistige Elgin bezig was met o.a. riesling, en Wouter Piernaar, de hoofdwijnmaker bij Zonnebloem die zei ‘Hout moet het toneel zijn waarop de wijn danst, niet het doek dat hem afdekt’.
Op Simonsig, het toen grootste particuliere wijngoed van Zuid-Afrika, werden we warm welkom geheten door de familie Malan. Op de foto wordt vader Frans geflankeerd door, van links naar rechts, zonen Johan, Pieter en François. Het is geen toeval dat Frans Malan trots een magnum mousserende wijn vasthoudt. Want anno 1971 was hij de eerste om in Zuid-Afrika een wijn à la Champagne te maken die hij de vrolijke naam Kaapse Vonkel gaf. Tijdens een braai, ‘s avonds bij Pieter thuis, werd een rode Pinotage uit 1970 geschonken, een kostelijk bewijs dat de betere versies van deze Kaapse specialiteit uitstekend kunnen rijpen. Pieter zelf stelde, in zijn sappige Afrikaans: ‘Als ik zou moeten kiezen tussen een vijftien jaar oude Cabernet Sauvignon en een even oude Pinotage, dan nam ik de Pinotage.’
*****
*****
WIJN IN BEELD (2)
In kunstenaarsdorp Abcoude is een handvol amateur fotografen actief, en zelfs al tien jaar verenigd in de Fotoclub Abcoude. Een van hun maandelijkse opdrachten had als onderwerp… wijn. Wat een aardige variatie aan nieuwe en bestaande beelden heeft opgeleverd, waaronder twee Andalusische kelderfoto’s van Jaap Rozema. www.fotoclubabcoude.nl
*****
FLATERS AAN TAFEL
Mijn allesbehalve serieuze paperback Flaters aan tafel verscheen ruim 35 jaar geleden bij Mondria Uitgevers. Het boekje bestond uit een verzameling blunders die bekende, minder bekende en volstrekt onbekende Nederlanders aan tafel (mee)maakten, thuis of in restaurants. De uitgave werd gegarneerd met knappe, cartoonachtige tekeningen
van de briljante, internationaal bekroonde Bert Witte (1943-2012).
Wijnhandelaar Otto Vlasman stuurde mij de volgende anekdote. Hij begon zijn carrière op de hotelschool in Lausanne. Een deel van de opleiding bestond uit een stage in het zeer sjieke plaatselijke hotel Beau-Rivage. Op een gegeven dag kwamen daar een welgestelde Amerikaan en diens familie aan. Eenmaal aan tafel, tijdens het diner, vroeg de man de wijnkaart – om vervolgens de allerduurste fles te bestellen. Deze kostte 450 Zwitserse francs (en dat in 1953).
De sommelier verschoot van kleur, haalde de fles behoedzaam uit de kelder, ontkurkte hem voorzichtig en schonk hem met veel ceremonieel over in een karaf. De Amerikaan kreeg hem te proeven, keurde hem goed, en zei na de eerste slok ’Bring me some ice, please’. Aan dit verzoek werd voldaan. Er kwam een koeler met ijs om de fles in te plaatsen. Maar dat was niet voldoende, de Amerikaan vroeg ook nog om losse ijsblokjes en spuitwater. En zo werd de kostbaarste wijn van het huis genuttigd: on the rocks, dus ijskoud, en met sodawater. ‘De sommelier’, zo schreef Otto, ‘is van dit voorval snel grijs geworden, en heeft er nog járen over gesproken.’
*****
*****
DORSTMAN & DORSTMAN is de titel van een boek waarin tekenaar Kamagurka en wijnpublicist Harold Hamersma de zichzelf vaak serieus nemende wijnwereld creatief op de korrel nemen. Dit gebeurt via cartoonachtige tekeningen die allerlei absurde situaties weergeven, zoals de hier afgebeelde. Dorstman & Dorstman telt 160 pagina’s, werd uitgegeven door De Harmonie, en is voor €22,50 te bestellen bij o.m. www.bol.com.
Deze rode wijn werd geselecteerd door Vinmonopolet dat de gehele verkoop van wijn en alcoholische dranken in Noorwegen in handen heeft. In de staatswijnwinkel te Kristianszand waren veel fantastische wereldwijnen te bewonderen tegen fantastische prijzen. Maar ik zag ook deze relatief betaalbare rode ‘huiswijn’ met slechts 11 procent alcohol. Aldus de toelichting van de grote etiketten verzamelaar Bert Wentzel (jokebertwentzel@gmail.com).
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website in dit maandmagazine zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.